I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Lễ Hiển Linh tiếp nối Lễ Giáng Sinh, vì Ngôi Hai Thiên Chúa xuống thế làm người là để tỏ mình ra, không chỉ cho những người Ít-ra-en, mà còn cho hết mọi người, hết mọi dân trên trái đất này nữa.
Thế giới của Do-thái giáo phân biệt người ở trong (dân Ít-ra-en) và kẻ ở ngoài (dân ngoại). Nhưng đó là suy nghĩ của người Do-thái chứ không phải là suy nghĩ của Thiên Chúa. Đọc Cựu Ước chúng ta thấy dân ngoại và Do-thái đều bị các ngôn sứ hạch tội chẳng kém gì nhau, vì dân nào cũng có nghĩa vụ nhận biết và tôn thờ Thiên Chúa; dân nào cũng có bổn phận giữ tuân lề luật của Chúa; dân nào cũng được hưởng ơn thừa kế gia nghiệp của Con Một Thiên Chúa là Đức Giê-su Ki-tô.
Dĩ nhiên dân Do-thái thời xưa và dân Ki-tô giáo ngày nay có trách nhiệm lớn hơn dân ngoại vì họ đã được ơn biết Chúa. Một trong những trách nhiệm của dân ấy là dẫn đường chỉ lối cho dân ngoại nhận biết Thiên Chúa và tiến dâng của lễ cho Ngôi Hai Thiên Chúa làm người.
Đó là ý nghĩa của Lễ Hiển Linh mà người công giáo còn quen gọi là Lễ Ba Vua.
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Is 60,1-6): “Vinh quang Chúa xuất hiện trên ngươi” Hãy đứng lên, hãy toả sáng ra, hỡi Giê-ru-sa-lem! Vì sự sáng của ngươi đã tới, vì vinh quang của Chúa đã bừng dậy trên mình ngươi.
Kìa tối tăm đang bao bọc địa cầu, vì u minh phủ kín các dân, nhưng trên mình ngươi Chúa đang đứng dậy, vì vinh quang của Ngài xuất hiện trên mình ngươi. Chư dân sẽ lần bước tìm về sự sáng của ngươi, và các vua hướng về ánh bình minh của ngươi.
Hãy ngước mắt lên chung quanh, và hãy nhìn coi: tất cả những người đó đang tập họp, đang tìm đến với ngươi; các con trai của ngươi tự đàng xa đi tới, và các con gái ngươi đứng dậy từ khắp bên hông.
Bấy giờ ngươi sẽ nhìn coi, và ngươi trở nên rực rỡ, tim ngươi sẽ rạo rực và sẽ phồng lên. Bởi vì những kho tàng bể khơi tuôn đến với ngươi, nguồn phú túc của chư dân sẽ tới tay ngươi. Những con lạc đà tràn ngập vây phủ lấy ngươi, những lạc đà một bướu tự xứ Ma-đi-an và E-pha; tất cả những ai từ Sa-ba đi tới, đem theo vàng và nhũ hương, và họ sẽ tuyên rao lời ca ngợi Chúa.
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (Ep 3,2-3a.5-6): “Bây giờ được tỏ ra rằng các dân ngoại được đồng thừa tự lời hứa” Anh em thân mến, (chắc) anh em đã nghe biết rằng: Thiên Chúa đã ban cho tôi việc phân phát ân sủng cho anh em, là theo ơn mạc khải cho tôi biết, tôi đã được thấu hiểu mầu nhiệm mà con cái loài người các thế hệ khác không được biết, nhưng nay đã mạc khải cho các thánh Tông đồ của Người, và cho các vị Tiên tri, nhờ Thánh Thần. Và nhờ Tin Mừng, các dân ngoại được nên đồng thừa tự, đồng một thân thể và đồng thông phần với lời hứa của Người trong Chúa Giê-su Ki-tô.
