I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Con người cần cơm bánh và nước uống để sống thì cũng cần ánh sáng để bước đi trong cuộc đời trần thế tối tăm và đầy cản trở này. Ánh sáng thể lý cần cho người đi đường thì ánh sáng tâm linh cần cho các lữ khách trong hành trình tìm kiếm Thiên Chúa và hạnh phúc đích thật.
Câu chuyện anh chàng mù từ khi mới sinh được Chúa Giêsu chữa lành (con mắt thể lý) và khai sáng (con mắt tâm linh) là một mạc khải quan trọng của Phúc Âm: Chúa Giêsu Kitô là ánh sáng trần gian, ánh sáng chiếu soi cuộc đời, để con người không phải bước đi trong tăm tối mà bước đi trong ánh sáng rạng ngời của Thiên Chúa!
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (1 Sm 16, 1b.6-7.10-13a): “Đavit được xức dầu làm vua Israel” Trong những ngày ấy, Chúa phán cùng Samuel rằng: “Hãy đổ dầu cho đầy bình và lên đường. Ta sai ngươi đến nhà Isai dân thành Bêlem, vì Ta chọn một người con của ông ấy lên làm vua”.
Khi (họ) vào nhà, Samuel gặp ngay Eliab và nói: “Có phải người xức dầu của Chúa đang ở trước mặt Chúa đây không?” Và Chúa phán cùng Samuel: “Đừng nhìn xem diện mạo, vóc cao, vì Ta đã loại nó rồi. Ta không xem xét theo kiểu của con người, vì chưng con người nhìn xem bên ngoài, còn Thiên Chúa thì nhìn xem tâm hồn”. Isai lần lượt đem bảy đứa con mình ra trình diện với Samuel. Samuel nói với Isai: “Chúa không chọn ai trong những người này”. Samuel nói tiếp: “Tất cả con ông có bấy nhiêu đó phải không?” Isai đáp: “Còn một đứa út nữa, nó đi chăn chiên”. Samuel nói với Isai: “Ông hãy sai người đi gọi nó về, vì chúng ta không ngồi vào bàn ăn trước khi nó về”. Isai sai người đi tìm đứa con út. Đứa út này có mái tóc hoe, có đôi mắt xinh và gương mặt đẹp. Chúa phán: “Ngươi hãy chỗi dậy, xức dầu lên nó, vì chính nó đó”. Samuel lấy bình dầu ra, xức lên nó trước mặt các anh em, và Thánh Thần Chúa ngự trong Đavít từ ngày đó trở đi.
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (Ep 5,8-14): “Từ trong cõi chết, ngươi hãy đứng lên và Chúa Kitô sẽ chiếu sáng trên ngươi” Anh em thân mến, xưa kia anh em là sự tối tăm, nhưng bây giờ, anh em là sự sáng trong Chúa. Anh em hãy ăn ở như con của sự sáng, bởi vì hoa trái của sự sáng ở tạitất cả những gì là tốt lành, là công chính và chân thật. Anh em hãy nhận biết điều gì làm đẹp lòng Chúa, và đừng thông phần vào những việc con cái tối tăm không sinh lợi ích gì, nhưng phải tố cáo thì hơn.Vì chưng, việc chúng làm cách thầm kín, dầu có nói ra cũng phải hổ thẹn. Nhưng tất cả những việc người ta tố cáo, thì nhờ sự sáng mà được tỏ bày ra; vì mọi việc được tỏ bày, đều là sự sáng. Bởi thế, thiên hạ nói: “Hỡi kẻ đang ngủ, hãy thức dậy, hãy vùng dậy ra khỏi cõi chết, và Chúa Kitô sẽ chiếu sáng trên ngươi”.Đó là lời Chúa.
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Ga 9,1-41): “Hắn đi rửa, rồi trở lại trông thấy rõ” Khi ấy, Chúa Giêsu đi qua, thấy một người mù từ khi mới sinh. Môn đệ hỏi Người: “Thưa Thầy, ai đã phạm tội, anh này hay cha mẹ anh, khiến anh mù từ khi mới sinh?” Chúa Giêsu đáp: “Không phải anh cũng chẳng phải cha mẹ anh đã phạm tội, nhưng để công việc của Thiên Chúa tỏ ra nơi anh. Bao lâu còn ban ngày, Ta phải làm những việc của Đấng đã sai Ta. Đêm đến không ai có thể làm việc được nữa. Bao lâu Ta còn ở thế gian, Ta là sự sáng thế gian”. Nói xong, Người nhổ xuống đất, lấy nước miếng trộn thành bùn, rồi xoa bùn trên mắt người ấy và bảo: “Anh hãy đến hồ Silôê mà rửa” (chữ Silôê có nghĩa là được sai). Anh ta ra đi và rửa, rồi trở lại thì trông thấy được.
