I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Bất cứ một người tử tế nào, dù có đạo hay không có đạo cũng phải quan tâm đến gia đình, vì gia đình là tế bào gốc, là nền tảng của xã hội: gia đình có tốt có lành mạnh thì xã hội mới tốt, mới vững vàng được.
Bất cứ một người hiểu biết nào, dù theo đạo này hay theo đạo khác, cũng phải quan tâm đến gia đình, vì hiện nay các gia đình đang bị tấn công dữ dội từ nhiều phía nên gặp rất nhiều khó khăn trong việc duy trì và phát huy những giá trị cao đẹp của truyền thống văn hóa và tâm linh.
Bất cứ một người công giáo nào, dù lớn hay nhỏ cũng không được quên điều hệ trọng này của mạc khải Thánh Kinh là Thiên Chúa làm người (Đức Giêsu) đã sinh ra và lớn lên (trưởng thành) trong một gia đình, có cha có mẹ, có họ hàng thân thích, có hàng xóm láng giềng, có nghề nghiệp hẳn hoi. Từ sự kiện ấy mà gia đình công giáo được xem là Hội thánh nhỏ, Hội thánh tại gia, là trường học đức tin.
Vì thế việc mừng Lễ Thánh Gia một tuần sau Lễ Chúa Giáng Sinh đòi chúng ta phải mở rộng tâm hồn đón nhận ánh sáng và sức mạnh của Lời Hằng Sống để hiểu và sống tốt hơn các giá trị và chức năng của gia đình Kitô giáo theo gương sáng của gia đình Nadarét của Chúa Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Giuse.
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Hc 3,2-6.12-14): “Ai kính sợ Đức Chúa thì thảo kính cha mẹ” Thiên Chúa suy tôn người cha trong con cái; quyền lợi bà mẹ, Người củng cố trên đoàn con. Ai yêu mến cha mình, thì đền bù tội lỗi; ai thảo kính mẹ mình, thì như người thu được một kho tàng. Ai thảo kính cha mình, sẽ được vui mừng trong con cái, khi cầu xin, người ấy sẽ được nhậm lời. Ai thảo kính cha mình, sẽ được sống lâu dài. Ai vâng lời cha, sẽ làm vui lòng mẹ.
Hỡi kẻ làm con, hãy gánh lấy tuổi già cha ngươi, chớ làm phiền lòng người khi người còn sống. Nếu tinh thần người sa sút, thì hãy rộng lượng, ngươi là kẻ trai tráng, chớ đành khinh dể người. Vì của dâng cho cha, sẽ không rơi vào quên lãng. Của biếu cho mẹ, sẽ đền bù tội lỗi, và xây dựng đức công chính của ngươi.
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (Cl 3,12-21): “Về đời sống gia đình trong Chúa” Anh em thân mến, như những người được chọn của Thiên Chúa, những người thánh thiện và được yêu thương, anh em hãy mặc lấy những tâm tình từ bi, nhân hậu, khiêm cung, ôn hoà, nhẫn nại, chịu đựng lẫn nhau, và hãy tha thứ cho nhau nếu người này có chuyện phải oán trách người kia. Như Chúa đã tha thứ cho anh em, anh em cũng hãy tha thứ cho nhau. Và trên hết mọi sự, anh em hãy có đức yêu thương, đó là dây ràng buộc điều toàn thiện. Nguyện cho bình an của Chúa Kitô làm chủ trong lòng anh em, sự bình an mà anh em đã được kêu gọi tới để làm nên một thân thể. Anh em hãy cảm tạ Thiên Chúa. Nguyện cho lời Chúa Kitô cư ngụ dồi dào trong anh em. Với tất cả sự khôn ngoan, anh em hãy học hỏi và nhủ bảo lẫn nhau. Hãy dùng những bài thánh vịnh, thánh thi và thánh ca của Thần khí, cùng với lòng tri ân, để hát mừng Thiên Chúa trong lòng anh em. Và tất cả những gì anh em làm, trong lời nói cũng như trong hành động, tất cả mọi chuyện, anh em hãy làm vì danh Chúa Giêsu Kitô, nhờ Người mà tạ ơn Thiên Chúa Cha.
