Việc góp ý sửa lỗi những người bạn bè, phải dựa trên nền tảng của đức bác ái. Bởi lẽ không ai là người hoàn hảo trên trần gian.
Ông Bà chúng ta đã dạy: “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. Những lời sửa dạy của ông bà cha mẹ hay bạn bè lối xóm, nếu được thực hiện cách tế nhị và đúng lúc, đúng chỗ, sẽ thể hiện đức ái, và đây là đức ái đích thực.
Con người sinh ra không phải tự nhiên biết mọi sự. Hành trình cuộc đời chính là hành trình của tôi luyện. Để trưởng thành và nên hoàn hảo, mỗi chúng ta phải chấp nhận những tập luyện cố gắng gian nan. Khiêm tốn đón nhận đóng góp ý kiến của người khác, sẽ giúp chúng ta hoàn thiện.
Theo quan niệm Thánh Kinh, nhắc nhở sửa lỗi người khác còn là một bổn phận. Từ thời Cựu ước, Ngôn sứ Êdêkien đã được Chúa trao trách nhiệm khuyến cáo người Do Thái trong cảnh lưu đày. Những người tha hương đang bị cám dỗ quên lãng cội nguồn, bỏ việc thờ phượng Chúa, ngả theo việc thờ lạy các thần ngoại và hấp thụ lối sống phóng túng không phù hợp với truyền thống Lề Luật. Chúa sai ngôn sứ đến với họ. Chúa nói rõ với ông Êdêkien: người được sai đi, tức là vị ngôn sứ, phải lo chu toàn trách nhiệm của mình. Lời kêu gọi và cảnh báo có hiệu quả hay không xem ra không quan trọng, miễn là ông truyền đạt trung thành những gì Chúa đã nói. Nếu dân cứng lòng không nghe, họ phải lãnh cái chết vì tội cứng đầu cứng cổ. Nếu vị ngôn sứ lẩn tránh trách nhiệm, thì ông phải gánh hình phạt của kẻ bất trung. Sứ mạng của vị ngôn sứ này là khuyến cáo dân lưu đày trước những nguy hiểm về đời sống đức tin, và mời gọi họ chấn chỉnh đời sống (Bài đọc I). Êdêkien cũng khẳng định: Thiên Chúa vẫn đang hiện diện giữa cảnh lưu đày để chăm sóc yêu thương họ.
Chúa Giêsu còn chi tiết và cụ thể hơn trong những giáo huấn về việc sửa lỗi anh em. Người dạy chúng ta đi từ nhỏ tới lớn, từ gần tới xa để cố gắng thuyết phục một người anh em lầm lỗi. Việc góp ý sửa lỗi những người bạn bè, phải dựa trên nền tảng của đức bác ái. Bởi lẽ không ai là người hoàn hảo trên trần gian. Mỗi người đều còn mang trong mình nhiều khuyết điểm. Thẳng thắn và chân thành góp ý với người khác, chúng ta cũng phải khiêm tốn đón nhận những đóng góp của họ. Lời góp ý chân thành và theo tinh thần của Tin Mừng khác với những lời gièm pha, hoặc phê phán ác ý. Sửa lỗi anh em cũng không phải là một thái độ trịch thượng kẻ cả khi thấy họ có lỗi. Chỉ những lời xuất phát từ trái tìm mới đến được với trái tim người khác và có tính thuyết phục.
Tin Mừng hôm nay cũng bao gồm lời giáo huấn của Chúa về sự tha thứ mà người môn đệ của Chúa Giêsu phải thực hiện trong mối tương quan với tha nhân. Tha thứ cho người khác là một điều kiện để chúng ta lãnh nhận ơn tha thứ của Thiên Chúa. Trong cuộc sống thực tế của chúng ta, có những người bị xúc phạm nghiêm trọng đến nỗi họ thề suốt đời không bao giờ tha thứ cho người đã làm tổn thương mình. Tuy vậy, nếu cứ tiếp tục căm ghét hận thù, thì chính chúng ta lại đang hành hạ bản thân mình. Sự hận thù như một loại mối mọt gặp nhấm hủy hoại cuộc đời của chúng ta, khiến chúng ta không tìm được niềm vui trong cuộc sống. Một tâm hồn quảng đại bao dung, khi cầu nguyện thì được Chúa nhận lời. Một tấm lòng đầy ghen ghét thù oán, lời cầu nguyện của họ sẽ trống rỗng mơ hồ. Chính Chúa hiện diện giữa chúng ta, khi chúng ta cầu nguyện chung với nhau. Cầu nguyện chung là thể hiện mối hài hòa với tha nhân.
Con người không sống đơn lẻ trên trần gian, nhưng họ sống với, sống cùng và sống cho người khác. Chỉ khi nào ý thức được điều này, chúng ta mới tìm được hạnh phúc, và cuộc sống mới thấm đượm niềm vui. Người Kitô hữu còn được Chúa trao phó cho sứ mạng ngôn sứ, để trở nên “người lính gác nhà Israen” như ngôn sứ Êdêkien, tức là người cộng tác phần mình làm cho cuộc sống được thanh bình, bác ái. Chức năng ngôn sứ chúng ta nhận được qua bí tích Thanh tẩy, để rao giảng Lời Chúa, khích lệ, khiển trách và truyền tải sứ điệp của Ngài. Cũng như các ngôn sứ thời xưa, người tín hữu loan báo sứ điệp Tin Mừng hôm nay chắc chắn sẽ vấp phải những phản đối của người đương thời, nhất là trong một xã hội dửng dưng với Thiên Chúa và chỉ coi vật chất là giá trị tối thượng.
“Yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy” – Thánh Phaolô quả quyết với chúng ta như thế. Vị tông đồ dân ngoại có lý, vì luật yêu thương bao trùm tất cả. Chính tình yêu nâng tâm hồn chúng ta lên với Chúa và giúp ta sống hài hòa với anh chị em mình. Thánh Augustinô cũng nói với chúng ta: “Ama et fac quod vis”: Cứ yêu đi rồi sẽ làm được mọi sự”. Ở nơi khác, ngài cũng viết: “Tình yêu có đôi chân đến với người nghèo. Tình yêu có đôi mắt để thấy bất hạnh và thiếu thốn. Tình yêu có đôi tai để nghe được tiếng than thở của tha nhân. Đó chính là đức bác ái của người ngôn sứ.
+Gm Giuse Vũ Văn Thiên