Những người láng giềng và những kẻ xưa kia từng thấy anh ta ăn xin đều nói: “Đó chẳng phải là người vẫn ngồi ăn xin sao?” Có kẻ nói: “Đúng hắn!” Lại có người bảo: “Không phải, nhưng là một người giống hắn”. Còn anh ta thì nói: “Chính tôi đây”. Họ hỏi anh: “Làm thế nào mắt anh được sáng?” Anh ta nói: “Người mà thiên hạ gọi là Giêsu đã làm bùn xức mắt tôi và bảo: Ngươi hãy đến hồ Silôê mà rửa. Bấy giờ tôi đi, tôi rửa và tôi trông thấy”. Họ lại hỏi: “Ngài ở đâu?” Anh thưa: “Tôi không biết”.
Họ liền dẫn người trước kia bị mù đến với những người biệt phái, lý do tại Chúa Giêsu hoà bùn và chữa mắt cho anh ta lại nhằm ngày Sabbat. Các người biệt phái cũng hỏi anh ta do đâu được sáng mắt? Anh đáp: “Ngài đã xoa bùn vào mắt tôi, tôi đi rửa và tôi được sáng mắt”. Mấy người biệt phái nói: “Người đó không phải bởi Thiên Chúa, vì không giữ ngày Sabbat”. Mấy kẻ khác lại rằng: “Làm sao một người tội lỗi lại làm được những phép lạ thể ấy?” Họ bất đồng ý kiến với nhau. Họ liền quay lại hỏi người mù lần nữa: “Còn anh, anh nói gì về người đã mở mắt cho anh?” Anh đáp: “Đó là một tiên tri”.
Nhưng người Do-thái không muốn tin anh đã mù và đã được khỏi trước khi đòi cha mẹ anh đến. Họ hỏi hai ông bà: “Người này có phải là con hai ông bà mà ông bà bảo bị mù từ khi mới sinh không? Do đâu mà bây giờ nó lại trông thấy?” Cha mẹ y thưa rằng: “Chúng tôi xác nhận đây chính là con chúng tôi, và nó đã bị mù từ khi mới sinh. Nhưng làm sao mà bây giờ nó trông thấy, và ai đã mở mắt cho nó thì chúng tôi không biết. Nó khôn lớn rồi, các ông hãy hỏi nó, nó sẽ tự thưa lấy”. Cha mẹ anh ta nói thế bởi sợ người Do-thái, vì người Do-thái đã bàn định trục xuất khỏi hội đường bất cứ ai dám công nhận Chúa Giêsu là Đấng Kitô. Chính vì lý do này mà cha mẹ anh ta nói: “Nó khôn lớn rồi, xin các ông cứ hỏi nó”.
Lúc ấy người Do-thái lại gọi người trước kia đã mùđến và bảo: “Anh hãy tôn vinh Thiên Chúa! Phần chúng ta, chúng ta biết người đó là một kẻ tội lỗi”. Anh ta trả lời: “Nếu đó là một người tội lỗi, tôi không biết; tôi chỉ biết một điều: trước đây tôi mù và bây giờ tôi trông thấy”. Họ hỏi anh: “Người đó đã làm gì cho anh? Người đó đã mở mắt anh thế nào?” Anh thưa: “Tôi đã nói và các ông đã nghe, các ông còn muốn nghe gì nữa? Hay là các ông cũng muốn làm môn đệ Ngài chăng?” Họ liền nguyền rủa anh ta và bảo: “Mày hãy làm môn đệ của người đó đi, còn chúng ta, chúng ta là môn đệ của Môsê. Chúng ta biết Thiên Chúa đã nói với Môsê, còn người đó chúng ta không biết bởi đâu mà đến”. Anh đáp: “Đó mới thật là điều lạ: người đó đã mở mắt cho tôi, thế mà các ông không biết người đó bởi đâu. Nhưng chúng ta biết rằng Thiên Chúa không nghe lời những kẻ tội lỗi, mà hễ ai kính sợ Thiên Chúa và làm theo ý Chúa, thì kẻ đó mới được Chúa nghe lời. Xưa nay chưa từng nghe nói có ai đã mở mắt người mù từ khi mới sinh. Nếu người đó không bởi Thiên Chúa thì đã không làm được gì”. Họ bảo anh ta: “Mày sinh ra trong tội mà mày dám dạy chúng ta ư?” Rồi họ đuổi anh ta ra ngoài.
Chúa Giêsu hay tin họ đuổi anh ta ra ngoài, nên khi gặp anh, Người liền bảo: “Anh có tin Con Thiên Chúa không?” Anh thưa: “Thưa Ngài, nhưng Người là ai để tôi tin Người?” Chúa Giêsu đáp: “Anh đang nhìn thấy Người và chính Người đang nói với anh”. Anh ta liền nói: “Lạy Ngài, tôi tin”, và anh ta sấp mình thờ lạy Người. Chúa Giêsu liền nói: “Chính vì để luận xét mà Ta đã đến thế gian hầu những kẻ không xem thấy, thì được xem thấy, và những kẻ xem thấy, sẽ trở nên mù”. Những người biệt phái có mặt ở đó liền nói với Người: “Thế ra chúng tôi mù cả ư?” Chúa Giêsu đáp: “Nếu các ngươi mù, thì các ngươi đã không mắc tội; nhưng các ngươi nói ‘Chúng tôi xem thấy’, nên tội các ngươi vẫn còn”.
