I. HỌC LỜI CHÚA
1. TIN MỪNG : Lc 13,22-30
(22) Trên đường lên Giê-ru-sa-lem, Đức Giê-su đi ngang qua các thành thị và làng mạc mà giảng dạy. (23) Có kẻ hỏi Người : “Thưa Ngài, những người được cứu thoát thì ít, có phải không ?” Người bảo họ : (24) “Hãy chiến đấu để qua được cửa hẹp mà vào. Vì tôi nói cho anh em biết : Có nhiều người sẽ tìm cách vào mà không thể được”. (25) Một khi chủ nhà đã đứng dậy và khóa cửa lại, mà anh em còn đứng ở ngoài, bắt đầu gõ cửa mà nói : “Thưa Ngài, xin mở cho chúng tôi vào !”, thì ông sẽ bảo anh em : “Các anh đấy ư ? Ta không biết các anh từ đâu đến !” (26) Bấy giờ anh em mới nói : “Chúng tôi đã từng được ăn uống trước mặt Ngài, và Ngài cũng đã từng giảng dạy trên các đường phố của chúng tôi”. (27) Nhưng ông sẽ đáp với anh em : “Ta không biết các anh từ đâu đến. Cút đi cho khuất mắt Ta, hỡi tất cả những quân làm điều bất chính !” (28) “Ở đó anh em sẽ khóc lóc nghiến răng, khi thấy các ông Áp-ra-ham, I-xa-ác và Gia-cóp cùng tất cả các ngôn sứ được ở trong Nước Thiên Chúa, còn mình lại bị đuổi ra ngoài. (29) Thiên hạ sẽ từ Đông Tây Nam Bắc đến dự tiệc trong Nước Thiên Chúa. (30) Và kìa, có những kẻ đứng chót sẽ lên hàng đầu, và có những kẻ đứng đầu sẽ xuống hàng chót”.
2. Ý CHÍNH : Trong Tin mừng hôm nay, Lu-ca ghi lại Lời Đức Giê-su trả lời cho hai câu hỏi: Câu hỏi một : Ai sẽ được ơn cứu độ ? Thưa hết mọi người đều được hưởng ơn cứu độ với các tổ phụ của dân Do thái, đang khi chính dân này lại bị loại ra ngoài. Câu hỏi hai : Muốn được hưởng ơn cứu độ ta cần làm gì ? Thưa ta phải chiến đấu để vào Nước Trời qua cửa hẹp.
3. CHÚ THÍCH :
– C 22-24 : + Đức Giê-su ngang qua các thành thị và làng mạc mà giảng dạy : Trên đường từ miền Ga-li-lê (Bắc), theo đường bộ về Thủ đô Giê-ru-sa-lem thuộc miền Giu-đê (Nam), Đức Giê-su đã đi ngang qua nhiều thành thị làng mạc. + Thưa Ngài, những người được cứu thoát thì ít, có phải không ? : Thời Đức Giê-su có hai quan niệm về ơn cứu độ trái ngược nhau : Phe lạc quan thì cho rằng bất cứ ai gốc Do thái, tuân giữ Luật pháp Mô-sê, thì đương nhiên sẽ được ơn cứu độ. Còn phe bi quan, chịu ảnh hưởng của sách mạo thư (4 Esdra) thì chỉ có rất ít người được ơn cứu độ mà thôi. + Hãy chiến đấu để qua được cửu hẹp mà vào : Đức Giê-su không trả lời trực tiếp câu hỏi của người kia, mà Người khuyên hãy cố gắng phấn đấu và bền chí để được cứu thoát (x. Lc 16,16 ; Mt 11,12 ; 24,13). + Có nhiều người sẽ tìm cách vào mà không thể được : Không vào được vì thời gian quá muộn (x. c. 25), hoặc vì muốn đi con đường không phù hợp là đường rộng thênh thang sẽ dẫn tới chỗ diệt vong (x. Mt 7,13-14), hay không đi lọt qua được cửa hẹp để vào Nước Trời do lòng tham muốn chiếm đoạt tiền của bất công và thói đam mê hưởng thụ các lạc thú bất chính.
