I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Không cần phải nói thì ai trong chúng ta cũng biết đồng tiền có sức mạnh như thế nào. Câu nói sau nói lên điều ấy: “Tiền là Tiên, là Phật, là sức bật của tuổi trẻ, là sức khỏe của tuổi già, là cái đà của danh vọng, là cái lọng để che thân, là cán cân của công lý”. Nhưng đồng tiền không chỉ có mặt phải là sức mạnh như câu nói trên mà đòng tiền còn có mặt trái của nó nữa như chính Chúa Giêsu Kitô đã cảnh báo các môn đệ: “Những người có của thì khó vào Nước Thiên Chúa biết bao! Con lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giàu vào Nước Thiên Chúa!”
Chính vì thế mà Chúa Giêsu muốn các Kitô hữu phải hết sức cảnh giác với đồng tiền (xem Mc 10,17-30): đồng tiền có thể phục vụ và tạo công phúc cho con người; nhưng đồng tiến cũng có thể phản lại con người, biến con người thành những tên nô lệ thảm hại. Chúng ta cần có sự khôn ngoan sáng suốt và sức mạnh của Thiên Chúa để hiểu và sống từ bỏ siêu thoát, theo giáo huấn của Chúa Giêsu Kitô trong việc sở hữu và sử dụng đồng tiền!
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Trong bài đọc 1 (Kn 7,7-11): “Ðem so sánh sự giàu sang với sự khôn ngoan, tôi kể sự giàu sang như không”
Tôi đã ước ao được ban sự hiểu biết, tôi cầu khẩn được thần trí khôn ngoan đến cùng tôi. Tôi lấy sự khôn ngoan làm hơn vương quốc và ngai vàng: Ðem so sánh sự giàu sang với sự khôn ngoan, tôi kể sự giàu sang như không. Tôi cũng không so sánh nó với kim cương, vì mọi thứ vàng đem so sánh với nó thì kể như hạt cát nhỏ bé, và bạc đem để trước nó thì kể như đất bùn.
Tôi yêu quý sự khôn ngoan hơn sức khoẻ và sắc đẹp, tôi lấy nó làm hơn được sự sáng, vì sự sáng của nó không hề tắt. Tất cả mọi sự tốt lành đều đến cùng tôi làm một với nó, và nhờ tay của nó, tôi được đoan chính không kể xiết.
2.2 Trong bài đọc 2 (Dt 4,12-13): “Lời của Chúa phân tách tình cảm với ý nghĩ của tâm hồn”
Anh em thân mến, lời Thiên Chúa là lời hằng sống, linh nghiệm, sắc bén hơn mọi thứ gươm hai lưỡi, thấu suốt đến nỗi phân rẽ linh hồn với thần trí, gân cốt với tuỷ não, phân tách tình cảm với ý nghĩ của tâm hồn. Không một tạo vật nào ẩn khuất được trước mặt Chúa; tất cả mọi sự đều phơi trần và tỏ ra trước mắt của Ðấng mà chúng ta phải trả lẽ.
2.3 Trong bài Tin Mừng (Mc 10,17-30): “Ngươi hãy đi bán tất cả gia tài rồi đến theo Ta”
Khi ấy Chúa Giêsu vừa lên đường, thì một người chạy lại quỳ gối trước Người và hỏi: “Lạy Thầy nhân lành, tôi phải làm gì để được sống đời đời?” Chúa Giêsu trả lời: “Sao ngươi gọi Ta là nhân lành? Chẳng có ai là nhân lành, trừ một mình Thiên Chúa. Ngươi đã biết các giới răn: đừng ngoại tình, đừng giết người, đừng trộm cắp, đừng làm chứng gian, đừng lường gạt; hãy thảo kính cha mẹ”. Người ấy thưa: “Lạy Thầy, những điều đó tôi đã giữ từ thuở nhỏ”.
Bấy giờ Chúa Giêsu chăm chú nhìn người ấy và đem lòng thương mà bảo rằng: “Ngươi chỉ thiếu một điều, là ngươi hãy đi bán tất cả gia tài, đem bố thí cho người nghèo khó và ngươi sẽ có một kho báu trên trời, rồi đến theo Ta”. Nhưng người ấy nghe những lời đó, thì sụ nét mặt và buồn rầu bỏ đi, vì anh ta có nhiều của cải. Lúc đó Chúa Giêsu nhìn chung quanh và bảo các môn đệ rằng: “Những người giàu có vào nước Thiên Chúa khó biết bao!” Các môn đệ kinh ngạc vì những lời đó. Nhưng Chúa Giêsu lại nói tiếp và bảo các ông rằng: “Hỡi các con, những kẻ cậy dựa vào tiền bạc, thật khó mà vào nước Thiên Chúa biết bao! Con lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giàu có vào nước Thiên Chúa”. Các ông càng kinh ngạc hỏi nhau rằng: “Như vậy thì ai có thể được cứu độ?” Chúa Giêsu chăm chú nhìn các ông, và nói: “Ðối với loài người thì không thể được, nhưng không phải đối với Thiên Chúa, vì Thiên Chúa làm được mọi sự”.
