I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Trong mấy năm gần đây, ở hải ngoại cũng như ở trong nước, rộ lên một phong trào đạo đức sùng kính Lòng Chúa Thương Xót. Xuất phát điểm của Phong Trào thánh thiện này là ‘mạc khải’ mà Chúa Giê-su đã ban cho Hội Thánh qua Thánh Nữ Faustina Kowalska (1) và sự cổ võ mạnh mẽ của người đứng đầu Hội Thánh Công Giáo toàn cầu là Thánh Gio-an Phao-lô II, vị Giáo Hoàng vĩ đại của thế kỷ XX.
Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đáng kính của chúng ta đã tiếp nối công trình của Thánh nữ Faustina Kowalski và của Thánh Gio-an Phao-lô II khi đã chọn năm 2016 làm Năm Thánh Lòng Thương Xót để Giáo Hội hoàn vũ cất tiếng ca ngợi Lòng Chúa Thương Xót. Phụng vụ Lời Chúa Chúa Nhật 24 Thường Niên Năm C hôm nay với bài Phúc Âm Lc 15,1-32 được xem là nền tảng Thánh Kinh của Lòng Chúa Thương Xót.
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Xh 32,7-11.13-14): “Chúa đã nguôi cơn giận, không thực hiện điều dữ mà Người đe doạ phạt dân Người.” Trong những ngày ấy, Chúa phán cùng Mô-sê rằng: “Ngươi hãy đi xuống; dân mà ngươi dẫn ra khỏi đất Ai-cập đã phạm tội. Chúng đã sớm bỏ đường lối Ta đã chỉ dạy cho chúng, chúng đã đúc tượng bò con và sấp mình thờ lạy nó; chúng đã dâng lên nó của lễ hiến tế và nói rằng: “Hỡi Is-ra-el, này là Thiên Chúa ngươi, Đấng đã đưa ngươi ra khỏi đất Ai-cập”. Chúa phán cùng Mô-sê: “Ta thấy rõ dân này là một dân cứng cổ. Ngươi hãy để Ta làm, Ta sẽ nổi cơn thịnh nộ với chúng và sẽ huỷ diệt chúng, rồi Ta sẽ làm cho ngươi trở nên tổ phụ một dân tộc vĩ đại”.
Mô-sê van xin Chúa là Thiên Chúa của ông rằng: “Lạy Chúa, tại sao Chúa nổi cơn thịnh nộ với dân mà Chúa đã dùng quyền lực và cánh tay hùng mạnh đưa ra khỏi đất Ai-cập? Xin Chúa nhớ đến Ab-ra-ham, I-sa-ac và Is-ra-el tôi tớ Chúa, vì chính Chúa đã thề hứa rằng: “Ta sẽ làm cho con cháu các ngươi sinh sản ra nhiều như sao trên trời. Ta sẽ ban cho con cháu các ngươi toàn cõi xứ này như lời Ta đã hứa, và các ngươi sẽ chiếm hữu xứ này mãi mãi”. Chúa đã nguôi cơn giận, không thực hiện điều dữ mà Người đe doạ phạt dân Người..
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (1 Tm 1,12-17): “Đức Giê-su Ki-tô đã đến trong thế gian để cứu độ những người tội lỗi.” Cha cảm tạ Đấng đã ban sức mạnh cho cha là Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta, vì Người đã kể cha là người trung tín, khi đặt cha thi hành chức vụ: dù trước kia cha là kẻ nói phạm thượng, bắt đạo và kiêu căng, nhưng cha đã được Thiên Chúa thương xót, vì cha vô tình làm những sự ấy trong lúc cha chưa tin. Nhưng ân sủng của Chúa chúng ta đã tràn lan dồi dào cùng với đức tin và đức mến trong Đức Giê-su Ki-tô.
Lời nói chân thật và đáng tiếp nhận mọi đàng là: Đức Giê-su Ki-tô đã đến trong thế gian này để cứu độ những người tội lỗi, trong số ấy, cha là người thứ nhất. Vì thế, cha được hưởng nhờ ơn thương xót, là Đức Giê-su Ki-tô tỏ ra tất cả lòng khoan dung trong cha trước hết, để nêu gương cho những ai sẽ tin vào Người hầu được sống đời đời.
Danh dự và vinh quang (xin dâng về) Thiên Chúa độc nhất, hằng sống, vô hình, là Vua muôn đời. A-men!
