Phúc Âm: Lc 6, 39-45
“Miệng nói những điều đầy ứ trong lòng”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ dụ ngôn này: “Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? Môn đệ không trọng hơn Thầy: nếu môn đệ được giống như Thầy, thì kể là hoàn hảo rồi.
“Sao ngươi nhìn cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy? Sao ngươi có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh’, trong khi chính ngươi không nhìn thấy cái đà trong mắt ngươi? Hỡi kẻ giả hình, hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em ngươi.
“Không có cây nào tốt mà sinh trái xấu; và ngược lại, cũng không có cây nào xấu mà sinh trái tốt. Thật vậy, cứ xem trái thì biết cây. Người ta không hái được trái vả ở bụi gai, và cũng không hái được trái nho nơi cây dâu đất. Người hiền, bởi lòng tích chứa điều lành, nên phát xuất sự thiện; và kẻ dữ, bởi tích đầy lòng ác, nên phát xuất điều ác: vì lòng đầy, thì miệng mới nói ra”.
Ðó là lời Chúa.
BÀI 1: CÁI XÀ TRONG MẮT
Suy Niệm
Chúng ta thường nghĩ Đức Giêsu là người nghiêm nghị.
Thật ra Ngài là người vui vẻ và có óc hài hước.
Ngài biết cách giảng bằng những hình ảnh gây cười.
Khởi đầu bài Tin Mừng hôm nay là một thí dụ.
“Người mù mà dắt người mù, cả hai sẽ lăn cù xuống hố.”
Điểm gây cười nằm ở chỗ một anh mù, tưởng mình sáng,
nên tìm cách dắt một anh mù khác, cả hai đi khá vất vả.
Đích thì không thấy, nhưng kết thúc là cái hố cho cả hai.
Chúng ta phải tưởng tượng mới thấy biểu cảm hài hước
trên khuôn mặt của Đức Giêsu khi nói câu này.
Và đám đông người nghe hẳn là phải bật cười.
Sau đó Đức Giêsu còn kể một chuyện gây cười khác.
Ngài kể chuyện về một người có cái xà trong mắt,
nhưng không để ý, không thấy nó (Lc 6,41-42).
Chuyện này trong thực tế, không thể nào xảy ra được,
nhưng chi tiết cường điệu của nó có khả năng gây cười.
Người có xà che mắt nhưng lại thấy rất rõ cọng rơm
trong mắt người anh em cùng đức tin với mình.
Đây cũng là điều không thể xảy ra được.
Câu chuyện trên đây lên đến đỉnh điểm hài hước của nó
khi người ấy đến bảo người anh em
hãy để mình lấy cọng rơm trong mắt người ấy ra,
đang khi cái xà rất to vẫn ở trong mắt mình.
Đức Giêsu đã dạy một bài học rất dễ hiểu và rất thấm
bằng cách đặt hai câu hỏi cho người nghe (Lc 6,41-42).
Ai nghe hẳn cũng buồn cười và nhận ra ngay bài học.
Đức Giêsu gọi kẻ có xà trong mắt là đạo đức giả,
kẻ khéo đóng kịch làm trò cười cho mọi người.
Ngài đòi anh ấy lấy cái xà khỏi mắt mình trước đã,
rồi mới thấy rõ để lấy cọng rơm trong mắt anh em.
Nói chung, ai cũng có cọng rơm hay hạt bụi trong mắt mình.
Tự mình, nhiều khi không lấy ra được, nên cần người giúp.
Người giúp không phải để vạch lá tìm sâu,
nhưng biết mình cũng cần được người khác giúp.
Thấy được cái xà trong mắt mình, và lấy nó ra không hề dễ,
nhất là khi ta có bề dày của đạo đức, học thức, kinh nghiệm.
Những thứ đó có khả năng che mắt làm ta không thấy xà,
và dù có thấy cũng không muốn lấy ra, và không cần ai giúp.
Đó là thứ mù lòa được Đức Giêsu nói đến lúc đầu,
vì không biết mình mù nên vẫn dẫn đường cho kẻ khác.
Trong phần cuối của bài Tin Mừng,
Đức Giêsu cho ta một tiêu chuẩn để phân định:
Cứ xem quả thì biết cây, cây nào sinh quả đó.
Quả tốt thì bởi cây tốt, quả xấu thì bởi cây xấu.
Quả vả không từ bụi gai, quả nho không từ bụi rậm.
“Quả” là hành vi và lời nói, có thể thấy được, nghe được.
Giáo lý của Đức Giêsu luôn đòi ta hành động.
Tuy nhiên, đối với Ngài, hành động tốt bên ngoài,
tuy là cần, nhưng vẫn chưa đủ.
Ngài còn muốn mọi hành động tốt của người tốt
phải bắt nguồn từ một cái kho tốt của trái tim (Lc 6,45).
Hành động chỉ thật sự tốt khi đến từ trái tim,
từ tấm lòng chân thành, quên mình, hy sinh, quảng đại.
Lời nói tốt, nói hay, cũng chưa đủ.
Chỉ những lời chân thành trào ra từ cái tâm nhân hậu
mới có sức đi vào trái tim người nghe.
Đức Giêsu chẳng những chữa nhiều người mù,
lời của Ngài còn làm ta sáng mắt.
Trong thời đại đua nhau sống ảo, Ngài mời ta sống thật.
