I. HỌC LỜI CHÚA
1. TIN MỪNG: Mt 16,13-20
(13) Khi Đức Giê-su đến vùng kế cận thành Xê-da-rê Phi-líp-phê, Người hỏi các môn đệ rằng: “Người ta nói Con Người là ai ?” (14) Các ông thưa: “Kẻ thì nói là ông Gio-an Tẩy Giả, kẻ thì bảo là ông Ê-li-a, có người lại cho là ông Giê-rê-mi-a hay một trong các vị ngôn sứ” (15) Đức Giê-su lại hỏi: “Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai ?” (16) Ông Si-mon Phê-rô thưa: “Thầy là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa hằng sống”. (17) Đức Giê-su nói với ông: “Này anh Si-mon con ông Giô-na. Anh thật là người có phúc, vì không phải phàm nhân mặc khải cho anh điều ấy, nhưng là Cha của Thầy, Đấng ngự trên trời. (18) Còn Thầy, Thầy bảo cho anh biết: Anh là Phê-rô, nghĩa là Tảng Đá. Trên Tảng Đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi. (19) Thầy sẽ trao cho anh chìa khóa Nước Trời: Dưới đất, anh cầm buộc điều gì, trên trời cũng sẽ cầm buộc như vậy. Dưới đất, anh tháo cởi điều gì, trên trời cũng sẽ tháo cởi như vậy” (20) Rồi Người cấm ngặt các môn đệ không được nói cho ai biết Người là Đấng Ki-tô.
2. Ý CHÍNH: ĐỨC GIÊ-SU HỨA XÂY HỘI THÁNH TRÊN ĐÁ ĐỨC TIN PHÊ-RÔ:
Để trả lời cho câu hỏi: “Người ta bảo Thầy là ai ?”, Các môn đệ kể lại dư luận về vai trò và sứ mệnh của Đức Giê-su. Riêng Tông đồ Si-mon đại diện nhóm Mười Hai tuyên xưng đức tin: “Thầy là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Ông đã được Đức Giê-su khen là có phúc, được Người đổi tên thành Phê-rô, nghĩa là “Tảng đá”. Người còn hứa sẽ xây Hội thánh trên đức tin của ông vào Người, và ban cho ông khả năng chiến thắng ma quỷ. Người cũng trao quyền tối thượng cầm buộc và tháo cởi về đức tin và luân lý cho ông.
3. CHÚ THÍCH VÀ HỎI ĐÁP:
HÒI 1: Tên Phê-rô nghĩa là gì và việc đổi tên mang ý nghĩa gì ? Tại sao Đức Giê-su lại xây Hội thánh của Người trên con người bất toàn Phê-rô, đang khi chỉ mình Người mới là Tảng Đá đích thực (x. 1 Pr 2,4)?
ĐÁP:
– Phê-rô hay Kê-pha nghĩa là Tảng Đá và có hai nghĩa: Một là viên đá lớn, hai là tên riêng do Đức Giê-su đặt để thay tên cũ là Si-mon. Trong Kinh Thánh, Thiên Chúa thường đổi tên kẻ mà Người muốn trao cho nhiệm vụ đặc biệt. Chẳng hạn: tổ phụ Áp-ram được Thiên Chúa đổi tên thành Áp-ra-ham nghĩa là “Cha của vô số người” (x. St 17,5) và trao sứ mệnh làm “Tổ phụ nhiều dân tộc” (x. Rm 4,17).
– Phê-rô tuy yếu đuối và đã từng sa ngã phạm tội chối Thầy ba lần (x. Mt 26,69-74), nhưng ông đã được cái nhìn của Đức Giê-su thức tỉnh và đã lập tức hồi tâm sám hối (x. Lc 22,61-62). Ông cũng tuyên xưng lòng mến Thầy ba lần, nên đã được Người tha tội, như Người cũng nói về người phụ nữ tội lỗi: “Tội của chị ta rất nhiều, nhưng đã được tha, bằng cớ là chị ta đã yêu mến nhiều. Còn ai được tha ít thì yêu mến ít” (x. Lc 7,47).