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Lc 15,1-32): “Trên trời sẽ vui mừng vì một người tội lỗi hối cải.” Khi ấy, những người thâu thuế và những người tội lỗi đến gần Chúa Giê-su để nghe Người giảng. Thấy vậy, những người biệt phái và luật sĩ lẩm bẩm rằng: “Ông này đón tiếp những kẻ tội lỗi, cùng ngồi ăn uống với chúng”. Bấy giờ Người phán bảo họ dụ ngôn này: “Ai trong các ông có một trăm con chiên, và nếu mất một con, lại không để chín mươi chín con khác trong hoang địa mà đi tìm con chiên lạc, cho đến khi tìm được sao? Và khi đã tìm thấy, người đó vui mừng vác chiên trên vai, trở về nhà, kêu bạn hữu và những người lân cận mà nói rằng: “Anh em hãy chia vui với tôi, vì tôi đã tìm thấy con chiên lạc!” Cũng vậy, Tôi bảo các ông: “Trên trời sẽ vui mừng vì một người tội lỗi hối cải hơn là vì chín mươi chín người công chính không cần hối cải.
“Hay là người đàn bà nào có mười đồng bạc, nếu mất một đồng, mà lại không đốt đèn, quét nhà và tìm kỹ lưỡng cho đến khi tìm thấy sao? Và khi đã tìm thấy, bà mời các chị em bạn và những người láng giềng đến mà rằng: ‘Chị em hãy vui mừng với tôi, vì tôi đã tìm được đồng bạc tôi đã mất’. Cũng vậy, Tôi bảo các ông: Các Thiên Thần của Thiên Chúa sẽ vui mừng vì một người tội lỗi hối cải”.
Người lại phán rằng: “Người kia có hai con trai. Đứa em đến thưa cha rằng: ‘Thưa cha, xin cha cho con phần gia tài thuộc về con’. Người cha liền chia gia tài cho các con. Ít ngày sau, người em thu nhặt tất cả tiền của mình, trẩy đi miền xa và ở đó ăn chơi xa xỉ, phung phí hết tiền của. Khi nó tiêu hết tiền của, thì vừa gặp nạn đói lớn trong miền đó và nó bắt đầu cảm thấy túng thiếu. Nó vào giúp việc cho một người trong miền, người này sai nó ra đồng chăn heo. Nó muốn ăn những đồ heo ăn cho đầy bụng, nhưng cũng không ai cho. Bấy giờ nó muốn hồi tâm lại và tự nhủ: “Biết bao người làm công ở nhà cha tôi được ăn dư dật, còn tôi, tôi ở đây phải chết đói! Tôi muốn ra đi, trở về với cha tôi và thưa người rằng: ‘Lạy cha, con đã lỗi phạm đến Trời và đến cha; con không đáng được gọi là con cha nữa, xin cha đối xử với con như một người làm công của cha’. Vậy nó ra đi và trở về với cha nó. Khi nó còn ở đàng xa, cha nó chợt trông thấy, liền động lòng thương; ông chạy lại ôm choàng lấy cổ nó hồi lâu. Người con trai lúc đó thưa rằng: ‘Lạy cha, con đã lỗi phạm đến Trời và đến cha; con không đáng được gọi là con cha nữa’. Nhưng người cha bảo các đầy tớ: ‘Mau mang áo đẹp nhất ra đây và mặc cho cậu, hãy đeo nhẫn vào ngón tay cậu và xỏ giầy vào chân cậu. Hãy bắt con bê béo làm thịt để chúng ta ăn mừng, vì con ta đây đã chết, nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy’. Và người ta bắt đầu ăn uống linh đình.
“Người con cả đang ở ngoài đồng. Khi về gần đến nhà, nghe tiếng đàn hát và nhảy múa, anh gọi một tên đầy tớ để hỏi xem có chuyện gì. Tên đầy tớ nói: ‘Đó là em cậu đã trở về và cha cậu đã giết con bê béo, vì thấy cậu ấy trở về mạnh khoẻ’. Anh liền nổi giận và quyết định không vào nhà. Cha anh ra xin anh vào. Nhưng anh trả lời: ‘Cha coi, đã bao năm con hầu hạ cha, không hề trái lệnh cha một điều nào, mà không bao giờ cha cho riêng con một con bê nhỏ để ăn mừng với chúng bạn, còn thằng con của cha kia, sau khi phung phí hết tài sản của cha với bọn điếm, nay trở về, thì cha lại sai làm thịt con bê béo ăn mừng nó’.