– 25-27 : + Một khi chủ nhà đã đứng dậy và khóa cửa lại : “Cửa khóa lại” là biểu tượng của ngày tận thế chung toàn thể nhân loại hay giờ chết riêng của mỗi người. Những kẻ không sống theo ý Chúa, khi phải ra trước tòa Chúa phán xét thì đã muộn, vì bấy giờ cửa đã khóa lại. + “Thưa Ngài xin mở cửa cho chúng tôi vào !” : Đợi đến lúc chết hay lúc tận thế mới chịu hồi tâm sám hối và nài xin vị Thẩm phán mở cửa cho vào thì đã muộn. + “Ta không biết các anh từ đâu đến !” : Đây là kiểu nói Do thái, tương đương với câu : “Ta không biết các ngươi là ai”. Vị Thẩm phán không nhận những người Do thái xấu xa làm gia nhân. Để được làm dân Thiên Chúa thì nguyên việc thuộc dòng giống Áp-ra-ham không đủ (x. Lc 3,8 ; Ga 8,33-41), mà còn phải biết đón nhận Đức Giê-su, nghĩa là phải được vị Thẩm phán cánh chung nhận biết nữa (x. Lc 13,25-27). + Chúng tôi đã từng được ăn uống trước mặt Ngài, và Ngài cũng đã từng giảng dạy trên các đường phố của chúng tôi : “Chúng tôi” trong câu này ám chỉ những người Do thái sống đồng thời với Đức Giê-su, đã được mắt thấy tai nghe những lời giảng dạy và các phép lạ Người làm. Họ tưởng rằng sự liên hệ ấy là bảo đảm cho họ được vào Nước Thiên Chúa. Nhưng họ đã lầm. + “Ta không biết các anh từ đâu đến” : Lời tuyên bố được lặp lại hai lần nói lên sự dứt khoát từ chối những kẻ cố chấp không tin Đức Giê-su và không chịu ăn năn sám hối được vào Nước Thiên Chúa. + “Cút đi cho khuất mắt Ta, hỡi tất cả những quân làm điều bất chính !” : Hình phạt đau khổ nhất trong hỏa ngục là không được chiêm ngưỡng thánh nhan Thiên Chúa, không được nhận Người là Cha của mình.
– C 28-30: + Ở đó anh em sẽ khóc lóc nghiến răng : Kiểu nói này diễn tả hình phạt hỏa ngục, dành cho những kẻ làm điều gian ác. Trong hỏa ngục, chúng sẽ phải khóc lóc đau khổ và nghiến răng tức giận. + Khi thấy các ông Áp-ra-ham, I-xa-ác và Gia-cóp cùng tất cả ngôn sứ được ở trong Nước Thiên Chúa : Những ai đi qua cửa hẹp nghĩa là sống công chính sẽ được về với các Tổ phụ dân Do thái là Áp-ra-ham, I-sa-ác, Gia-cóp và các Ngôn sứ, nghĩa là sẽ được hưởng ơn cứu độ. Giống như trường hợp La-da-rô nghèo khổ khi chết được thiên thần đem vào lòng Tổ phụ Áp-ra-ham (x. Lc 16,22). + Còn mình lại bị đuổi ra bên ngoài : Những người Do thái cố chấp không chịu đón nhận Tin mừng Đức Giê-su rao giảng sẽ bị loại ra ngoài và chịu hình phạt. + Những kẻ đứng chót sẽ lên hàng đầu, và có những kẻ đứng đầu sẽ xuống hàng chót : Người Do thái luôn được ưu tiên đón nhận ơn cứu độ (x. Cv 3,26). Nhưng họ đã từ chối, nên Tin mừng đã được rao giảng cho dân ngoại (x. Cv 13,46; 18,6). Như vậy là có sự thay đổi thứ tự trước sau giữa dân Do thái và dân ngoại.