Sống thật khi khiêm tốn sửa lỗi cho người khác,
vì biết mắt mình cũng có nhiều cọng rơm.
Sống thật khi để hành vi bên ngoài phản ánh trung thực
cái tâm sâu kín bên trong của ta.
Khi sống thật ta thành học trò của Thầy Giêsu (Lc 6,40).
Cầu Nguyện
Lạy Chúa,
Con tự hào mình biết phân định,
xin cho con biết để ý đến sự phân định của người khác.
Con sống có nguyên tắc hẳn hoi,
xin cho con biết người khác cũng có nguyên tắc của họ.
Con có tri thức và kinh nghiệm,
xin cho con đừng khép lại và tự mãn,
vì tri thức thì vô tận,
và kinh nghiệm thì bao giờ cũng mới.
Con có bản lãnh và lập trường vững chắc,
xin cho con biết mở ra
để đón lấy những gì làm lập trường đó bị lung lay,
và vui sướng khi thấy mình đã đổi lập trường.
Lạy Chúa,
Xin cho con mềm mại hơn, nhẹ nhàng hơn, hiền lành hơn,
biết nhận ra và nâng niu những cố gắng nhỏ bé của anh em,
nhờ biết đặt mình trong hoàn cảnh của người khác.
Xin cho con tìm kiếm chân lý với trọn cả tâm hồn,
để chân lý làm con được tự do.
BÀI 2: ĐẠO ĐỨC GIẢ
Suy Niệm
Sống ở đời chúng ta liên tục phải đưa ra những phán đoán.
Có những phán đoán về người khác: đúng, sai, tốt, xấu.
Giáo dục là giúp cho một người biết phán đoán khách quan.
Khi Đức Giêsu dạy các môn đệ đừng xét đoán (Lc 6, 37),
Ngài không bảo họ đừng đưa ra phán đoán hay nhận định.
Ngài cũng không coi thường những phán quyết của quan tòa.
Đơn giản Ngài chỉ muốn ta tránh một khuynh hướng dễ gặp,
đó là chỉ trích phê phán, bới lông tìm vết, đối với tha nhân.
Các môn đệ sẽ là những nhà lãnh đạo dân Chúa.
Họ không thể là những người dẫn đường mù lòa.
Chỉ với cặp mắt sáng, họ mới có thể chu toàn nhiệm vụ,
dẫn dắt những người còn trong bóng tối ra ánh sáng.
Nếu không, mù dắt mù, cả hai sẽ sa xuống hố (c. 39).
Người lãnh đạo sáng suốt là người biết mình,
biết cái mạnh, cái yếu, cái hay, cái dở của mình.
Họ phải thấy rõ cái xà, hay thậm chí cái rác nơi mắt mình.
Thiếu thái độ tự phê phán nghiêm túc,
họ không thể dẫn dắt người khác.
“Hãy biết mình” là câu khắc ở một đền thờ bên Hy Lạp.
Như thế biết mình không phải là chuyện dễ.
Chẳng ai gần mình, hiểu rõ mình bằng mình.
Nhưng nhiều khi chẳng ai mù mờ về tôi bằng chính tôi.
Lắm khi tôi chạy trốn chính mình,
không đủ can đảm để thấy sự thật.
Tôi không thích thấy những bóng tối và bóng mờ nơi tôi.
Thậm chí, cái xà to nơi mắt tôi, mà tôi cũng không để ý (c. 41).
Tôi chỉ muốn thấy nơi mình toàn những điều tốt đẹp.
Càng có địa vị cao, càng thành công nhiều, càng có uy tín,
tôi càng khó chấp nhận, khó thấy những nhược điểm của mình,
Những người dưới quyền cũng không dám góp ý,
nên tôi lại càng dễ nghĩ là mình đã thực sự hoàn hảo.
Chắc chúng ta phải giúp người khác lấy rác ra khỏi mắt,
nhưng phải làm điều đó với nhiều khiêm hạ, yêu thương,
bởi lẽ ta cũng cần anh em giúp lấy rác khỏi mắt mình.
Đơn giản là phải thấy rác, thấy xà trong mắt mình trước,
rồi nhờ người lấy ra dùm, sau đó mới thấy rõ để giúp anh em.
Giúp nhau lấy rác trong mắt nhau,
giúp nhau thấy rõ hơn sự thật về mình,
đó là công việc bác ái thường ngày mà chúng ta làm cho nhau.
Như thế Hội Thánh của chúng ta sẽ gồm những người sáng mắt,
nhờ biết xin người khác lấy rác ra khỏi mắt mình,
và giúp người anh em lấy rác ra khỏi mắt họ.
Cầu Nguyện
Như thánh Phaolô trên đường về Đamát,
xin cho con trở nên mù lòa
vì ánh sáng chói chang của Chúa,
để nhờ biết mình mù lòa mà con được sáng mắt.
Xin cho con đừng sợ ánh sáng của Chúa,
ánh sáng phá tan bóng tối trong con
và đòi buộc con phải hoán cải.
Xin cho con đừng cố chấp ở lại trong bóng tối
chỉ vì chút tự ái cỏn con.
Xin cho con khiêm tốn
để đón nhận những tia sáng nhỏ
mà Chúa vẫn gửi đến cho con mỗi ngày.
Cuối cùng, xin cho con hết lòng tìm kiếm Chân lý
để Chân lý cho con được tự do.
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
