HỌC LỜI CHÚA
1. TIN MỪNG : Lc 6,17.20-26
(17) Đức Giê-su đi xuống cùng với các ông. Người dừng lại ở một chỗ đất bằng. Tại đó, đông đảo môn đệ của Người, và đoàn lũ dân chúng từ khắp miền Giu-đê, Giê-ru-sa-lem cũng như từ miền duyên hải Tia và Xi-đon đến để nghe Người giảng và để được chữa lành bệnh tật. (20) Đức Giê-su ngước mắt lên nhìn các môn đệ và nói : “Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó, vì Nước Thiên Chúa là của anh em. (21) Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói, vì Thiên Chúa sẽ cho anh em được no lòng. Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải khóc, vì anh em sẽ được vui cười. (22) Phúc cho anh em khi vì Con Người mà bị người ta oán ghét, khai trừ, sỉ vả và bị xóa tên như đồ xấu xa. (23) Ngày đó, anh em hãy vui mừng nhảy múa. Vì này đây phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật lớn lao. Bởi lẽ các Ngôn sứ cũng đã từng bị cha ông họ đối xử như thế. (24) Nhưng khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có, vì các ngươi đã được phần an ủi của mình rồi. (25) Khốn cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang được no nê, vì các ngươi sẽ phải đói. Khốn cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang được vui cười, vì các ngươi sẽ phải sầu khổ khóc than. (26) Khốn cho các ngươi khi được mọi người ca tụng, vì các ngôn sứ giả cũng đã từng được cha ông họ đối xử như thế.
2. Ý CHÍNH:
Bài Tin mừng Lu-ca hôm nay ghi lại bài giảng khai mạc của Đức Giê-su tương đương với Tám Mối Phúc Thật trong Tin mừng Mát-thêu. Nội dung được tóm lại như sau:
– BỐN LỜI CHÚC PHÚC (c 20-23) : Phúc cho những kẻ nghèo khó, đói khát, ưu sầu và bị bách hại, vì bây giờ Chúa đến thiết lập Nước Thiên Chúa, họ sẽ được đền bù những thiệt thòi đang phải chịu bằng ơn cứu độ là hạnh phúc đời đời
– BỐN LỜI THỞ THAN (c 24-26) : Đây là những lời cảnh báo và ngăm đe đối với những kẻ đang sống trong giàu có, được no đầy, vui cười và được ca tụng, vì những điều ấy sẽ không còn tồn tại khi Nước Thiên Chúa đến trong Ngày của Chúa. Bấy giờ kẻ giàu có sẽ trở thành trắng tay, kẻ no nê sẽ phải chịu đói khát, kẻ vui cười sẽ phải chịu khổ đau, kẻ được vinh dự trước mặt người đời sẽ bị tước đọat tất cả.
3. CHÚ THÍCH :
– C 20-21 : + Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó… : Nghèo khó ở đây là sự nghèo về tiền bạc vật chất, khác với Tin mừng Mát-thêu nói về sự nghèo khó trong tâm hồn. Nghèo khó còn được hiểu là sự bé mọn (x. Lc 10,21), khiêm nhường tự hạ (x. Lc 14,11), là thái độ không dựa vào thế lực của tiền bạc, mà chỉ biết tín thác vào tình thương và quyền năng của Thiên Chúa. + Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói… : Sự đói khát và no thỏa ở đây cần hiểu theo chiều hướng cánh chung hay thế mạt. + đang phải khóc… : Người ta cần phải biết đón nhận đau khổ gặp phải hằng ngày trong mầu nhiệm tình thương cứu độ của Thiên Chúa.
– C 22-23 : + Phúc cho anh em khi vì Con Người mà bị oán ghét, khai trừ, sỉ vả và bị xóa tên như đồ xấu xa : “Bị xóa tên như đồ xấu xa” nghĩa là bị bôi nhọ thanh danh. +Hãy vui mừng nhảy múa : vì Chúa đến sẽ thiết lập một Trời Mới Đất Mới (x. Kh 21,1), và sẽ đền bù cho những ai bị thiệt thòi bằng ơn cứu độ.