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Mt 2,1-12): “Chúng tôi từ phương Đông đến thờ lạy Đức Vua” Khi Chúa Giê-su sinh hạ tại Bê-lem thuộc xứ Giu-đa, trong đời vua Hê-rô-đê, có mấy nhà đạo sĩ từ Đông phương tìm đến Giê-ru-sa-lem. Các ông nói: “Vua người Do-thái mới sinh ra hiện đang ở đâu? Chúng tôi đã nhận thấy ngôi sao của Người ở Đông phương, và chúng tôi đến để triều bái Người”. Nghe nói thế, vua Hê-rô-đê bối rối, và tất cả Giê-ru-sa-lem cùng với nhà vua. Vua đã triệu tập tất cả các đại giáo trưởng và luật sĩ trong dân, và hỏi họ cho biết nơi mà Đức Ki-tô sinh hạ. Họ tâu nhà vua rằng: “Tại Bê-lem thuộc xứ Giu-đa, vì đó là lời do Đấng Tiên tri đã chép: “Cả ngươi nữa, hỡi Bê-lem, đất Giu-đa, không lẽ gì ngươi bé nhỏ hơn hết trong các thành trì của Giu-đa, vì tự nơi ngươi sẽ xuất hiện một thủ lãnh, Người đó sẽ chăn nuôi Is-ra-el dân tộc của Ta.”
Bấy giờ Hê-rô-đê ngầm triệu tập mấy nhà đạo sĩ tới, cặn kẽ hỏi han họ về thời giờ ngôi sao đã hiện ra. Rồi vua đã phái họ đi Bê-lem và dặn rằng: “Các khanh hãy đi điều tra cẩn thận về Hài Nhi, rồi khi đã gặp thấy, hãy báo tin lại cho Trẫm, để cả Trẫm cũng đến triều bái Người.” Nghe nhà vua nói, họ lên đường. Và kìa ngôi sao họ xem thấy ở Đông phương, lại đi trước họ, mãi cho tới nơi và đậu lại trên chỗ Hài Nhi ở. Lúc nhìn thấy ngôi sao, họ hết sức vui mừng. Và khi tiến vào nhà, họ đã gặp thấy Hài Nhi và Bà Ma-ri-a Mẹ Người, và họ đã quỳ gối xuống sụp lạy Người. Rồi, mở kho tàng ra, họ đã dâng tiến Người lễ vật: vàng, nhũ hương và mộc dược. Và khi nhận được lời mộng báo đừng trở lại với Hê-rô-đê, họ đã qua đường khác trở về xứ sở mình.
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)
Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:
– Là Đấng đã làm cho Giê-ru-sa-lem trở nên huy hoàng, rực rỡ để đón tiếp muôn người, muôn dân đổ về thành thánh ấy mà thờ phượng, ngợi khen, chúc tụng Thiên Chúa.
– Là Đấng đã dùng các ngôn sứ mà báo trước Bê-lem là nơi Con Chúa sẽ sinh ra và đã dùng ngôi sao dẫn đường cho ba nhà chiêm tinh Phương Đông đi tìm kiếm và nhìn nhận Hài Nhi Giê-su là Vua muôn vua.
– Là Hài Nhi Giê-su bé bỏng trong vòng tay âu yếm của Mẹ Ma-ri-a, vị lãnh tụ chăn dắt Ít-ra-en dân Chúa. Người đã nhận sự suy phục của ba nhà chiêm tinh Phương Đông, đại diện cho các vua, các chúa và các nước dân ngoại.
– Là Đấng đã dùng Thần Khí mà mặc khải cho các Thánh Tông Đồ, nhất là Thánh Phao-lô, và Ngôn Sứ, mầu nhiệm cao cả là “trong Đức Ki-tô Giê-su và nhờ Tin Mừng, các dân ngoại được cùng thừa kế gia nghiệp với người Do-thái, cùng làm thành một thân thể và cùng chia sẻ lời hứa của Thiên Chúa.”