4. CÂU HỎI : 1) Đức Giê-su dạy phải đi con đường nào để được ơn cứu độ ? 2) Hành động của ông chủ khóa cửa lại diễn tả điều gì ? 3) Muốn được ơn cứu độ thì nguyên việc thuộc dòng giống Do thái, và được sống đồng thời với Đức Giê-su đã đủ chưa ? Đòi người ta phải có những điều kiện quan trọng nào khác ? 4) Điểm nổi bật nhất giúp phân biệt giữa thiên đàng với hỏa ngục là gì và những ai sẽ bị loại ra khỏi Nước Thiên Chúa ?
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA : “Hãy chiến đấu để qua được cửa hẹp mà vào” (Lc 13,24).
2. CÂU CHUYỆN :
1) CON ĐƯỜNG RỘNG RÃI SẼ DẪN ĐẾN ĐAU KHỔ BẤT HẠNH :
Một đôi vợ chồng trẻ kia đều là công nhân trong xí nghiệp may. Họ mới lấy nhau và sống hòa hợp hạnh phúc trong một căn phòng chật hẹp. Họ bàn nhau phải kiếm nhiều tiền để mua một căn nhà khang trang đầy đủ tiện nghi hơn. Nhưng với đồng lương công nhân như hiện nay thì đủ sống được cũng còn là may. Rồi một hôm cô vợ được một người quen giới thiệu chỗ làm mới là làm chiêu đãi viên trong một quán bia ôm. Công việc này lại được tiền “bo” của khách cao gấp chục lần so với đồng lương công nhân trước đó. Anh chồng vì muốn sớm đổi đời nên đã đồng ý cho vợ đi làm. Anh hy vọng sau một thời gian vài ba năm ăn nhịn để dành, hai vợ chồng sẽ mua được ngôi nhà ưng ý và sẽ cho vợ nghỉ làm. Nhưng sự việc xảy ra lại không đơn giản như họ nghĩ. Từ khi đi bán bia ôm, cô vợ làm ra nhiều tiền và được nhiều người vừa giàu có lại vừa có địa vị theo đuổi tán tỉnh, dần dần cô đã thay đổi tính nết trở thành một con người khác hẳn. Cô không còn mặn nồng với người chồng mà giờ đây cô đánh giá là kẻ bất tài, lười biếng và chỉ biết ăn bám vào vợ. Từ suy nghĩ trên, cô thường tỏ thái độ khinh thường chồng. Do nhiễm thói hư của các cô bạn cùng chỗ làm, cô cũng hay gắt gỏng và la mắng chồng bằng những lời thô tục, khiến anh cảm thấy buồn bực. Anh ta chỉ còn biết bầu bạn với rượu bia để giải sầu. Cuộc sống chung của hai người không còn nồng ấm và vui vẻ như trước. Cuối cùng họ đã nộp đơn ra tòa xin ly hôn. Thật đúng như lời Chúa phán : “Con đường rộng rãi là đường dẫn tới hư mất” (Mt 7,13), và người đời cũng có câu : “sự thành công không đến ngẫu nhiên, nhưng chính là kết quả của những cố gắng liên tục kèm theo sự kiên trì dài lâu”.
2) SỐ PHẬN CỦA CHIẾC TÀU HỎA KHÔNG ĐI THEO ĐƯỜNG RAY :
Một hôm chiếc tàu hỏa nghĩ rằng “Tại sao ta lại phải gò bó đi trên hai làn đường sắt ? Tại sao ta lại không được chạy nhảy như hươu nai, chạy qua đồi núi, băng qua cánh đồng như bao muông thú khác ?” Thế rồi nó đã vượt qua hai làn đường sắt gò bó, để được tự do… Hậu quả của sự chọn lựa nầy là chiếc tàu hoả đã bị ngã đổ xuống vực sâu tan tành. Nếu chiếc tàu hỏa chịu đi trên hai làn đường ray chật hẹp, thì nó đã về đến bến ga an toàn rồi.
Trong gia đình, một hôm chị vợ tự nghĩ : thật uổng phí cả cuộc đời thanh xuân khi ngày nào mình cũng phải làm các công việc như : nấu ăn, rửa chén, quét nhà… để phục vụ chồng con. Tại sao ta không tự giải phóng mình thoát khỏi công việc nhàm chán này ? Tại sao ta lại không đi chơi thoải mái như các cô gái ở các vũ trường hộp đêm ?