Hỡi các bà vợ, hãy phục tùng chồng trong Chúa cho phải phép. Hỡi những người chồng, hãy yêu thương vợ mình, đừng đay nghiến nó. Hỡi những người con, hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là đẹp lòng Chúa. Hỡi những người cha, đừng nổi cơn phẫn nộ với con cái, kẻo chúng nên nhát đảm sợ sệt.
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Lc 2,22-40): Khi ấy, đủ ngày thanh tẩy theo luật Môsê, cha mẹ Chúa Giêsu liền đem Người lên Giêrusalem để hiến dâng cho Chúa, như đã chép trong Lề luật Chúa rằng: “Mọi con trai đầu lòng sẽ được gọi là người thánh thuộc về Chúa”. Và cũng để dâng lễ vật cho Chúa, như có nói trong Luật Chúa, là một đôi chim gáy hay một cặp bồ câu con.
Và đây ở Giêrusalem có một người tên là Simêon, là người công chính, kính sợ Thiên Chúa, và đang đợi chờ niềm ủi an của Israel. Thánh Thần cũng ở trong ông. Ông đã được Thánh Thần trả lời rằng: Ông sẽ không chết trước khi thấy Đấng Kitô của Chúa. Được Thánh Thần thúc giục, ông vào đền thờ ngay lúc cha mẹ trẻ Giêsu đưa Người đến để thi hành cho Người những tục lệ của Lề luật. Ông bồng Người trên cánh tay mình, và chúc tụng Thiên Chúa rằng:
“Lạy Chúa, bây giờ, Chúa để cho tôi tớ Chúa đi bình an theo như lời Chúa, vì chính chiếu soi các lương dân, và vinh quang của Israel dân Chúa”.
Cha mẹ Người đều kinh ngạc về những điều đã nói về Người. Simêon chúc lành cho hai ông bà và nói với Maria mẹ Người rằng: “Đây trẻ này được đặt lên, khiến cho nhiều người trong Israel phải sụp đổ hay được đứng dậy, và cũng để làm mục tiêu cho người ta chống đối. Về phần bà, một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn bà để tâm tư nhiều tâm hồn được biểu lộ!”
Lúc ấy, cũng có bà tiên tri Anna, con ông Phanuel, thuộc chi họ Asê, đã cao niên. Mãn thời trinh nữ, bà đã sống với chồng được bảy năm. Rồi thủ tiết cho đến nay đã tám mươi bốn tuổi. Bà không rời khỏi đền thờ, đêm ngày ăn chay cầu nguyện phụng sự Chúa. Chính giờ ấy, bà cũng đến, bà liền chúc tụng Chúa, và nói về trẻ Giêsu cho tất cả những người đang trông chờ ơn cứu chuộc Israel.
Khi hai ông bà hoàn tất mọi điều theo luật Chúa, thì trở lại xứ Galilêa, về thành mình là Nadarét. Và con trẻ lớn lên, thêm mạnh mẽ, đầy khôn ngoan, và ơn nghĩa Thiên Chúa ở cùng Người.
Hoặc đọc bài vắn này: Lc 2, 22. 39-40: Khi ấy, đủ ngày thanh tẩy theo luật Môsê, cha mẹ Chúa Giêsu liền đem Người lên Giêrusalem để hiến dâng cho Chúa. Khi hai ông bà hoàn tất mọi điều theo luật Chúa, thì trở lại xứ Galilêa, về thành mình là Nadarét. Và Con Trẻ lớn lên, thêm mạnh mẽ, đầy khôn ngoan, và ơn nghĩa Thiên Chúa ở cùng Người.
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)
Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa là:
– Đấng đã soi sáng hướng dẫn tác giả sách Huấn Ca ghi chép lại những kinh nghiệm nhân sinh quý báu làm nên truyền thống Do-thái giáo là nền tảng cho đời sống luân lý Kitô giáo, vì qua những kinh nghiệm sống ấy, dân Israel khám phá sự khôn ngoan và mối tương quan tốt đẹp với Thiên Chúa.