– C 24-26 : +Khốn cho các ngươi… : Bốn lời tuyên bố đây song đối với bốn mối phúc trên. Đây không phải là những lời nguyền rủa, nhưng chỉ là sự xác nhận, than thở và ngăm đe, nhằm kêu gọi người ta ăn năn hối cải để mau thay đổi đời sống. + Khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có : Lời kêu gọi người giàu có hãy hồi tâm sám hối, vì không thể cùng lúc làm tôi hai chủ là Thiên Chúa và tiền bạc được (x. Lc 16,13). + Khốn cho các ngươi bây giờ đang được no nê, đang được vui cười : Đức Giê-su cảnh báo về một sự đảo ngược tình thế : No nê bây giờ, nếu không chịu chia sẻ cơm bánh cho người nghèo thì sau này chính mình sẽ bị đói khát ! Vui cười hôm nay, cần phải đề phòng vì mai ngày sẽ phải khóc than ! + Khốn cho các ngươi khi được mọi người ca tụng : Kẻ nào chỉ lo tìm kiếm hư danh ở đời này, nếu không sống theo sự chân thật công chính, thì số phận sau này sẽ phải chịu đau khổ nhục nhã mà bọn ngôn sứ đạo đức giả sẽ phải gánh chịu !
4. CÂU HỎI : Tại sao Đức Giê-su lại chúc phúc cho những kẻ nghèo khó tiền bạc, những kẻ đang chịu đói khát, khóc lóc sầu khổ và bị người đời thù ghét bách hại, là những điều không ai muốn và thường đem lại bất hạnh ?
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA : “Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó” (Lc 6,20).
2. CÂU CHUYỆN :
1) GIÁ TRỊ TƯƠNG ĐỐI CỦA TIỀN BẠC, DANH VỌNG, CHỨC QUYỀN :
Một cuộc khảo sát do Đại Học PO-LY-TECH-NIC ở Hong Kong thực hiện phỏng vấn 2 ngàn người giúp việc Phi-lip-pines ở Hong Kong và 300 ông bà chủ của họ. Kết quả là 92% người giúp việc Phi cảm thấy “hạnh phúc” hơn các ông bà chủ của họ.
– Tuy nhiên, khi hỏi nếu được hoán đổi vị trí xã hội để trở thành ông bà chủ, thì 100% các chị em ô-sin đều sẵn sàng hoán đổi, dù họ biết rất rõ là các người chủ của họ hàng ngày phải lo lắng đối phó với bao điều phức tạp như : Bị căng thẳng do áp lực của việc kinh doanh, lúc nào cũng lo xem chỉ số chứng khoán lên xuống, nên không có giờ vui chơi giải trí hay giao tiếp với người thân, luôn phải suy nghĩ để cải tiến kỹ thuật giúp công ty tồn tại và phát triển…
– Ngược lại, khi hỏi các ông bà chủ có muốn hoán đổi vị trí để trở thành ô-sin không, thì 100% đều dứt khoát trả lời “không bao giờ”, dù trước đó họ vừa công nhận những người giúp việc đang sống “hạnh phúc” hơn họ nhiều.
Như vậy tiền bạc tuy có giá trị vì là thành quả của tài trí khôn ngoan và lao động chăm chỉ. Nhưng giá trị của tiền bạc cũng chỉ tương đối, dễ bị tiêu tan và không phải lúc nào cũng đem lại hạnh phúc… như tựa đề một cuốn phim : “Người giàu cũng khóc !”. Chính thái độ đối với tiền bạc mới là nguyên nhân làm cho người ta được hạnh phúc hay bị bất hạnh. Người nghèo tiền bạc vẫn có thể hạnh phúc nếu biết quan tâm và quảng đại chia sẻ đồng tiền đang có cho tha nhân. Và người giàu cũng có thể bị bất hạnh nếu coi đồng tiền là ông chủ và tìm mọi cách để sở hữu càng nhiều càng tốt. Chính khi biết quên mình để chia sẻ cơm áo cho những người nghèo khó bên cạnh theo lời Chúa dạy : “Cho thì có phúc hơn là nhận” (Cv 20,35) thì người giàu mới được Chúa chúc phúc.