– Vậy phải chăng Đức Giê-su hứa sẽ xây dựng Hội thánh của Người trên Tảng Đá là con người Phê-rô yếu hèn hay Tảng Đá vững chắc là chính Người ? Thánh Phê-rô viết: “Anh em hãy lại gần Đức Ki-tô, viên đá sống động bị người ta loại bỏ, nhưng đã được Thiên Chúa chọn lựa và coi là quý giá. Hãy để Thiên Chúa dùng anh em như những viên đá sống động mà xây nên ngôi đền thờ thiêng liêng... Còn đối với những kẻ không tin thì viên đá thợ xây loại bỏ đã trở nên đá tảng góc tường, và cũng là viên đá làm cho vấp, tảng đá làm cho ngã. Họ đã vấp ngã vì không tin vào Lời Chúa” (1 Pr 2,4-7). Thánh Phao-lô trong thư I Cô-rin-tô viết như sau: “Vì không ai có thể đặt nền móng nào khác ngoài nền móng đã đặt sẵn là Đức Giê-su Ki-tô” (1 Cr 3,11).
Như vậy Tảng Đá góc tường là chính Đức Giê-su. Nhưng các tín hữu là những kẻ tin vào Người cũng trở thành những viên đá sống động. Riêng đối với Si-mon Phê-rô, nhờ tuyên xưng đức tin: “Thầy là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa hằng sống”, mà ông đã được Người khen là có phúc và được đổi tên từ Si-mon thành Phê-rô nghĩa là Tảng Đá. Trên nền Đá đức tin vào Đức Giê-su đó mà Hội thánh đã được xây dựng. Đức Giê-su còn trao chìa khóa Nước Trời với quyền cầm buộc và tháo cởi cho ông. Người hứa sẽ cầu nguyện để ông khỏi mất đức tin, và khi đã trở lại ông sẽ có trách nhiệm củng cố đức tin của các anh em (x. Lc 22,32). Cuối cùng Người còn trao quyền chăn dắt đoàn chiên của Người cho ông nữa (x. Ga 21,15-17).
HỎI 2: Phải chăng Đức Giê-su chỉ trao quyền cầm buộc tháo cởi riêng cho Tông Đồ Phê-rô, chứ không trao quyền ấy cho các giáo hoàng kế vị sau này ?
ĐÁP: Về tối thượng quyền của Phê-rô :
– Các giáo hội Ki-tô không công giáo như Chính thống, Tin lành… luôn tìm cách giải thích câu 19 này theo nghĩa hẹp vì họ không công nhận tối thượng quyền của ông Phê-rô. Theo họ, quyền chìa khóa cầm buộc tháo cới nói đây Đức Giê-su chỉ ban riêng cho ông Phê-rô thôi, sau khi ông chết thì mọi Giám mục cũng đều ngang quyền nhau vì cũng đều kế vị các tông đồ như nhau.
– Nhưng theo GH Công giáo thì câu 19 Đức Giê-su trao chìa khóa kèm theo quyền cầm buộc và tháo cởi không phải chỉ ban riêng cho Phê-rô, mà còn trao cho các đấng kế vị Phê-rô là các vị Giáo hoàng. Thực vậy, Đức Giê-su đã hứa rằng Hội thánh được xây trên nền đá đức tin của Phê-rô sẽ luôn trường tồn bất diệt, nên Người cũng muốn quyền được ban cho Phê-rô cũng sẽ tiếp tục được truyền lại cho các đấng kế vị sau này là các đức Giáo hòang. Chính vì thế, Giáo hội Công Giáo công nhận rằng: Khi đức Giáo hoàng đứng trên tòa thánh Phê-rô mà công bố điều gì về đức tin và luân lý thì đều được Chúa Thánh Thần ban ơn “vô ngộ”, nghĩa là không thể sai lầm được. Vì cũng như Phê-rô xưa, tuy các đức Giáo hoàng có thể sai lầm trong những lãnh vực khác như chính trị, kinh tế…, thậm chí có thể phạm tội trọng như Giáo hoàng A-le-xan-der VI… Nhưng các đức Giáo hoàng kế vị cũng được Đức Giê-su cầu nguyện cho, giống như Người đã cầu cho Tông đồ Phê-rô khỏi mất đức tin, và chu toàn sứ vụ “củng cố đức tin” cho các anh em như sau: “Si-mon, Si-mon ơi. Kìa Xa-tan đã xin được sàng anh em như người ta sàng gạo. Nhưng Thầy đã cầu nguyện cho anh để anh khỏi mất lòng tin. Phần anh, một khi đã trở lại, hãy làm cho các anh em của anh nên vững mạnh” (Lc 22,31-32).
