I.HỌC LỜI CHÚA
1.TIN MỪNG: Ga 15,1-8
(1) Thầy là cây nho thật, và Cha Thầy là người trồng nho. (2) Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi ; Còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn. (3) Anh em được thanh sạch rồi nhờ lời Thầy đã nói với anh em (4) Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em. Cũng như cành nho không thể tự mình sinh hoa trái, nếu không gắn liền với cây nho. Anh em cũng thế, nếu không ở lại trong Thầy. (5) Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái. Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được. (6) Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo. Người ta nhặt lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi. (7) Nếu anh em ở lại trong Thầy và lời Thầy ở lại trong anh em, thì muốn gì anh em cứ xin, anh em sẽ được như ý. (8) Điều làm Chúa Cha được tôn vinh là: Anh em sinh nhiều hoa trái, và trở thành môn đệ của Thầy.
2.Ý CHÍNH:
Bài Tin Mừng hôm nay cho thấy sự hiệp thông với Đức Giê-su là điều kiện để đức Tin của các môn đệ phát sinh hoa trái. Cũng như cành nho kết hiệp mật thiết với thân cây mới có thể sinh hoa kết quả thế nào, thì các tín hữu cũng phải kết hiệp mật thiết với Chúa Giê-su và hiệp thông với nhau thì mới làm vinh danh cho Thiên Chúa và góp phần cứu rỗi tha nhân.
3.CHÚ THÍCH:
– C 1-3: + Thầy là cây nho thật: Trong Cựu Ước, các ngôn sứ đã so sánh dân Ít-ra-en như một vườn nho gồm những cây nho thuần chủng hảo hạng mà Thiên Chúa đã chọn lựa và vun trồng (x Is 5,1-7). Nhưng Ít-ra-en đã biến thành loài nho tạp chủng, chỉ phát sinh ra quả dại trái chua (x. Gr 2,21). Trong Tân Ước, Đức Giê-su đã tự nhận Người thực là cây nho của Thiên Chúa (x Ga 15,1). + Cha Thầy là người trồng nho: Chúa Cha đã trồng cây nho này khi sai Đức Giê-su xuống trần gian để cứu độ loài người. + Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi: Thiên Chúa đồng thời cũng là chủ cây nho sẽ loại bỏ những cành nho nào không phát sinh hoa trái, nghĩa là không có lối sống tốt hơn người thu thuế và dân ngoại (x. Mt 5,46-47), không thánh thiện hơn các kinh sư và các Pha-ri-sêu giả hình (x. Mt 5,20), không trở thành muối ướp thiên hạ khỏi hư hỏng (x Mt 5,13), không chiếu tỏa ánh sáng tin yêu qua việc phụng sự Thiên Chúa và phục vụ tha nhân (x. Mt 5,14-16). + Còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn: Cây nho có khả năng sinh hoa trái ám chỉ các tín hữu tốt sẽ được chủ vườn tỉa bớt cành lá rườm rà là các thói hư tật xấu để họ phát sinh hoa trái là các việc lành nhiều hơn. + Anh em được thanh sạch rồi nhờ lời Thầy đã nói với anh em: Lời Chúa ví như lưỡi dao sắc bén, sẽ thanh luyện, tỉa bớt các thói hư tội lỗi, làm cho các tín hữu ngày một nên hoàn thiện hơn.
– C 4-5: + Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em: Tin Mừng Gio-an có nhiều câu Đức Giê-su nói đến “ở lại trong” hay “gắn liền với”. Chẳng hạn: “Anh em hãy ở lại trong Thầy” (x. Ga 15,4), “Thầy ở lại trong anh em” (Ga 15,4-5), “Lời Thầy ở lại trong anh em” (Ga 15,7), “Anh em hãy ở lại trong tình thương của Thầy” (Ga 15,9-10) ; “Nếu không gắn liền với thân cây nho” (Ga 15,4). “Ở lại trong lời Người” (Ga 8,31), “Ở lại trong ánh sáng” là yêu thương anh em (1 Ga 2,10), “Mầm sống của Thiên Chúa sẽ ở lại trong người ấy, và người ấy sẽ không thể phạm tội, vì đã được Thiên Chúa sinh ra” (1 Ga 3,9). + Thầy là cây nho, anh em là cành: Giống như cành nho cần liên kết với thân cây nho thì các môn đệ cũng phải hiệp thông với Đức Ki-tô, để đón nhận được sức sống là Ơn Thánh Thần (x Ga 20,21). + Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái: Người môn đệ nếu biết hiệp thông và ở lại với Đức Giê-su thì sẽ đón nhận được nhựa sống ân sủng từ Đức Giê-su thông ban. Khi đó, sứ mệnh tông đồ dù bước đầu có khó khăn nhưng cuối cùng cũng sẽ thành công, giống như hạt giống sau ba lần thất bại vì được gieo vào đất xấu, cuối cùng đã gặt hái thành công khi được gieo vào đất tốt (x. Mt 13,3-8). + Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được: Đức Giê-su chính là nguồn sống ban ơn cứu độ. Các môn đệ sẽ thất bại trong việc loan báo Tin Mừng nếu không “ở lại trong” hay không kết hiệp với Người (x 1 Cr 3,6-7).