2) HẠNH PHÚC TRONG CẢNH NGHÈO CỦA GÃ CHĂN CHIÊN :
Một ông vua kia có đủ mọi thứ của cải trên đời : Nào là cung điện nguy nga tráng lệ, vàng bạc đầy kho, ăn uống no say với đủ cao lương mỹ vị, lại có cả một đoàn hầu thiếp mỹ nữ phục vụ ngày đêm… Thế mà nhà vua vẫn không cảm thấy hạnh phúc. Nhà Vua bị buồn phiền không thiết ăn uống đến nỗi phát bệnh. Các thày thuốc giỏi trong triều đình ngày đêm lo chữa trị cho nhà vua nhưng tất cả đều bó tay. Cuối cùng một vị danh y đã được triệu vào hoàng cung chũa bệnh cho nhà vua. Sau khi bắt mạch, vị danh y cho biết đức vua chỉ bị tâm bệnh, không cần dùng thuốc, mà chỉ cần mặc được chiếc quần lót của người nào thực sự hạnh phúc là bệnh sẽ khỏi. Một đoàn thái y được sai đi khắp nơi tìm kiếm con người hạnh phúc để lấy chiếc quần lót mang về trị bệnh cho nhà vua. Sau nhiều ngày tìm kiếm khắp nơi nhưng vẫn không sao tìm được người nào thực sự hạnh phúc, nên viên quan trưởng đoàn đành quyết định quay về triều chịu tội. Rồi một hôm khi đi ngang qua một cánh đồng cỏ thì đột nhiên đoàn thái y nghe thấy có tiếng ca hát rất hồn nhiên vui vẻ. Lần theo tiếng hát thì gặp một gã chăn chiên đang nằm dưới gốc cây đa và đang nghêu ngao ca hát. Khi được hỏi, gã chăn chiên cho biết dù luôn nghèo khó, nhưng lúc nào gã cũng cảm thấy hạnh phúc. Đoàn người liền vui mừng hè nhau trói gã lại để lấy chiếc quần lót đem về chữa bệnh cho nhà vua. Thế nhưng thật bất ngờ: Gã chăn chiên này lại nghèo đến nỗi ngoài chiếc áo khoác sờn rách đang mặc, trên người gã chẳng còn bất kỳ thứ nào khác, ngay cả một chiếc quần lót cũng không !
Nhiều người nghĩ rằng, chỉ những người giàu sở hữu nhiều của cải mới được hạnh phúc. Vì thế, họ không thỏa mãn với số tài sản đang có, và luôn tìm cách để gia tăng của cải. Đang khi thực ra hạnh phúc không hệ tại ở sự sở hữu nhiều vàng bạc tiền của, mà từ sự bình an trong tâm hồn như lời Chúa phán : “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời sẽ là của họ” (Mt 5,3).
3) ĐỒNG TIỀN VÀO NHÀ THÌ CHÚA ĐI RA :
Có một đôi vợ chồng tá điền kia làm công cho một lãnh chúa giàu có. Hai vợ chồng tuy nghèo nhưng lại rất đạo đức: Hằng ngày, cả hai đều thức giấc khi gà vừa gáy sáng và dâng lời chúc tụng tạ ơn Thiên Chúa. Họ cũng đọc kinh tối trước khi nghỉ đêm. Tiếng lành về lòng đạo đức của đôi vợ chồng tá điền đến tai lãnh chúa. Ông quyết định thử xem lòng đạo đức của hai vợ chồng này thực hư ra sao ?
Một hôm vào lúc đêm khuya, lãnh chúa sai đầy tớ bí mật mang một túi tiền đựng 100 đồng vàng đến đặt trước cửa nhà của vợ chồng tá điền, rồi bí mật quan sát động tĩnh. Sáng hôm sau, khi nghe tiếng gà gáy sáng, theo lệ thường hai vợ chồng nông dân liền thức dậy đọc kinh râm ran rồi ăn sáng trước khi vác cuốc ra đồng làm việc. Chợt anh chồng phát hiện ra một chiếc túi trước cửa nhà. Anh liền gọi vợ và hai người khiêng chiếc túi kia vào nhà. Họ rất ngạc nhiên đếm được tới 100 đồng tiền vàng, một tài sản rất lớn mà không bao giờ họ dám mơ ước. Thế là họ không ra đồng làm việc như mọi khi, mà ở nhà bàn nhau cất giấu túi tiền. Họ đào góc nhà để chôn xuống, rồi sau đó lại moi lên cất giấu chỗ khác vì không yên tâm. Hôm ấy hai người không thiết gì ăn uống và đã bỏ ăn cả bữa trưa và bữa chiều. Đến tối họ cũng không ngồi lại đọc kinh như mọi khi. Ba ngày sau, do ăn uống thất thường và bị mất ngủ, nên sức khỏe hai vợ chồng suy yếu phải nằm liệt giường với túi tiền vàng cất giấu ngay dưới gầm giường.