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA: Còn Thầy, Thầy bảo cho anh biết: “Anh là Phê-rô, nghĩa là Tảng Đá. Trên Tảng Đá này Thầy sẽ xây Hội thánh của Thầy, và quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi. Thầy sẽ trao cho anh chìa khóa Nước Trời: Dưới đất anh cầm buộc điều gì, trên trời cũng sẽ cầm buộc như vậy. Dưới đất anh tháo cởi điều gì, trên trời cũng sẽ tháo cởi như vậy” (Mt 16,18-19).
2. CÂU CHUYỆN:
1) VIÊN ĐÁ TẢNG XÂY DỰNG ĐỀN THỜ HỘI THÁNH :
Cho đến năm 1896, vùng Cayenne ở Saint Ouen không bao giờ thấy bóng chiếc áo dòng đen. Nhưng một ngày trong năm đó, một vị linh mục cả gan xâm nhập vào vùng ấy. Một người thấy vậy liền ném đá vào đầu linh mục. Vị linh mục đã cúi xuống nhặt lấy viên đá đầy máu đỏ kia và nói: “Xin cảm ơn ông, đây là viên đá đầu tiên của một Đền thờ tôi muốn xây dựng tại đây.”
Và về sau viên đá đó trở thành viên đá đầu tiên xây thành Đền thờ kính Đức Mẹ Mân côi. Nước Thiên Chúa là Hội thánh, cũng bắt đầu trong nhỏ bé và bị bạc đãi như vậy: “Nước Thiên Chúa giống như hạt cải, lúc gieo xuống đất, nó là loại hạt nhỏ nhất trên mặt đất. Nhưng khi gieo rồi, thì nó mọc lên lớn hơn mọi thứ rau cỏ, cành lá xum xuê, đến nỗi chim trời có thể làm tổ dưới bóng.” (Mc 4,31-32).
Chúng ta tin Hội thánh Chúa Giê-su sẽ luôn vững bền, dù gặp muôn vàn khó khăn, vì Hội thánh là tòa nhà được xây trên nền đá là sự thực hành Lời Chúa (x Mt 7,24-27).
2) TÌNH HÌNH XUỐNG CẤP CỦA GIÁO HỘI NƯỚC ĐỨC HIỆN NAY :
Số liệu thống kê từ Hội đồng Giám mục Đức mới công bố vào ngày 21/7/2017 như sau:
Trong năm 2016 có 28,5% người Đức theo Công giáo gồm 23,582,000, giảm so với con số năm 1996 là 27.533.000 người.
Trong hai thập kỷ qua, đã có hơn 3.000 giáo xứ phải đóng cửa, giảm từ 13.329 giáo xứ xuống còn 10.280 giáo xứ. Riêng năm 2016 đã có 537 giáo xứ phải đóng cửa.
Về số linh mục: năm 2016 Giáo hội Đức có 13.856 linh mục, sụt giảm so với năm 2015 là 14.087 linh mục. Tỷ lệ người tham dự lễ Chúa nhật là 10,2% năm 2016, giảm so với năm 2015 là 10,4%.
Chính do lòng tin của các tín hữu không được củng cố bằng việc sống Lời Chúa và lười biếng lãnh nhận các bí tích, kèm theo tội lỗi và gương xấu của một số vị mục tử bị giới truyền thông thổi phồng, là nguyên nhân làm suy giảm số lượng tín hữu và số các linh mục tu sĩ nơi một đất nước nổi tiếng có truyền thống công giáo tốt đẹp này.
3) LỜI CẦU KHIÊM TỐN CỦA MỘT VIÊN ĐÁ TẦM THƯỜNG :
Mỗi tín hữu chúng ta chính là một viên đá tầm thường, góp phần xây nên tòa nhà Hội thánh. Chúng ta cần ý thức chu toàn sứ mệnh như câu chuyện một viên đá sau đây :
Có một viên đá nằm sát chân tường của một tòa nhà lớn. Đôi khi nó nhìn lên những viên đá khác và trong lòng chợt nảy ra ý so sánh, ước ao, và nó đã cầu nguyện với Chúa như sau :
Lạy Chúa, con chỉ là một viên đá tầm thường nằm sát dưới chân tường. Con không được như viên đá xây ngoài cửa ra vào, ở ngay tầm mắt của mọi người. Con không được như viên đá xây ở mặt tiền ngôi nhà, hãnh diện nhìn người qua kẻ lại và sung sướng được người ta khen là đẹp tốt. Con không được như viên đá trong phòng khách, hàng ngày được lau chùi đánh bóng. Con chỉ là một viên đá tầm thường nằm sát ở dưới chân tường ngôi nhà.