– C 6-8: + Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo: Những người không kết hiệp với Đức Giê-su, tức là không được Người tỉa sạch tội lỗi và các thói hư, không được ơn Thánh Thần thánh hóa, thì sẽ bị loại ra khỏi Nước Thiên Chúa và không được sống đời đời. + Người ta nhặt lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi: Số phận của những người này là sẽ bị phạt trong hỏa ngục muôn đời vào ngày tận thế, giống như “cỏ lùng” bị quăng vào lò lửa khi tới mùa gặt, nơi đó họ sẽ phải khóc lóc nghiến răng” (x. Mt 13,41-42). + Thì muốn gì anh em cứ xin, anh em sẽ được như ý: Một khi đã kết hiệp với Đức Giê-su, thì lời cầu nguyện nhân danh Người sẽ đẹp lòng Chúa Cha và được Chúa Cha nhậm lời (x Ga 16,23). + Điều làm Chúa Cha được tôn vinh: Thánh ý của Chúa Cha là muốn cho mọi người được ơn cứu rỗi. Chúa Cha đã sai Chúa Con đến thế gian, để nhờ Con của Ngài mà nhân loại được sống đời đời. Vì thế, khi chúng ta sinh hoa trái, có lối sống tốt lành thánh thiện và làm cho nhiều người được ơn cứu độ… là chúng ta đã làm theo Ý Chúa Cha, làm cho Danh Cha cả sáng, hay được tôn vinh trước mặt người đời (kinh Lạy Cha). + Anh em sinh nhiều hoa trái và trở thành môn đệ của Thầy: Khi chúng ta trở thành chứng nhân của Đức Giê-su, giúp lương dân nhận biết tôn thờ và yêu mến Thiên Chúa… là chúng ta phát sinh nhiều hoa trái và bấy giờ chúng ta mới trở thành môn đệ thực sự của Đức Giê-su.
4.CÂU HỎI: 1) Chúa Giê-su muốn dạy các tín hữu chúng ta điều gì qua đoạn Tin Mừng này? 2) Trong Cựu Ước, các ngôn sứ đã so sánh dân Ít-ra-en với cây gì? 3)Trong Tân Ước, Đức Giê-su đã ví mình như cây nho và người trồng nho là ai? 4) Cây nho không sinh hoa trái sẽ bị chặt đi ám chỉ loại tín hữu nào? 5) Cây sinh trái tốt thì sẽ được chủ vườn làm gì để sai trái hơn? Lời Chúa ví như vật dụng gì để cắt tỉa cành nho? 6) Đức Giê-su đã nói những lời nào để mời gọi các môn đệ “hãy ở lại trong”hay “gắn liền với” Người? 7) Ai ở lại trong Chúa Giê-su và gắn bó với Người thì sẽ được gì? 8) Câu “Vì không có Thầy anh em chẳng làm gì được” phải được hiểu như thế nào? 9) Số phận đời đời của những kẻ “không ở lại” trong Đức Giê-su ra sao? 10) Để lời cầu nguyện được Thiên Chúa chấp nhận thì chúng ta cần có thái độ thế nào đối với Đức Giê-su? 11) Các tín hữu phải có nếp sống ra sao để Chúa Cha được tôn vinh? 12) Cụ thể các tín hữu phải làm gì để phát sinh nhiều hoa trái?
II.SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA: “Thầy là cây nho, anh em là cành” (Ga 15,5):
2. CÂU CHUYỆN:
1) BÓNG ĐIỆN CHÁY SÁNG NHỜ KẾT HIỆP VỚI NGUỒN ĐIỆN:
Một Linh Mục sang truyền giáo tại Phi Châu, sống trong một trung tâm truyền giáo ở một miền quê kém văn minh. Ngài dựng lên một nhà máy có máy phát điện nhỏ để cung cấp điện cho khu vực nhà thờ và nhà xứ. Một hôm một người dân bản địa đã tới thăm cha, ông rất bỡ ngỡ khi thấy cha bật một công tắc nhỏ ở vách tường là các bóng điện treo ở phòng khách và hành lang đồng loạt cháy sáng. Ông liền xin cha một bóng đèn mang về nhà và đã được như ý.