3.2 Sứ điệp hay Giáo Huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)
Qua ba bài Sách Thánh hôm nay, giáo huấn hay sứ điệp của Lời Chúa là:
“Trong Đức Ki-tô Giê-su và nhờ Tin Mừng, các dân ngoại được cùng thừa kế gia nghiệp với người Do-thái, cùng làm thành một thân thể và cùng chia sẻ lời hứa của Thiên Chúa.”
IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa
* là Chúa Cha quyền năng và yêu thương trong kế hoạch quan phòng khôn ngoan, kỳ diệu của Người là các dân ngoại được cùng thừa kế với dân Do-thái; là muôn người muôn dân làm thành một thân thể, một dân tộc duy nhất của Thiên Chúa.
* là Chúa Giê-su Hài Nhi bé bỏng và ẩn mình. Nhìn nhận Người chính là Vua các vua, Chúa các chúa, là mục tử của Ít-ra-en mới là toàn thể nhân loại!
4.2 Thực thi Ý Chúa hay Giáo Huấn của Chúa, cụ thể là:
– Thiên Chúa không ngừng dùng những ngôi sao dẫn đường để lôi kéo chúng ta đến với Người. Những ngôi sao ấy là Lời Chúa trong Thánh Kinh, là lời nhắc nhở giảng dây của những người có trách nhiệm, là lời đề nghị của anh chị em bạn bè và gợi ý trong tâm trí chúng ta.
Mỗi người chúng ta có nhận ra những ngôi sao dẫn đường mà Chúa gửi đến cho mình mà đi tìm và khám phá ra Chúa không ?
– Thiên Chúa không chỉ dùng các Thánh Tông Đồ và các Ngôn Sứ mà còn dùng tất cả mọi Ki-tô hữu để quảng bá mầu nhiệm được giấu kín bao đời là dân ngoại được hưởng cùng một vinh dự của dân Ít-ra-en.
Mỗi người chúng ta có ý thức và đóng vai trò làm sao dẫn đường cho anh chị em lương dân sống xung quanh chúng ta về với Chúa không?
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý: ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một hạng người đặc biệt nào đó]
5.1 «Chư dân sẽ đi về phía ánh sáng của ngươi, vua chúa hướng về ánh bình minh của ngươi mà tiến bước.» Cùng với Đức Mẹ và các Thánh Nam Nữ, chúng ta hãy cầu xin Chúa cho mọi dân tộc trên thế giới này sớm được ơn nhận ra triều đại và vương quốc của Thiên Chúa đã rộng mở chào đón họ.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 «Mầu nhiệm này, Thiên Chúa đã không cho những người thuộc các thế hệ trước được biết, nhưng nay Người đã dùng Thần Khí mà mặc khải cho các thánh Tông Đồ và ngôn sứ của Người.» Cùng với Đức Mẹ và các Thánh Nam Nữ, chúng ta hãy cầu xin Chúa cho Đức Giáo Hoàng Phan-xi-cô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế, Tu Sĩ Nam Nữ và Giáo Dân được ơn cứu độ mà Thiên Chúa đã mạc khải cho Hội Thánh.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 «Đức Vua dân Do-thái mới sinh, hiện ở đâu? Chúng tôi đã thấy vì sao của Người xuất hiện bên phương Đông, nên chúng tôi đến bái lạy Người.» Cùng với Đức Mẹ và các Thánh Nam Nữ, chúng ta hãy cầu xin Chúa cho mọi người thuộc giáo xứ chúng ta được ơn nhận ra Thiên Chúa dựa trên các dấu chỉ mà họ nhận được trong cuộc sống.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 «Trông thấy ngôi sao, họ mừng rỡ vô cùng. Họ vào nhà, thấy Hài Nhi với thân mẫu là bà Ma-ri-a, liền sấp mình thờ lạy Người.» Cùng với Đức Mẹ và các Thánh Nam Nữ, chúng ta hãy cầu xin Chúa cho những người mới chịu Phép Rửa trong năm vừa qua được hưởng trọn niềm vui và hạnh phúc của những kẻ tìm thấy Thiên Chúa.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sàigòn ngày 30/12/2019
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.