Thế rồi cô đã bỏ nhà ra đi để sống tự do phóng đãng, và kết cục là gia đình bị đổ vỡ ly tán, và cô đã trở thành một người đàn bà bất hạnh không còn ai đoái hoài…
3) CUỘC CHẠY ĐUA GIỮA THỎ VÀ RÙA :
Trong các chuyện ngụ ngôn của LA-PHÔNG-TÊN (Lafontaine) có câu chuyện chạy đua giữa thỏ và rùa : Con thỏ rất nhanh chân, còn rùa thì bước đi chậm chạp. Thế nhưng kết cuộc rùa chậm lại thắng thỏ nhanh. Chính là do rùa đã biết thân biết phận, nên đã cố gắng phấn đấu hết khả năng để vượt chặng đường đua qui định. Rùa vẫn biết khả năng thắng cuộc rất mong manh. Nhưng với sự cần cù vượt khó : vượt qua nỗi mệt nhọc, vượt qua khả năng giới hạn, vượt qua sự chê cười của đối phương… Chính sự cố gắng đó đã đưa rùa đến chiến thắng vẻ vang.
Còn thỏ, do quá ỷ lại vào tài năng, nên bắt đầu cuộc thi vẫn rong chơi thoải mái, tìm thưởng thức của ăn dọc đường. Rồi thỏ còn ỷ y nằm ngủ ngon lành. Khi chợt tỉnh dậy, thỏ không còn nhìn thấy rùa đâu nữa bèn tăng tốc, nhưng đã không kịp nữa, rùa đã đến đích trước. Thỏ đành ôm hận và chịu thất bại do thái độ ơ hờ khinh địch của mình.
Có tài năng, nhưng quá ỷ lại, không biết cố gắng phấn đấu thì tài năng cũng trở thành vô ích. Còn nếu biết vượt khó, chắc chúng ta sẽ đạt thành công. Do đó, Đức Giê-su đã khuyên các môn đệ như sau : “Hãy cố gắng qua cửa hẹp để vào Nước Trời”.
4) “CÓ NHỮNG KẺ ĐỨNG CHÓT SẼ LÊN HÀNG ĐẦU…” :
Một buổi trưa hè yên tĩnh, thánh Phê-rô đang nghỉ trưa thì nghe thấy có tiếng kèn kêu “pin pin !” trước cổng thiên đàng, rồi một người đàn bà sang trọng đeo nhiều vàng bạc trang sức từ trong chiếc xe hơi sang trọng bước ra khỏi xe, cùng anh tài xế đi đến cổng để xin vào thiên đàng. Thánh Phê-rô liền ra mở cổng dẫn vào. Ngài dẫn hai người đi tới khu biệt thự sang trọng, rồi khi đến trước ngôi nhà khang trang tốt đẹp, ngài lấy ra bộ chìa khóa ngôi nhà trao cho anh tài xế. Bà chủ nghĩ thầm : “Gã tài xế của mình mà còn được ở trong ngôi nhà khang trang như thế, thì chắc mình sẽ được ở một dinh thự đẳng cấp gấp bội !”. Nhưng sau đó thánh Phê-rô lại dẫn bà chủ đến một túp lều tranh lụp xụp ở cuối vườn nhà anh tài xế và nói :
– Cái chòi này là nhà của bà.
Bà nhà giàu liền tỏ vẻ bất bình nói với thánh Phê-rô :
– Ngài có bị lộn không đó ? Tôi mà phải ở trong cái chòi tồi tàn này sao ?
Thánh Phê-rô trả lời :
– Thưa bà, ta không lộn đâu. Vì với số vật liệu ít oi bà gởi lên thiên đàng hằng ngày, ta chỉ có thể làm được một cái chòi như vậy cho bà mà thôi !
Đó thật là một bất ngờ lớn cho “những kẻ đứng đầu”. Họ là những người được Chúa ban cho danh vọng giàu có, nhưng lại có lối sống ích kỷ, chỉ biết lo cho bản thân, mà không biết chia sẻ giúp đỡ người đau khổ bất hạnh. Chính thói tham lam ích kỷ đã biến họ lẽ ra đứng hàng đầu lại trở thành kẻ đứng hàng chót trong Nước Trời.