Ít ngày sau, vị linh mục có dịp đến thăm nhà ông. Khi bước vào nhà, ngài rất bỡ ngỡ khi thấy chủ nhà đã dùng một đoạn giây thừng treo chiếc bóng đèn cha cho giữa trần nhà. Thấy vẻ ngạc nhiên của cha, ông ta bèn phân bua: “Thưa cha, mấy bóng đèn Cha mới cho hôm trước, mang về treo lên nhưng không sao cháy sáng được như ở trong nhà cha… Vị linh mục mỉm cười và đã giải thích cho ông ta hiểu rằng : Chiếc bóng đèn điện chỉ cháy sáng nếu được nối liền với nguồn điện phát ra từ máy phát điện.
2) MẤT NIỀM TIN VÀO CHÚA SẼ BỊ BẤT HẠNH:
Văn hào Von-te (Voltaire) là một tín hữu đã bị mất đức tin để trở thành một nhà vô thần, chuyên viết bài để kich liệt chống lại niềm tin vào Thiên Chúa và Giáo Hội.
Vào năm 1778, Von-te bị bệnh thổ huyết. Quá lo sợ trước cái chết, ông đã cho người nhà đi mời một linh mục đến cho ông xưng tội. Và để cho linh mục tin là ông thật lòng ăn năn trở lại, ông đã viết sẵn một bản tuyên ngôn mang nội dung như sau:
“Tôi ký tên dưới đây hiện đang mắc bệnh thổ huyết trầm trọng. Trước đây 4 hôm tôi đã được xưng tội với Linh Mục Gauthier. Nếu Chúa gọi tôi về trong tuổi 81 này, tôi muốn được chết trong Giáo Hội Công giáo là nơi tôi ra chào đời. Tôi hy vọng Thiên Chúa nhân từ sẽ tha hết các tội cho tôi và nếu tôi đã làm gương mù gương xấu thì nay tôi tha thiết xin Chúa bỏ qua cho tôi”. Ký tên vào bản văn đó xong, Voltaire còn thêm mấy dòng nữa như sau: “Cha Gauthier bảo cho tôi biết là có một số người đã quả quyết rằng: Nếu tôi được khỏi bệnh, tôi sẽ lại chối phắt những việc mà tôi đã làm khi nguy tử. Tôi xin quả quyết từ nay sẽ không có chuyện chối bỏ đức tin nữa. Đây là chuyện bịa đặt mà người ta đã từng gán cho nhiều nhà thông thái và sáng suốt hơn tôi”.
Và quả như nhiều người dự đoán, sau khi khỏe lại, phái tự do tư tưởng và những đồ đệ của Von-te lại đến công kênh ông đi tới rạp hát, và tại đây ông lại nuốt lời mới tuyên tín để công khai chối bỏ đức tin vào Chúa và thù nghịch với Hội Thánh.
Sau đó ít ngày, Von-te lại bị thổ huyết lại. Lần này ông cũng mời linh mục tới nhưng bạn bè của ông đã đến bao vây không cho linh mục được tiếp xúc với ông. Von-te rất tức giận và không ngừng nguyền rủa bọn người này. Khi được bạn bè đỡ ngồi dậy, ông đã cắn vào tay của họ. Thống chế Ri-sơ-li-ơ (Richelieu) chứng kiến cảnh này đã rùng mình ghê sợ, ông vừa bỏ ra ngoài vừa nói: “Thật là một thảm họa”
Ngày 30/5/1778 Von-te đã chết cách khốn nạn sau những cơn đau đớn quằn quại và rống lên tuyệt vọng. Đức Tổng Giám mục Paris đã từ chối không cho ông được củ hành thánh lễ an táng trong nhà thờ.
Von-te chính là cây nho không sinh trái do mất đức tin vào Thiên Chúa và Hội Thánh.
3) SỐNG KẾT HIỆP VỚI CHÚA NOI GƯƠNG THÁNH NỮ TÊ-RÊ-SA:
Thánh nữ Tê-rê-sa Hài Đồng Giê-su, sinh năm 1873 tại A-lăng-sông (Alancon) nước Pháp. Ngay từ năm 15 tuổi, Tê-rê-sa đã được đặc ân gia nhập vào dòng kín Các-men. Chín năm sau, tức năm 1897, chị Tê-rê-sa đã an nghỉ trong Chúa do bị bệnh lao phổi. Thế mà, ngay sau khi qua đời, tiếng thơm nhân đức của chị đã vang đi khắp nơi. Rồi đến năm 1925, nghĩa là chỉ sau 28 năm, Tê-rê-sa đã được Đức Pi-ô XI phong lên bậc hiển thánh và được đặt làm bổn mạng các xứ truyền giáo, ngang hàng với thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê. Mới đây, Đức Gio-an Phao-lô Đệ Nhị lại phong Tê-rê-sa lên hàng tiến sĩ, là thày dạy của Hội Thánh.