Tuy nhiên sau đó viên đá đã bằng lòng với hoàn cảnh của mình và cầu nguyện rằng:
Nhưng lạy Chúa, con vui vì chỗ ở của con, con vui với nhiệm vụ của con. Con mừng vì con cũng được góp phần vào việc hình thành nên ngôi nhà xinh đẹp này. Không có phần nhỏ bé và âm thầm của con thì bức tường sẽ bị đổ, ngôi nhà sẽ bị sập. Mặt tiền xinh đẹp kia sẽ không còn, cánh cửa xinh đẹp kia cũng không có, phòng khách xinh đẹp kia cũng không tồn tại. Xin cho con vui với công việc hiện tại con đang làm và luôn biết cảm tạ hồng ân của Chúa.- AMEN.
3. SUY NIỆM:
1) PHÊ-RÔ – TẢNG ĐÁ ĐỨC TIN CỦA HỘI THÁNH :
Trong Bài Tin Mừng hôm nay, khi Đức Giê-su hỏi các môn đệ xem dư luận nghĩ gì về Người. Các ông lần lượt thưa: Thầy là một trong các vị Ngôn sứ. Riêng Si-mon Phê-rô đã đại diện Nhóm Mười Hai tuyên xưng đức tin như sau: “Thầy là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt 16,16). Đức Giê-su đã khen ông có phúc vì được Chúa Cha mặc khải điều ấy (x. Mt 16,17). Người đổi tên Si-mon thành Phê-rô, nghĩa là Tảng Đá. Trên Tảng Đá đức tin này, Người sẽ xây dựng Hội thánh của Người. Người hứa sẽ làm cho Hội thánh luôn vững bền (x. Mt 16,18). Cuối cùng Người còn ban tối thượng quyền khi trao chìa khoá Nước Trời cho Phê-rô, để ông thay Chúa ở trần gian cầm buộc và tháo cởi (x. Mt 16,19). Thực ra chỉ mình Đức Giê-su mới là Tảng Đá sống động và là nền móng xây dựng Hội thánh (x. 1 Pr 2,4-5). Cũng chỉ mình Đức Giê-su mới nắm giữ “chìa khóa vua Đa-vít” (x. Kh 3,7), nhưng Phê-rô cũng được Người trao chìa khóa Nước Trời để thay Người giáo huấn, thánh hóa và chăn dắt đoàn chiên Hội thánh.
2) PHÊ-RÔ – MỤC TỬ ĐƯỢC CHÚA GIÊ-SU TUYỂN CHỌN VÀ HUẤN LUYỆN :
Không những Tông đồ Phê-rô tuyên xưng đức tin: “Thầy là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa Hằng sống” (Mt 16,16), mà ông còn ba lần nói lên lòng yêu mến: “Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến Thầy” (Ga 21,15-17). Chính nhờ lòng tin yêu ấy, mà Tông đồ Phê-rô đã được Đức Giê-su đặt làm đầu Hội thánh và được chia sẻ quyền chăn chiên. Đức Giê-su cũng cầu nguyện để ông khỏi mất đức tin, và Người trao cho ông nhiệm vụ củng cố đức tin cho các anh em (x. Lc 22,32). Cuối cùng Phê-rô đã sẵn sàng chịu chết vì đoàn chiên Hội thánh (x. Ga 10,11). Thực vậy, khi về già, Phê-rô đã vâng lời Chúa Phục Sinh quay vào thành Rô-ma, sẵn sàng chịu chung số phận với các tín hữu đang bị Đế Quốc Rô-ma bách hại. Ông đã phải giang tay chịu đóng đinh thập giá để nên giống Thầy, và “đến nơi ông không muốn đến” (x. Ga 21,18-19).