5) VIỆC BÁC ÁI CHỈ CÓ GIÁ TRỊ NẾU BIẾT THỰC HIỆN KHI CÒN SỐNG :
“Một ông nhà giàu đã than phiền với một người bạn thân : “Nhiều người không thích tôi. Họ cho rằng tôi là một người ích kỷ và keo kiệt. Nhưng họ đâu biết rằng tôi đã nhờ luật sư làm chúc thư, trong đó tôi hứa sau khi chết, sẽ tặng tất cả tài sản để làm việc bác ái từ thiện giúp đỡ người nghèo”.
Ông bạn kia liền nói : “Ồ, câu chuyện của ông làm tôi liên tưởng đến cuộc trò chuyện giữa con bò và con heo. Một hôm heo phàn nàn với bò : “Cả hai chúng ta đều cho loài người những gì mình có : Bạn cho họ sữa tươi để uống, còn tôi cho họ nhiều hơn thế : nào là thịt làm dăm bông, tiết canh, lòng heo và cả giò heo nữa… Thế mà loài người lại khinh thường tôi, nhưng lại vuốt ve bạn. Tại sao họ lại cư xử bất công với loài heo chúng tôi như thế ?”
Bò suy nghĩ một lát rồi chậm rãi nói cho heo biết nguyên nhân : “Bạn nói đúng lắm. Nhưng có sự khác biệt giữa lòng tốt của tôi và của bạn : bạn chỉ cho loài người các món ăn ngon sau khi bạn chết; còn tôi cho họ sữa tươi uống mỗi ngày ngay khi đang sống !”
3. THẢO LUẬN : 1) Tôi hiện đang mắc thói hư nào nghiêm trọng nhất ? 2) Trong những ngày này, tôi sẽ làm gì cụ thể để tu sửa thói hư ấy hầu xứng đáng được Chúa đón nhận vào Nước Trời đời sau ?
4. SUY NIỆM :
Tin mừng hôm nay trình bày về những điều kiện để được gia nhập vào Nước Thiên Chúa do Đức Giê-su thiết lập là : Phải đi qua cửa hẹp, phải vào kịp giờ trước khi cửa đóng, và phải có đủ một số điều kiện khác nữa.
1) PHẢI VÀO NƯỚC THIÊN CHÚA NGANG QUA CỬA HẸP :
– Đức Giê-su đã tự ví mình là cửa chuồng chiên : “Tôi là cửa cho chiên ra vào” (Ga 10,7). Người cũng đòi những ai muốn vào Nước Thiên Chúa phải đi qua cửa hẹp : “Hãy chiến đấu để qua cửa hẹp mà vào”. Bước qua cửa hẹp là sống khắc khổ hãm mình, là can đảm chống lại các cám dỗ của ma quỷ, thế gian và xác thịt, và luôn vâng theo thánh ý Chúa Cha như Chúa Giê-su dạy : ”Không phải bất cứ ai thưa với Thầy : “Lạy Chúa ! Lạy Chúa !” là được vào Nước Trời cả đâu ! Nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy, là Đấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi” (Mt 7,21).
– Bước qua cửa hẹp là chọn cách sống phù hợp với Tin Mừng : là chấp nhận con đường leo dốc ít người muốn theo; Là bỏ ý riêng để vâng ý Chúa Cha (x Lc 22,41); Là chấp nhận thập giá các khó khăn gặp phải để vác đi theo sau Người (x. Lc 9,23).
– Bước qua cửa hẹp đòi phải loại trừ “cái tôi” : “cái tôi” ích kỷ, cái tôi nặng nề vì những vun quén cá nhân, “cái tôi” phình to ra vì tự mãn, sĩ diện hão và tham vọng cao. Thật ra cửa vào sự sống không hẹp bao nhiêu, nhưng trở nên hẹp là do “cái tôi” quá khổ. Cần phải làm cho “cái tôi” ấy nhỏ lại giống trẻ thơ mới vào được Nước Trời (x. Mt 18,3), bằng cách sống khiêm tốn tự hạ (x. Mt 18,3-7). Hãy noi gương khiêm hạ của Gio-an Tẩy giả khi trả lời môn đệ về mối liên quan giữa ông với Đức Giê-su : “Người phải nổi bật lên, còn thầy phải lu mờ đi” (Ga 3,30).