{Phêrô thưa cùng Chúa Giêsu rằng: “Ðây chúng con đã bỏ mọi sự mà theo Thầy”. Chúa Giêsu trả lời rằng: “Thầy bảo thật các con, chẳng ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái, đồng ruộng vì Thầy và vì Tin Mừng, mà ngay bây giờ lại không được gấp trăm ở đời này về nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái và ruộng nương, cùng với sự bắt bớ, và ở đời sau được sự sống vĩnh cửu. Nhưng có nhiều kẻ trước nhất sẽ nên rốt hết, và những kẻ rốt hết sẽ nên trước nhất”.}
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG & SỨ ĐIỆP CỦA THIÊN CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Thiên Chúa là Đấng nào?)
3.1.1 Bài đọc 1 (Kn 7,7-11) là quan điểm của tác giả Sách Khôn Ngoan về giá trị của Đức Khôn Ngoan so với của cải vật chất, châu báu ngọc ngà, sức khỏe và sắc đẹp. Tất cả những thứ này không đáng kể gì so với Đức Khôn Ngoan.
Các nhà chú giải Thánh Kinh đều hiểu Ðức Khôn Ngoan là Thần Khí của Thiên Chúa, là Lời Thiên Chúa, là chính Thiên Chúa. Vậy thì qua đoạn Sách Thánh này chúng ra khám phá ra Thiên Chúa là Đấng đáng chúng ta tìm kiếm và nghe theo trên hết mọi sự, mọi loài.
3.1.2 Bài đọc 2 (Dt 4,12-13) là những lời của Thánh Phaolô nói với các tín hữu Do-thái, về vai trò và giá trị của Lời Chúa. Lời Chúa là tiêu chuẩn, là định hướng cho cuộc sống Kitô hữu. Mọi việc chúng ta làm, mọi lời chúng ta nói đều phải căn cứ vào Lời Chúa, đối chiếu với Lời Chúa, đặt dưới ánh sáng hướng dẫn và chịu sự phán xét của Lời Chúa.
Vậy thì nhờ đoạn Thánh Thư này, chúng ta nhận biết sự cao trọng của Lời Chúa mà yêu mến, suy niệm, cầu nguyện và thực hành.
3.1.3 Bài Tin Mừng (Mc 10,17-30) là tường thuật rất sống động và nhiều ý nghĩa của Tin Mừng Máccô. Có 3 ý chính liên kết chặt chẽ với nhau:
* Các câu 17-22 là chuyện kể về cuộc gặp gỡ và trao đổi giữa Chúa Giêsu và một chàng thanh niên giầu có. Nhưng câu chuyện kết thúc không lôgích và không có hậu, vì hai nhân vật trong câu chuyện không đi cùng một hướng:
– Chúa Giêsu đưa mắt nhìn chàng thanh niên và đem lòng yêu mến.
– Còn chàng thanh niên thì sa sầm nét mặt và buồn rầu bỏ đi.
Nguyên nhân là vì anh ta có nhiều của cải mà không muốn từ bỏ những của cải ấy để đi theo Chúa Giêsu.
* Các câu 23-27 là kết luận Chúa Giêsu rút ra từ sự kiện vừa xẩy ra khiến mọi người phải sửng sốt: “Những người có của thì khó vào Nước Thiên Chúa biết bao!… Con lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giầu vào Nước Thiên Chúa.” Nhưng Chúa Giêsu đã nói thêm: “Đối với loài người thì không thể được, nhưng đối với Thiên Chúa thì mọi sự đều có thể được”
* Các câu 28-31 là giải đáp của Chúa Giêsu cho thắc mắc chính đáng của ông Phêrô về phần thưởng hay sự bù đắp mà ông và các môn đệ khác hy vọng có được, khi đã từ bỏ mọi sự mà theo Thầy: “Thầy bảo thật anh em: Chẳng hề có ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, mẹ cha, con cái hay ruộng đất, vì Thầy và vì Tin Mừng, 30 mà ngay bây giờ, ở đời này, lại không nhận được nhà cửa, anh em, chị em, mẹ, con hay ruộng đất, gấp trăm, cùng với sự ngược đãi, và sự sống vĩnh cửu ở đời sau.”