Đọc tiểu sử của thánh nữ, ta thấy Tê-rê-sa không phải vất vả đi khắp nơi rao giảng Lời Chúa cho dân chúng và đương đầu với bè lạc giáo như thánh phụ Đa-minh; Không sống đời khắc khổ, ăn chay đánh tội như thánh Phan-xi-cô Khó Khăn; Không phải bỏ quê hương đến những vùng xa xôi truyền giáo như thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê ; Không để lại nhiều tác phẩm có giá trị triết lý và thần học như thánh Tô-ma A-qui-nô ; Không làm nhiều phép lạ giúp đỡ những người nghèo khổ bất hạnh như thánh Mác-tin Po-rê; Không chịu cực hình đau khổ để làm chứng cho Chúa như các thánh tử đạo Việt Nam… Thế nhưng tại sao Tê-rê-sa lại được Hội Thánh tôn vinh là đại Thánh của thế kỷ XX và XXI? Thưa chính là nhờ chị có đời sống nội tâm đạo đức, luôn sống kết hiệp mật thiết với Chúa Giê-su như cành nho kết hiệp mật thiết với thân cây nho. Nhờ sự kết hiệp đó, dù không làm được những việc lớn lao bề ngoài, nhưng Tê-rê-sa đã mang lại nhiều ích lợi thiêng liêng cho Hội Thánh thời đại mới. Nhờ kết hiệp mật thiết với Chúa Giê-su, mà Tê-rê-sa đã mang lại một sinh lực mới cho Hội Thánh, như lời Chúa phán: “Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái. Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15,5).
3. THẢO LUẬN:
1) Cụ thể, bạn nên làm gì để noi gương thánh nữ Tê-rê-sa “Sống đời thường bằng một cách thức phi thường”?
2) Trong cuộc sống hằng ngày bạn có thể kết hiệp với Chúa bằng cách làm một việc tốt kèm theo lời nguyện tắt: ”Lạy Chúa, con làm việc này để thể hiện lòng con yêu mến Chúa”. Ngoài ra, bạn còn có thể làm gì để kết hiệp với Chúa?
4. SUY NIỆM:
1) Điều kiện để cây nho sinh nhiều hoa trái:
Cây nho muốn được sai trái nhiều quả cần hai điều kiện như sau:
– Cành nho cần kết hiệp mật thiết với thân cây: Nếu cành không liên kết với thân cây thì dòng nhựa trong thân sẽ không lưu chuyển để nuôi dưỡng cành, giúp cành trổ sinh hoa trái như lời Chúa phán: ”Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15,5).
– Cành nho cần được cắt tỉa: Nếu chủ vườn cứ để cho cành lá tự do phát triển, thì cây nho có thể xanh tốt đẹp mắt nhưng sẽ không phát sinh nhiều hoa trái. Xanh tốt như thế là thất bại vì điều người trồng nho là hoa trái chứ không phải nhiều cành và lá cây. Muốn cây nho đươc nhiều trái, chủ vườn cần tỉa bớt cành lá. Việc cắt tỉa này làm cho nhựa cây không bị phân tán, nhưng tập trung vào các cành chính để chúng có khả năng sinh nhiều hoa ngon trái ngọt.
2) Điều kiện để các tín hữu phát sinh việc lành:
Các tín hữu muốn được sống dồi dào và phát sinh nhiều việc bác ái thì cần hai điều kiện:
– Một là phải kết hiệp mật thiết với Chúa Giêsu: Như Người đã nói với các môn đệ “Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái”(Ga 14,5). Tin mừng Gio-an 9 lần đã viết “ở lại trong”. Qua đó cho thấy đây là điều kiện không thể thiếu, nếu muốn đức tin phát sinh nhiều hoa trái như lời Chúa phán: ”Không có Thầy, các con không thể làm được gì”(Ga 14,5).
Thực vậy: Đức Giêsu chính là nguồn sống của các tín hữu chúng ta. Tách lìa Người, chúng ta không thể sống, càng không thể phát triển được. Người là nguồn ân sủng thấm nhập vào lòng chúng ta, uốn nắn tình cảm, củng cố ý chí, phát sinh những hoa trái thiêng liêng trong tư tưởng, lời nói, việc làm của chúng ta. Nhờ kết hiệp mật thiết với Chúa, chúng ta sẽ suy nghĩ nói năng và hành đông giống như Người.