2) ĐIỀU KIỆN ĐỂ ĐƯỢC VÀO NƯỚC THIÊN CHÚA :
– Phải chiến đấu mới vào được Nước Trời :
Đời sống Ki-tô hữu là một cuộc chiến đấu không ngừng để vượt qua “cái tôi” ích kỷ và chiến đấu với bản thân mình. Ước gì đừng bao giờ chúng ta tự hào vì đã biết Chúa, nhưng phải sống khiêm hạ, để được Chúa biết và nói với chúng ta : “Khá lắm ! Hỡi người đầy tớ tài giỏi và trung thành ! Được giao ít mà anh đã trung thành, thì tôi sẽ giao nhiều cho anh. Hãy vào mà hưởng niềm vui của chủ anh !” (Mt 25,21). Nhiều người Do thái đã đến chậm khi cửa Nước Trời đã đóng lại. Họ gõ cửa xin vào. Họ tưởng mình chắc sẽ có chỗ trong bàn tiệc Nước Trời, nhưng họ đã bị từ chối với lý do : “Ta không biết các anh từ đâu đến. Cút đi cho khuất mắt Ta, hỡi những quân làm điều bất chính !” (Lc 13,27).
– Chúng tôi phải làm gì ? :
+ Có khi nào chúng ta nghĩ mình cũng có thể bị xua đuổi vì đã làm điều xấu xa; Vì đã không sống Lời Chúa là “bỏ mình, vác thập giá mình hằng ngày mà đi theo Chúa” không ?
+ Nhiều người trong chúng ta hôm nay cũng có thể chữa mình giống dân Do Thái xưa : “Chúng tôi đã được rửa tội làm con Thiên Chúa, đã siêng năng tham dự thánh lễ và rước lễ tại nhà thờ, đã đọc và suy niệm lời Chúa trong gia đình, đã là thành viên Hội đồng Mục vụ Giáo Xứ, là Hội Viên các hội đoàn Tông Đồ Giáo Dân …” Tại sao không được vào Nước Trời.
+ Nhưng điều kiện Chúa đòi chúng ta không chỉ là làm các việc đạo đức hình thức, nhưng là sống đức tin bằng việc thực thi đức Cậy và đức Mến như sau :
Là phải đi theo con đường hẹp, bỏ mình vác thập giá mình hằng ngày mà theo chân Chúa.
Là quyết loại trừ các thói hư, chu toàn việc bổn phận và luôn xin vâng thánh ý Thiên Chúa.
Là thực hành các việc bác ái cụ thể như Chúa phán : “Xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát, các ngươi đã cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước; Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc; Ta đau yếu, các ngươi đã thăm viếng; Ta ngồi tù, các ngươi đến hỏi han. cho kẻ đói ăn, kẻ khát uống, quần áo che thân, thăm viếng an ủi những người tù đày, phục vụ những người đau khổ… hay không ?” (Mt 25,35-36).
5. LỜI CẦU :
LẠY CHÚA GIÊ-SU. Hôm nay Chúa dạy chúng con “Hãy chiến đấu để qua được cửa hẹp vào Nước Trời”. Chúa muốn chúng con vượt qua cửa hẹp là can đảm chịu đựng các đau khổ trong cuộc sống; Là quyết tâm loại trừ các đam mê tội lỗi bất chính… Qua cửa hẹp cũng chính là mời gọi chúng con thực thi lối sống tin yêu, khiêm nhường phục vụ Chúa đang hiện thân nơi những người nghèo đói bất hạnh. Ước gì mỗi ngày chúng con biết đi qua cửa hẹp để được vào dự bàn tiệc Nước Trời với Chúa muôn đời.- AMEN.
LM ĐAN VINH – HHTM
