I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Người La-mã xưa có châm ngôn: “Homo homini lupus” Dịch đúng nghĩa là “người đối với người chẳng khác gì sói”. Đó là mối tương quan của những người sống theo thú tính hơn là theo nhân tính. Buồn thay là ngày nay vẫn còn có nhiều người đối xử với người khác chẳng khác gì sói dữ. Không ngày nào chúng ta không được được trên báo chí (báo giấy, báo mạng) những vụ giết người man rợ của người Việt chúng ta. Đó chẳng phải là hình ảnh của “homo homini lupus” sao?
Trong bối cảnh xã hội đạo đức sa sút như vậy thì các tôn giáo càng có vai trò quan trọng. Nếu tôn giáo nào cũng dậy con người ăn ngay ở lành thì Kitô giáo chẳng những dậy người ta phải “yêu mến và quý trọng đồng loại” mà còn đòi hỏi nhiều hơn nữa: “hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những người ngược đãi mình.”
Để yêu được đồng loại và yêu được kẻ thù thì mỗi Kitô hữu cần có sức mạnh của Thánh Thần là Đấng không gi là không thể. Mà muốn có được sức mạnh của Thánh Thần thì chúng ta phải nài xin Thiên Chúa ban cho chúng ta sức mạnh ấy và để cho sức mạnh ấy tác động trên tâm trí và hành động của chúng ta.
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Lv 19, 1-2.17-18): “Hãy yêu thương bạn hữu như chính mình” Chúa phán cùng Môsê rằng: “Ngươi hãy nói cho toàn thể cộng đồng con cái Israel: Các ngươi hãy nên thánh, vì Ta là Đấng Thánh, là Thiên Chúa các ngươi. Đừng giữ lòng thù ghét anh em, nhưng hãy răn bảo họ công khai, để khỏi mang tội vì họ. Đừng tìm báo oán, đừng nhớ lại lời mắng nhiếc của kẻ đồng hương. Hãy yêu thương các bạn hữu như chính mình. Ta là Chúa”.
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (1 Cr 3,16-23): “Tất cả là của anh em, nhưng anh em thuộc về Đức Kitô, và Đức Kitô thuộc về Thiên Chúa” Anh em thân mến, Anh em không biết anh em là đền thờ của Thiên Chúa và Thánh Thần Thiên Chúa ngự trong anh em sao? Nếu ai xúc phạm tới đền thờ của Thiên Chúa, thì Thiên Chúa sẽ huỷ diệt người ấy. Vì đền thờ của Thiên Chúa là thánh, mà chính anh em là đền thờ ấy.
Đừng có ai lừa dối mình. Nếu có ai trong anh em cho mình là người khôn ngoan ở đời này, thì kẻ ấy hãy nên điên dại để được khôn ngoan: vì sự khôn ngoan của thế gian này là sự điên dại đối với Thiên Chúa, vì có lời chép rằng: “Chính Người bắt chợt những người khôn ngoan ngay trong xảo kế của họ”. Lại có lời khác rằng: “Chúa biết tư tưởng của những người khôn ngoan là hão huyền”. Vậy đừng có ai còn tự phô trương nơi loài người. Vì tất cả là của anh em, dù là Phaolô, hay Apollô, hoặc Kêpha, hoặc thế gian, sự sống hay sự chết, hoặc hiện tại hay tương lai. Tất cả là của anh em, nhưng anh em thuộc về Đức Kitô, và Đức Kitô thuộc về Thiên Chúa.
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Mt 5,38-48): “Các con hãy yêu thương thù địch các con” Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Các con đã nghe bảo: ‘Mắt đền mắt, răng đền răng’. Còn Thầy, Thầy bảo các con: đừng chống cự lại với kẻ hung ác; trái lại, nếu ai vả má bên phải của con, thì hãy đưa má bên kia cho nó nữa. Và ai muốn kiện con để đoạt áo trong của con, thì hãy trao cho nó cả áo choàng nữa. Và ai bắt con đi một dặm, thì con hãy đi với nó hai dặm. Ai xin, thì con hãy cho. Ai muốn vay mượn, thì con đừng khước từ.