Tình trạng sức khoẻ của đôi vợ chồng tá điền đã được gia nhân báo cáo cho lãnh chúa. Ba ngày sau, ông đã đích thân đến thăm nhà đôi vợ chồng với lý do không thấy họ ra đồng làm việc. Ông cũng cho biết nhà ông mới bị kẻ gian lấy cắp một túi tiền vàng. Lúc đầu cả hai vợ chồng đều chối không biết. Nhưng khi biết không thể tiếp tục che giấu vì sợ sẽ bị đi tù nếu bị phát hiện, nên hai vợ chồng đành phải khai thật về túi tiền vàng và sẵn sàng trả lại cho ông chủ. Từ ngày đó, hai vợ chồng người nông dân đã dần bình tâm trở lại và lại tiếp tục đọc kinh sớm hôm như trước. Họ cũng đã rút được bài học như sau : “Khi tiền vào nhà thì Chúa đi ra !”.
4) GIÁ TRỊ CỦA SỰ QUẢNG ĐẠI CHO ĐI :
Ðại thi hào TAGORE người Ấn độ cũng đã có một bài thơ rất phù hợp với lời dạy của Chúa Giê-su trong Tin Mừng hôm nay như sau :
“Khi ấy tôi là kẻ hành khất đang đi xin bố thí từ nhà nầy sang nhà kia dọc theo đường làng. Bấy giờ tôi thấy một chiếc xe tứ mã rất sang trọng của đức vua đang từ đàng xa đi tới và ngừng lại ngay chỗ tôi đứng. Đức vua bước xuống xe và mỉm cười nhìn tôi. Tôi thầm nghĩ : “Hôm nay chắc là vận may nên mới gặp được đức vua thế này. Tôi hy vọng đức vua sẽ giúp tôi một số tiền để tôi sớm thoát cảnh nghèo đói khất thực như hiện tại.” Nhưng, thật bất ngờ, thay vì cho tôi tiền thì đức vua lại chìa tay ra xin tôi bố thí : “Ngươi có gì cho ta không ?” Tôi thấy lòng bối rối không biết nói gì. Sau đó tôi cho tay vào chiếc bị bên mình lấy ra một hạt thóc người ta mới cho rồi đặt vào bàn tay đức vua. Ngài gật đầu cám ơn và lên xe tiếp tục chuyến đi.
Đến cuối ngày khi về lại căn lều tồi tàn, tôi liền giốc chiếc bị chứa đồ ăn xin ra nền đất kiểm tra. Tôi rất ngạc nhiên khi thấy từ giữa các của bố thí xuất hiện một hạt thóc bằng vàng óng ánh. Thì ra hạt thóc tôi trao vào tay đức vua ban nãy đã biến thành thóc vàng rất giá trị. Bấy giờ tôi mới hối tiếc và thầm nghĩ : Giá lúc đó ta quảng đại cho đức vua tất cả số thóc trong bị thì ta đã thành người giàu to rồi !”
3. THẢO LUẬN : Mỗi người chúng ta phải làm gì để góp phần xóa đói giảm nghèo từ trong gia đình ra ngoài xã hội ?
4. SUY NIỆM :
1) Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó và đang bị đói khát :
Nghèo đói là những tai hoạ mà mọi người đều sợ hãi xa lánh. Vậy tại sao Đức Giê-su lại nói : “Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó: Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói” ? Chẳng lẽ Đức Giê-su lại đề cao sự nghèo nàn, đói khát là nguyên nhân gây bao đau khổ cho con người hay sao ?
Tất nhiên là không. Đức Giê-su muốn mọi người đều được hạnh phúc no đủ. Trong kinh lạy Cha, Người đã dạy môn đệ cầu xin Chúa Cha “ban cho lương thực hằng ngày”, và chính Người cũng đã làm phép lạ nhân năm chiếc bánh và hai con cá ở nơi hoang địa nuôi năm ngàn người đang bị đói được ăn no. Nhưng tại sao Đức Giê-su lại chúc phúc cho những người nghèo đói như thế ?
Người đời thường nghĩ rằng : hạnh phúc chỉ có được từ người giàu sang, no đủ, có địa vị và danh thơm tiếng tốt. Nhưng qua bài Tin Mừng hôm nay Đức Giê-su đã cho các môn đệ biết rằng: các ông mới là những người có phúc, khi theo Người mà phải chịu nghèo đói, đau khổ, bị bách hại … Vì hạnh phúc Nước Thiên Chúa sẽ thuộc về các ông từ hôm nay, và hạnh phúc sẽ viên mãn vào ngày tận thế sau này.