Vậy thì nhờ đoạn Tin Mừng này chúng ta nhận ra rằng trong lãnh vực tâm linh của người muốn đi theo Chúa, của cải vật chất có thể là một cản trở hơn là một thuận lợi và chỉ có sức mạnh của Thiên Chúa mới giúp con người siêu thoát khỏi sự trói buộc của sự giầu có.
3.2 Sứ điệp của Lời Chúa (Thiên Chúa muốn chúng ta làm gì?)
Sứ điệp của Lời Chúa trong ba bài Sách Thánh hôm nay gồm hai phần:
– Một là tiền bạc, của cải, sức khoẻ, sắc đẹp…. là con dao hai lưỡi, chứ không đơn thuần là thuận lợi cho đời sống tâm linh.
– Hai là theo Chúa, hy sinh, từ bỏ (bất cứ cái gì) vì Chúa không bao giờ phải thiệt thòi vì Chúa Giêsu đã hứa : “Thầy bảo thật anh em: Chẳng hề có ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, mẹ cha, con cái hay ruộng đất, vì Thầy và vì Tin Mừng, mà ngay bây giờ, ở đời này, lại không nhận được nhà cửa, anh em, chị em, mẹ, con hay ruộng đất, gấp trăm, cùng với sự ngược đãi, và sự sống vĩnh cửu ở đời sau.”
IV. SỐNG VỚI THIÊN CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa là Thần Linh Chân Lý, là Sự Khôn Ngoan Thượng Trí, là Đấng thấu suốt mọi sự, hiểu biết giá trị đích thực của mọi thực tại. Vì thế mọi giáo huấn Người chỉ dậy, cách riêng về của cải vật chất, là những chân lý hữu dụng cho phần rỗi chúng ta.
4.2 Thực thi sứ điệp của Lời Chúa hôm nay bằng 2 cách:
* Thứ nhất: Có một quan niệm (hay đánh giá) đúng đắn về của cải, tiền bạc, sức khỏe, sắc đẹp và các thứ khác (địa vị, chức tước, quyền hành): chúng là những con dao hai lưỡi, là những tên nô lệ (công cụ) đắc lực, nhưng lại là những ông/ bà chủ rất nguy hiểm và độc ác.
* Thứ hai: Chọn con đường theo Chúa Giêsu, tin tưởng vào Lời Chúa Giêsu hứa mà sẵn sàng và quảng đại hy sinh từ bỏ (càng nhiều càng tốt) vì Người.
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
5.1 «Lời Thiên Chúa là lời sống động, hữu hiệu và sắc bén hơn cả gươm hai lưỡi: xuyên thấu chỗ phân cách tâm với linh, cốt với tủy; lời đó phê phán tâm tình cũng như tư tưởng của lòng người» Chúng ta hiệp lời cầu nguyện cho các dân tộc trên thế gian này nhận ra giá trị của Lời Chúa mà sống theo sự hướng dẫn của Lời ấy.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 «Tôi nguyện xin, và Thiên Chúa đã ban cho tôi sự hiểu biết. Tôi kêu cầu, và thần khí Đức Khôn Ngoan đã đến với tôi» Chúng ta hiệp lời cầu nguyện cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô, cho các Hồng Y, Tổng Giám Mục và Giám Mục, cho các Linh Mục để các vị lãnh đạo của Hội Thánh có được sự khôn ngoan của Thiên Chúa trong khi thi hành sứ mạng phục vụ Dân Chúa.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 «Anh chỉ thiếu có một điều, là hãy đi bán những gì anh có mà cho người nghèo, anh sẽ được một kho tàng trên trời. Rồi hãy đến theo tôi» Chúng ta hiệp lời cầu nguyện cho những người giầu và cho các nước giầu để họ không bị của cải giam hãm trong vòng kiềm tỏa của nó mà biết sống chia sẻ và từ bỏ để được Chúa yêu thương và chúc phúc cho.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 «Đối với loài người thì không thể được, nhưng đối với Thiên Chúa thì ….. mọi sự đều có thể được» Chúng ta hiệp lời cầu nguyện cho càng ngày càng có nhiều người tin tưởng và cảm nghiệm được quyền năng của Thiên Chúa trong đời sống cá nhân và cộng đồng xã hội ngày hôm nay.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sàigòn ngày 9 tháng 10 năm 2024
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