3) VAI TRÒ CỦA CÁC TÍN HỮU TRONG HỘI THÁNH HÔM NAY:
Giáo dân là thành phần dân Chúa đông đảo nhất trong Hội thánh. Ngoài hàng giáo phẩm, giáo sĩ và tu sĩ, giáo dân là những người đã lãnh nhận, hoặc đang khao khát lãnh nhận bí tích rửa tội, là nhiệm tích làm cho họ trở nên “Dân Thiên Chúa và tham dự vào chức vụ tư tế, ngôn sứ và vương giả của Chúa Ki-tô theo cách thức của họ”. Tước vị này của giáo dân vốn xuất phát từ phép rửa tội. Công đồng Va-ti-ca-nô II trong Hiến Chế Tín Lý “Lumen Gentium” đã nhấn mạnh về vai trò và trách nhiệm của người giáo dân trong Hội thánh. Theo đó, giáo dân, nhờ bí tích rửa tội, cũng được tham dự vào ba chức vụ là tư tế, ngôn sứ và vương đế của Chúa Ki-tô, theo cách thức riêng, và họ cũng có bổn phận phải tích cực góp phần vào sứ vụ loan báo Tin Mừng của Hội thánh.
4) MỖI TÍN HỮU CẦN LÀM GÌ ĐỂ GÓP PHẦN XÂY DỰNG HỘI THÁNH ? :
Hội thánh hôm nay cũng đang gặp nhiều khủng hoảng: Nhiều tín hữu đã bị mất đức tin và không còn đến nhà thờ nữa; Số chủng sinh tại nhiều nước Âu Mỹ bị giảm sút số lượng khiến nhiều nhà thờ bỏ không vì không có linh mục coi sóc; Nhiều nhà dòng to lớn nhưng phải đóng cửa vì không còn lớp tu sĩ trẻ kế thừa. Các đức giáo hoàng cũng bị tấn công: Đức Gio-an Phao-lô II bị ám sát hụt; Đức Bê-nê-dic-tô bị giới truyền thông phê bình đả kích; Đức Phan-xi-cô cũng gặp rất nhiều chống đối bên trong và bên ngoài Hội thánh như sau: Nhiều phong trào đấu tranh đòi quyền bình đẳng; Đòi cho nữ tu làm linh mục; Đòi cho người sau ly hôn đã tái hôn được rước lễ; Đòi công nhận hôn nhân giữa hai người đồng tính… Giới truyền thông và một số chính quyền tại một số quốc gia đã toa rập với nhau để tấn công Hội thánh: tố cáo hàng giáo sĩ lạm dụng tình dục và ấu dâm nhằm hạ uy tín của Hội thánh Công giáo …
Ước gì mỗi tín hữu chúng ta biết cảm thông với các vị chủ chăn trong hoàn cảnh hiện nay bằng cách năng cầu nguyện cho các ngài, trung thành và yêu mến Hội thánh, tích cực góp phần canh tân Hội thánh bằng việc năng tham dự các buổi học sống Lời Chúa, năng tham dự thánh lễ rước lễ và đón nhận các bí tích khác như bí tích hòa giải…
4. THẢO LUẬN:
1) Theo ý bạn, Hội thánh hôm nay gồm các tín hữu chúng ta, đang có những khuyết điểm nào nổi cộm cần phải cấp thời canh tân ? 2) Bạn có yêu mến Hội thánh, có sẵn sàng cảm thông nâng đỡ các vị chủ chăn, tích cực cộng tác với ngài chu toàn sứ vụ loan báo Tin Mừng không ?
5. NGUYỆN CẦU:
LẠY CHÚA GIÊ-SU. Con không hiểu tại sao Chúa lại chọn ông Si-mon, một người thuyền chài ít học, nhiều khuyết điểm và đã có gia đình làm Tông đồ và làm vị giáo hoàng tiên khởi của Hội thánh. Con biết rằng Chúa muốn xây dựng Hội thánh trên Tảng đá đức tin của Phê-rô, một người tuy yếu hèn nhưng có lòng mến Chúa tha thiết. Khi được kêu gọi, Phê-rô và các Tông đồ đã mau mắn đáp lại bằng việc đi theo làm môn đệ Chúa để được huấn luyện và được sai đi rao giảng Tin mừng, trở thành chứng nhân của Chúa đến tận cùng thế giới.
Hôm nay Chúa cũng kêu gọi các tín hữu chúng con đi theo làm môn đệ Chúa. Xin ban cho chúng con một chút can đảm của thánh Phê-rô và các Tông đồ, để sẵn sàng đi loan báo Tin Mừng cho muôn dân. Xin cho chúng con năng hồi tâm sám hối và sẵn sàng hy sinh mọi sự để góp phần làm vinh danh cho Chúa và cứu rỗi các linh hồn.
X) HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A.- Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON.
LM ĐAN VINH – HHTM