2) Gương thực hành các mối phúc :
Đức Giê-su đã sống cảnh nghèo khi chọn cha mẹ là người nghèo. Người làm nghề thợ mộc vất vả kiếm sống hằng ngày tại Na-da-rét. Rồi khi đi giảng đạo Người đã sống siêu thoát như Người đã nói với kẻ muốn theo làm môn đệ rằng : “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu” (Lc 9,58). Người đã nhỏ lệ khóc thương La-gia-rô (x. Ga 11,35-36), đã chấp nhận bị bắt bớ, xét xử, đánh đòn, vác thập giá và chết nhục nhã trên cây thập giá giữa hai tên gian phi (x. Mc 14-15). Nhưng Đức Giê-su luôn được hạnh phúc, vì đã vâng theo ý Cha (Mc 14,36). Người đã được Cha xác nhận là con yêu dấu luôn đẹp lòng Cha (x. Mc 1,11). Người đã chúc phúc cho những người nghèo bị thiệt thòi do thiếu ăn thiếu mặc, bệnh tật đau khổ… nếu họ biết tin và đi theo làm môn đệ của Người. Họ sẽ được Người bù đắp bằng ban thưởng hạnh phúc Nước Thiên Chúa đời này và đời sau.
3) Sống tinh thần nghèo khó là điều kiện để được hạnh phúc :
Trong cuộc sống trần gian, biết bao người đã không bị đồng tiền mê hoặc. Họ chọn lối sống nghèo khó siêu thoát noi gương Đức Giê-su. Bù lại, họ sẽ được Người ban hạnh phúc Nước Thiên Chúa : “Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó, vì Nước Thiên Chúa là của anh em. Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói, vì Thiên Chúa sẽ cho anh em được no lòng. Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải khóc, vì anh em sẽ được vui cười. Phúc cho anh em khi vì Con Người mà bị nguời ta oán ghét, khai trừ, sỉ vả và bị xoá tên hư đồ xấu xa. Ngày đó, anh em hãy vui mừng nhảy múa, vì phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật lớn lao. Bởi lẽ các ngôn sứ cũng đã từng bị cha ông họ đối xử như thế.” (Lc 6,17-23).
4) Một số việc làm cụ thể để xây dựng Nước Thiên Chúa :
– Hôm nay Đức Giê-su muốn các tín hữu chúng ta cộng tác với Chúa trong sứ vụ cứu độ loài người. Người muốn chúng ta tích cực sống giới răn yêu thương bằng việc xóa đói giảm nghèo, loại trừ các tệ nạn xã hội như : ma túy, đĩ điếm, tạo thêm công ăn việc làm cho người thất nghiệp, sản xuất ra nhiều của cải cho xã hội…
– Người muốn chúng ta loại bỏ lòng tham tiền bạc bất chính : Một em học sinh sẵn sàng trả lại số tiền lượm được cho người đánh rơi; Một giáo viên nghèo nhưng kiên trì với nghề dạy học; Một thư ký riêng của giám đốc sẵn sàng từ bỏ công việc thu nhập cao để tránh phải bán rẻ nhân phẩm; Một giám đốc cơ quan sẵn sàng từ chối những đồng tiền bất chính…
– Chúng ta hãy cầu xin cho mọi tín hữu, biết noi gương Chúa Giê-su để lấy hạnh phúc của người khác làm hạnh phúc của mình. Biết tích cực góp phần biến đổi thế giới mình đang sống nên “Trời Mới Đất Mới” như sách Khải huyền tiên báo : “Thiên Chúa sẽ lau sạch nước mắt của họ. Sẽ không còn sự chết, cũng chẳng còn tang tóc kêu than và đau khổ nữa, vì những điều cũ đã biến mất” (Kh 21,4).
5. NGUYỆN CẦU :
LẠY CHÚA GIÊ-SU. Chúa đã chúc phúc cho người nghèo không phải để họ tiếp tục sống bần cùng nghèo khổ. Sứ mệnh của Chúa đến là để thiết lập Nước Trời, biến đổi thế giới đang sống trở thành thiên đàng trần gian, trong đó mọi người biết sống siêu thoát với của cải trần gian, biết quảng đại chia sẻ tình thương cho nhau. Xin cho chúng con ý thức trách nhiệm biến đổi xã hội chúng con đang sống ngày một ấm no hạnh phúc hơn và công bình nhân ái hơn, đón chờ ngày Chúa quang lâm.- AMEN.
LM ĐAN VINH – HHTM