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)
Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:
– là Đấng đã chọn Đavít làm vua Israel và đã sai ông Samuel đến nhà ông Giesê và soi sáng cho ông nhận ra chàng thanh niên được tuyển chọn. Ông Samuel đã xức dầu cho Đavít theo sự chỉ dẫn của Thiên Chúa!
– là chính Chúa Giêsu Nazarét, Đấng đã chữa lành người mù từ khi mới sinh ở bên ngoài đền thờ Giêrusalem và đã nói cho anh biết Người là Ai. Chúa Giêsu còn khẳng định với những người Pharisêu rằng Người “đến thế gian này chính là để xét xử: cho người không xem thấy được thấy, và kẻ xem thấy lại nên đui mù!”
– là Thánh Thần của Chúa Kitô, Đấng đưa các Kitô hữu vào trong ánh sáng và đòi hỏi họ phải sống tương xứng với địa vị và vai trò của con cái ánh sáng tức sống lương thiện, công chính và chân thật!
3.2 Sứ điệp hay Giáo huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)
Qua ba bài Sách Thánh hôm nay, giáo huấn hay sứ điệp của Lời Chúa là: Chúa Giêsu là ánh sáng trần gian, là ánh sáng soi đường cho mọi người, cách riêng cho các Kitô hữu!
IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
Chúng ta đáp lại sự mạc khải và sứ điệp của Thiên Chúa bằng hai cách là sống với Thiên Chúa và thực thi ý Người (tức sứ điệp hay giáo huấn của Lời Chúa):
4.1 Sống với Thiên Chúa là Đấng luôn chăm lo cho Israel và tuyển chọn những con người thích hợp (là vua Đavít và là chính Con Một Thiên Chúa) để chăm lo cho dân. Thiên Chúa đối xứ với Israel cũ thế nào thì cũng đối xử với Israel mới là Hội Thánh y như vậy!
Sống với Thiên Chúa là Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã được Cha sai đến để làm ánh sáng cho trần gian và đưa các Kitô hữu vào thế giới sự sáng.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Thánh Thần, Đấng luôn hiện diện và hành động trong lịch sử của Israel cũng như trong lời nói và việc làm của Chúa Giêsu Nazarét, nhất là trong hành động chữa lành mắt người mù từ lúc mới sinh và trong mạc khải là Con Người, là ánh sáng trần gian.
4.2 Thực thi sứ điệp Lời Chúa hay Giáo Huấn của Chúa,
– là tin tưởng phó thác vào Thiên Chúa là Đấng luôn quan tâm chăm lo cho chúng ta cách trực tiếp hoặc gián tiếp (qua những người Chúa gửi đến với chúng ta).
– là nhìn nhận căn tính và sứ mạng của Chúa Giêsu Kitô, là “Con Người” đứng kề bên Đấng Lão Thành là Thiên Chúa, là Đấng được sai đến trần gian để làm ánh sáng dẫn đưa con người vào thế giới của Thiên Chúa.
– là để cho Chúa Giêsu Kitô phá vỡ bức tường che mắt làm cho chúng ta mù lòa về mặt tâm linh, để chúng ta được sáng và có thể sống như con cái sự sáng là sống lương thiện, công chính và chân thật.
[Đề nghị mỗi người tự kiểm điểm xem mình đã thực thi ba điều cốt yếu trên như thế nào?]
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý: ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một hạng người đặc biệt nào đó]
5.1 “Thiên Chúa không nhìn theo kiểu người phàm: người phàm chỉ thấy điều mắt thấy, còn Đức Chúa thì thấy tận đáy lòng” Chúng ta hãy cầu nguyện cho những người đang khát khao tìm kiếm Chúa, để họ mở rộng tâm hồn đón nhận mạc khải của Thiên Chúa nơi Chúa Giêsu Kitô mà được sống đời đời.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 “Ngươi hãy lấy dầu đổ đầy sừng và lên đường” Chúng ta hãy cầu nguyện cách đặc biệt cho Đức Thánh Cha Phanxicô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế và Tu Sĩ Nam Nữ là những người đã được Thiên Chúa tuyển chọn một cách đặc biệt để chăm lo cho Dân Thánh Chúa: xin cho các vị ấy chu toàn trách nhiệm đã được Chúa giao phó!
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 “Anh em hãy ăn ở như con cái ánh sáng” Chúng ta hãy cầu nguyện cho các Kitô hữu, cách riêng cho mọi người thuộc giáo xứ/cộng đoàn/cộng đồng chúng ta, để ai nấy biết sống như con cái sự sáng là sống lương thiện, công chính và chân thật.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 “Người là một vị ngôn sứ” Chúng ta hãy cầu nguyện cho những người chưa nhận biết Chúa Giêsu Kitô là Vị Đại Ngôn Sứ của Chúa Cha, để họ nhận ra Người và tin vào Lời của Người.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sàigòn ngày 15/03/2023
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.