“Các con cũng đã nghe dạy rằng: ‘Hãy yêu thương tha nhân, và ghét thù địch’. Còn Thầy, Thầy bảo các con: Các con hãy yêu thương thù địch các con, hãy làm lành cho những kẻ ghét các con, và cầu nguyện cho những kẻ bắt bớ và vu khống các con, để các con nên con cái Cha các con ở trên trời, là Đấng làm cho mặt trời mọc lên trên người lành cũng như kẻ dữ, và cho mưa trên người công chính cũng như kẻ bất lương. Vì nếu các con yêu thương những kẻ yêu thương các con, thì còn có công gì? Nào những người thu thuế không làm như vậy ư? Và nếu các con chỉ chào hỏi anh em các con mà thôi, thì các con có làm gì hơn? Nào dân ngoại không làm như vậy sao? Vậy các con hãy nên trọn lành như Cha các con trên trời là Đấng trọn lành”
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)
Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:
– là Đấng đòi hỏi con cái Israel không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, sẽ khỏi mang tội vì nó; không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình.
– là Chúa Giêsu Kitô, Ngôi Lời Thiên Chúa, Đấng đã đến trần gian để dậy dỗ các môn đệ sống xứng đáng là con cái Thiên Chúa là Đấng yêu thương hết mọi người. Vì thế các Kitô hữu được mời gọi yêu thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ làm hại mình.
– là Chúa Thánh Thần, Đấng ban sức mạnh thần linh cho các Kitô hữu để họ vượt lên trên tự nhiên để yêu chính những kẻ thù nghịch với mình.
3.2 Sứ điệp hay Giáo Huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)
Sứ điệp hay Giáo huấn của Lời Chúa hôm nay là các môn đệ Chúa Giêsu Kitô phải yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình. Yêu kẻ thù nên phải tha thứ cho họ và giúp họ thoát khỏi cách sống lầm lạc hay làm hại người khác. Cầu nguyện cho kẻ ngược đãi mình để kẻ ấy được ơn thứ tha và không làm điều bất công, bất chính nữa mà quay về đường ngay nẻo chính của người lương thiện.
IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa là Chúa Cha, Đấng đã dậy chúng ta không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, sẽ khỏi mang tội vì nó; không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã dậy chúng ta phải yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình. Chính Người đã thực hiện điều Người đã dậy.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Thánh Thần, Đấng soi sáng và ban sức mạnh cho các Kitô hữu, để giúp chúng ta thực thi thánh chỉ của Thiên Chúa và của Chúa Giêsu Kitô.
4.2 Thực thi Ý Chúa hay Giáo Huấn của Chúa là yêu kẻ thù và cầu nguyện cho kẻ ngược đãi mình.
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý: ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một hạng người đặc biệt nào đó]
5.1 “Không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các dân tộc trên thế giới, nhất là cho dân tộc đang có xung đột, chiến tranh, để các tầng lớp xã hội rộng lòng thứ tha cho nhau và yêu thương nhau.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 “Các ngươi phải thánh thiện, vì Ta, Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Ta là Đấng Thánh” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cách đặc biệt cho Đức Thánh Cha Phan-xi-cô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế và Tu Sĩ Nam Nữ để các vị ấy nên những vị chân tu, đạo đức thánh thiện như Thiên Chúa mong ước.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 “Hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các Kitô hữu thuộc cộng đồng giáo xứ chúng ta, để mọi người nghiêm chỉnh thực hành giáo huấn của Chúa Giêsu Kitô.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 “Phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội vì nó” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các vị lãnh đạo trong Giáo hội cũng như trong xã hội Việt Nam để các vị ấy chu toàn trách nhiệm bảo vệ đạo đức và an toàn xã hội.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sàigòn ngày 14/02/2023
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