– Đấng đã dùng lời nói và ngòi bút của Thánh Phaolô mà giảng dậy cho các Kitô hữu nói chung và các Kitô hữu làm vợ làm chồng nói riêng, biết cách sống phù hợp với niềm tin Kitô giáo của mình.
– Là Chúa Giêsu Hài Nhi được cha mẹ Ngài tiến dâng cho Thiên Chúa trong đền thờ theo luật Môsê. Và được hai vị ngôn sứ (là Simeon và Anna) chào đón và nói lời sấm ngôn về tương lai của Ngài.
– Là Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa đã trở thành cư dân của làng Nadarét, sống ẩn dật như một thường dân giữa dân làng Nadarét và xã hội Do-thái thời đầu Công Nguyên. Ở trong gia đình, Người sống vâng phục Thiên Chúa Cha và cha mẹ trần gian là Thánh Giuse và Mẹ Maria như một người con hiếu thảo nhất của truyền thống Hípri.
3.2 Sứ điệp hay Giáo Huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)
Qua ba bài Sách Thánh hôm nay, giáo huấn hay sứ điệp của Lời Chúa là: “Hài Nhi (Giêsu) ngày càng lớn lên, thêm vững mạnh, đầy khôn ngoan, và hằng được ân nghĩa cùng Thiên Chúa” Mẫu gương hay mô hình phát triển hài hòa của Hài Nhi rồi Thiều Niên Giêsu được dành cho mọi người trong các gia đình.
IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa là Chúa Cha quyền năng và yêu thương trong kế hoạch quan phòng khôn ngoan của Người; là Đấng mời gọi chúng ta có lòng thương cảm, nhân hậu, khiêm nhu, hiền hoà, nhẫn nại, chịu đựng và tha thứ cho nhau.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Giêsu thiếu niên và thanh niên đã sống ẩn dật và vâng phục cha mẹ nơi làng Nadarét xứ Galilê, “ngày càng lớn lên, thêm vững mạnh, đầy khôn ngoan và hằng được nghĩa cùng Thiên Chúa”
Sống với Thiên Chúa Cha như một người con thảo;
Sống với Chúa Giêsu như một người em và một người môn đệ.
4.2 Thực thi Ý Chúa hay Giáo Huấn của Chúa là “ngày càng trường thành, thêm vững mạnh, đầy khôn ngoan, và hằng được ân nghĩa cùng Thiên Chúa”
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
5.1 «Người sẽ được gọi là người Nadarét» Cùng với Đức Mẹ và các Thánh Nam Nữ, chúng ta hãy cầu xin Chúa cho những người đang sống trong thời đại này sớm nhìn nhận Đức Giêsu Nadarét là Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể làm người để cứu độ nhân loại.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 “Hài Nhi (Giêsu) ngày càng lớn lên, thêm vững mạnh, đầy khôn ngoan, và hằng được ân nghĩa cùng Thiên Chúa” Cùng với Đức Mẹ và các Thánh Nam Nữ, chúng ta hãy cầu xin Chúa cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế, Tu Sĩ Nam Nữ và Giáo Dân để mọi thành phần Dân Chúa ngày càng trưởng thành, vững mạnh, khôn ngoan và được nghĩa cùng Thiên Chúa.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 «Chúa đã tha thứ cho anh em, thì anh em cũng vậy, anh em phải tha thứ cho nhau» Cùng với Đức Mẹ và các Thánh Nam Nữ, chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các gia đình thuộc cộng đoàn giáo xứ chúng ta, để mọi người biết tha thứ cho nhau hầu mọi gia đình được ấm êm hạnh phúc.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 «Ai thờ cha thì bù đắp lỗi lầm, ai kính mẹ thì tích trữ kho báu. Ai thờ cha sẽ được vui mừng vì con cái, khi cầu nguyện, họ sẽ được lắng nghe» Cùng với Đức Mẹ và các Thánh Nam Nữ, chúng ta hãy cầu xin Chúa cho những người làm con trong các gia đình, để họ biết sống thảo hiếu và trọng kính các bậc sinh thành để được Thiên Chúa chúc phúc.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sàigòn ngày 25 tháng 12 năm 2020 – Biên tập lại ngày 27 tháng 12 năm 2023
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