“Nhưng người cha bảo: ‘Hỡi con, con luôn ở với cha, và mọi sự của cha đều là của con. Nhưng phải ăn tiệc mừng, vì em con đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy'”.
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân dung Thiên Chúa trong 3 bài Thánh Kinh
3.1.1 Bài đọc 1 (Xh 32,7-11.13-14) là một trích đoạn của Sách Xuất Hành kể lại sự nổi giận và dự tính tiêu diệt dân Ít-ra-en của Thiên Chúa trước sự cứng lòng và hành động phản bội của những người này và sự can thiệp hữu hiệu của ông Mô-sê khi ông nhắc lại với Thiên Chúa lời Người đã hứa với các tổ phụ là Áp-ra-ham, I-xa-ác và Ít-ra-en.
Trong đoạn Sách Xuất Hành trên (32,7-11.13-14) chúng ta khám phá ra Thiên Chúa là Đấng rất trung tín với lời hứa và rất yêu thương dân Ít-ra-en nói riêng và loài người nói chung. Thiên Chúa không muốn một con người nào bị trừng phạt, bị tiêu diệt vì tội lỗi và sự phản bội mà người ấy đáng chịu. Chúng ta cũng thấy ông Mô-sê là người có “thần thế” như thế nào trước mặt Thiên Chúa, khi lời cầu xin và năn nỉ của ông đã làm cho Thiên Chúa nguôi lòng trong cơn thịnh nộ.
3.1.2 Bài đọc 2 (1 Tm 1,12-17) là bức thư tuyệt vời mà Thánh Phao-lô viết cho ông Ti-mô-thê, một cộng sự thân cận của ngài, về hồng ân vĩ đại của Lòng Chúa Thương Xót. Từ một kẻ bắt đạo, Thánh Phao-lô chẳng những không bị Chúa trừng phạt mà còn được thứ tha, cứu vớt và được giao phó sứ mạng rao giảng Tin Mừng cho dân ngoại. Thánh Phao-lô nhận thức sâu sắc lý do tại sao Thiên Chúa đã hành động như vậy là để Lòng Chúa Thương Xót nổi bật hơn, hầu đem lại niềm hy vọng cho tất cả mọi tội nhân.
Trong đoạn thư gửi ông Ti-mô-thê trên (1 Tm 1,12-17) của Thánh Phao-lô Tông đồ, chúng ta thấy rõ Lòng Thương Xót của Thiên Chúa vĩ đại như thế nào và cách hành động của Người diệu kỳ như thế nào trong cuộc đời của Thánh Phao-lô. Tình thương và quyền năng của Thiên Chúa đã biến “thù nghịch” thành “nghĩa thiết”, biến “đáng bị trừng phạt” thành “đáng được thưởng công”.
3.1.3 Bài Tin Mừng (Lc 15,1-32) là ba dụ ngôn về Lòng Chúa Thương Xót đối với tội nhân tức đối với hết mọi người chúng ta (vì có ai trong chúng ta không là tội nhân?). Đó là dụ ngôn người chủ chiên tìm lại được con chiên lạc; người phụ nữ tìm lại được đồng quan (tiền) bị mất và người cha tìm lại được đứa con trai đi hoang nay trở về. Ba dụ ngôn trên diễn tả ba niềm vui: niềm vui của việc tìm lại được con/ cái/người đã mất và là hình bóng của niềm vui trên trời khi có một tội nhân thống hối trở về!
Nhờ Bài Phúc Âm theo Thánh Lu-ca trên (15,1-32) chúng ta có một khám phá đầy đủ và có sức thuyết phục nhất về Thiên Chúa Cha và về chính Chúa Giê-su Ki-tô:
(a) Thiên Chúa Cha là Đấng đầy Lòng Xót Thương, không muốn một tội nhân nào phải hư mất, trái lại Người tìm kiếm hết mọi người có tội để thứ tha và phục hồi tư cách và phẩm giá là con Thiên Chúa cho họ: “Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu, rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng!”
(b) Chúa Giê-su Ki-tô, Con Thiên Chúa xuống thế làm người và làm bạn với phường tội lỗi là để cứu vớt mọi người có tội, bằng cách mạc khải Lòng Cha Thương Xót và vạch đường chỉ lối cho tội nhân biết cách trở về với Cha. Đó là ăn năn sám hối và quay trở về như người con hoang đàng: “Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con cha nữa…”
3.2 Sứ điệp của Lời Chúa
Sứ điệp của Lời Chúa hôm nay là: “Trên trời cũng thế, ai nấy sẽ vui mừng vì một người tội lỗi ăn năn sám hối, hơn là vì chín mươi chín người công chính không cần phải sám hối ăn năn.”
IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa là Đấng giầu lòng thương xót và thứ tha. Người không muốn một tội nhân nào phải chết. Trái lại Người muốn mọi tội nhân ăn năn sám hối để tìm lại sự sống trong mối tương quan thân tình với Người.
4.2 Thực thi sứ điệp Lời Chúa
Suy nghĩ một chút chúng ta sẽ thấy sứ điệp của Lời Chúa hôm có hai áp dụng:
* Cậy trông và đón nhận Lòng Chúa Thương Xót: Càng thánh thiện người Ki-tô hữu càng ý thức tình trạng yếu đuối, tội lỗi của mình và càng cảm thấy nhu cầu cần được Thiên Chúa xót thương và thứ tha. Ba bài đọc Lời Chúa hôm nay đủ sức thuyết phục mỗi người, dù tội lỗi yếu đuối đến đâu, vững lòng cậy trông và đón nhận Lòng Chúa Thương Xót!
* Quảng bá và thể hiện Lòng Chúa Thương Xót với mọi người: Trong đời sống gia đình, cộng đoàn và xã hội, chúng ta được giao phó sứ mạng quảng bá và thể hiện Lòng Chúa Thương Xót với mọi người, nhất là với những người bé mọn, mang đầy mặc cảm tội lỗi và bị nỗi tuyệt vọng đè nặng. Cách quảng bá và thể hiện Lòng Chúa Thương Xót tốt nhất là gần gũi, chia sẻ, cảm thông với những người ấy để giúp họ cảm nhận được Lòng Chúa Xót Thuơng vô bờ vô bến.
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
5.1 «Chúng đã vội đi ra ngoài con đường Ta truyền cho chúng đi. Chúng đã đúc một con bê, rồi sụp xuống lạy nó, tế nó.» Chúng ta hãy dâng lời cầu xin Chúa cho các dân tộc còn sống trong lầm lạc và ngược lại Thánh Ý Thiên Chúa để các dân tộc ấy biết từ bỏ ngẫu thần mà chỉ tôn thờ một mình Thiên Chúa mà thôi.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 «Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng.» Chúng ta hãy dâng lời cầu xin Chúa cho Đức Giáo Hoàng Phan-xi-cô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục và Phó Tế và cho hết mọi Ki-tô hữu để mọi thành phần Dân Chúa biết noi gương bắt chước Chúa Giê-su Ki-tô mà đón tiếp và gần gũi với hết mọi người, nhất là với những người cần được yêu thương và chữa lành.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 «Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con. Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy.» Chúng ta hãy dâng lời cầu xin Chúa cho các Ki-tô hữu trong cộng đoàn giáo xứ chúng ta, để mọi giáo dân lớn bé già trẻ đều quan tâm cứu giúp những người lầm lạc, yếu đuối và lìa xa cộng đoàn.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 «Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con cha nữa.» Chúng ta hãy dâng lời cầu xin Chúa cho những người tội lỗi, yếu đuối, xa Chúa lâu năm họ tìm lại Thiên Chúa là Đấng giầu lòng thương xót mà quay trở về. Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sàigòn ngày 08/09/2019
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
Ghi chú
(1) Thánh Nữ Faustina Kowalska sinh ngày 25/8/1905 tại Glogowiec, qua đời ngày 5/10/1938 tại Cracovia (Ba Lan) và được phong thánh ngày 30/4/2000.
Một trong những lời Thánh Nữ Faustina Kowalska nhận được từ Chúa Giê-su là: “Vào lúc 3 giờ chiều, hãy khẩn cầu Lòng Thương Xót của Cha cho các tội nhân cách riêng, và nếu có thể trong giây lát, con hãy trầm mình vào cuộc khổ nạn của Cha, đặc biệt lúc Cha bị bỏ rơi trong lúc hấp hối. Ðây là giờ điểm của Lòng Thương Xót vĩ đại nhất đối với thế giới… Trong giờ này, Cha sẽ chẳng từ chối bất cứ ai điều gì với các linh hồn kêu van Cha nhân danh cuộc khổ nạn của Cha.”
Muốn biết thêm về Thánh Nữ Faustina Kowalska và về Sứ Điệp Lòng Thương Xót, xin mời quý vị vào thanhlinh.net/Phòng Thương Xót.