– Hai là phải chịu cắt tỉa khi chịu các đau khổ thử thách: Cành nho muốn sai trái phải được tỉa bớt những cành lá rườm rà. Cũng vậy, linh hồn cũng cần được cắt tỉa nhưng gì ngãng trở ơn Chúa như:
+ Cắt tỉa đi những ý riêng của ta để chỉ đi tìm thánh ý Chúa.
+ Cắt tỉa những thói hư và lối sống đạo hình thức để được kết hiệp mật thiết với Chúa.
+ Cắt tỉa những thái độ phô trương quyền lực để biết ăn ở hiền hòa và khiêm hạ.
+ Khi sẵn sàng chấp nhận bị cắt tỉa qua những thất bại gặp phải, những phê bình chỉ trích của tha nhân, những nghi kỵ hiểu lầm của người khác… Chúa sẽ mài dũa chúng ta nên trưởng thành hơn, sẽ giúp chúng ta học tập các đức tính tốt.
Việc cắt tỉa tuy có làm chúng ta đau khổ, nhưng “thuốc đắng dã tật”: chúng sẽ đem lại cho chúng ta những ơn ích thiêng liêng vô cùng lớn lao.
3) Gương sống tình “Mến Chúa yêu người” của Đức Giê-su:
– Chính Đức Giê-su luôn cầu nguyện kết hiệp với Chúa Cha: Khi chịu phép rửa (x. Lc 3,21); Trước khi chọn các môn đệ (x. Lc 6,12); Trước khi biến hình (x. Lc 9,28); Trước khi chữa bệnh (x. Lc 5,16); Trước cuộc khổ nạn (x. Lc 22,34-46); Trong bữa Tiệc Ly, trong đêm bị nôp và trên cây thập giá (x. Lc 23,34.46)…
– Người còn sẵn sàng chịu cắt tỉa như: Bỏ ý riêng để vâng theo ý Cha: “Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin Cha cất chén này xa con. Nhưng xin đừng theo ý con, một theo ý Cha” (Lc 22,42).
4) Hiệp thông với Chúa Cha và chấp nhận chịu đau khổ:
Ngày nay thánh nữ Tê-rê-sa Hài Đồng Giê-su đã khám phá ra “Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng”, là sống Đức Ái noi theo lời dạy và gương lành của Đức Giê-su, để giúp chúng ta nên thánh. Thánh nữ đã viết về con đường này như sau:
“Đức Ái đã cho tôi thấy chìa khóa về ơn gọi của tôi. Tôi hiểu rằng: nếu Hội Thánh là một thân thể gồm nhiều chi thể, thì các chi thể đương nhiên phải có một chi trọng yếu hơn. Đó là trái tim luôn cháy lửa yêu mến. Chỉ có lòng mến mới thúc bách mọi thành viên trong Hội Thánh hăng hái hoạt động. Nếu ngọn lửa mến đó tắt đi thì các tông đồ không còn rao giảng Tin mừng, các vị tử đạo sẽ không hy sinh đổ máu. Tôi hiểu lòng mến bao trùm mọi ơn gọi khác, bao quát mọi không gian và thời gian. Tóm lại lòng mến là vĩnh cửu”.
Cụ thể con đường Thơ Ấu Thiêng Liêng được tóm lại giúp chúng ta dễ thực hành như sau:
– Quyết tâm sống câu châm ngôn: “Sống đời thường bằng một cách thức phi thường”.
– Tận hiến toàn thân để làm vinh danh Chúa và phục vụ tha nhân.
– Luôn tin yêu phó thác mọi sự trong tay Chúa quan phòng, như con thơ tin cậy phó thác ngủ yên trong vòng tay bà mẹ.
– Sẵn sàng đón nhận những đau khổ gặp phải do hiểu lầm hay khinh dể của tha nhân, như những món quà Chúa gởi giúp ta thanh luyện hầu ngày càng nên tốt lành thánh thiện hơn.
5. CẦU NGUYỆN:
“Ôi Giê-su là Tình Yêu của con. Con đã khám phá ra ơn gọi của con là Sống Tình Yêu! Con đã tìm ra chỗ đứng của con trong lòng Hội Thánh là Mẹ của con mà Chúa đã ban cho con. Con sẽ là Tình Yêu, và như vậy con sẽ là tất cả…” (Lời nguyện của thánh nữ Tê-rê-sa).
X. HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A. – Đ. XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON.
LM ĐAN VINH – HHTM