I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Để mạc khải Nước Trời là Vương Quốc Tình Yêu của Thiên Chúa cho loài người, Chúa Giêsu đã dùng nhiều dụ ngôn và nhiều hình ảnh quen thuộc, gần gũi với đời sống nông nghiệp của người Do-thái thời kỳ đầu Công Nguyên. Trong các dụ ngôn và hình ảnh được Chúa Giêsu vận dụng thì Vườn Nho là dụ ngôn và hình ảnh được Chúa dùng nhiều nhất.
Trong bài Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu trình bày một khía cạnh khác của Vườn Nho là Nước Thiên Chúa. Đó là Nước Thiên Chúa được ban cho dân Israel nhưng vì dân ấy chẳng những đã không đáp ứng được sự mong đợi của Thiên Chúa là làm cho Vườn Nho sinh trái tốt tươi ngon ngọt mà còn giết hại các đầy tớ (sứ giả), thậm chí cả con trai của Chủ Vườn Nho (Thiên Chúa) là Chúa Giêsu, nên Thiên Chúa ban Nước ấy cho dân ngoại.
II. LẮNG NGHE/ĐỌC LỜI CHÚA TRONG BA BÀI SÁCH THÁNH
2.1 Trong bài đọc 1 (Is 5,1-7): “Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel” Tôi sẽ ca tặng người yêu bài hát của cô bác tôi về vườn nho.
Người tôi yêu có một vườn nho trên đồi xinh tươi. Người rào giậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây tháp giữa vườn, lập máy ép trong vườn, và trông mong nó sinh quả nho, nhưng nó lại sinh toàn nho dại.
Vậy giờ đây, hỡi dân cư Giêrusalem và người Giuđa, hãy luận xét giữa ta và vườn nho ta. Nào còn việc gì phải làm cho vườn nho ta mà ta đã không làm? Sao ta trông mong nó sinh quả nho, mà nó lại sinh quả nho dại!
Giờ đây ta tỏ bày cho các ngươi biết ta sẽ làm gì đối với vườn nho ta: Ta sẽ phá hàng rào, để nó bị tàn phá, sẽ phá tường để nó phải bị giầy đạp. Ta sẽ bỏ nó hoang vu, không cắt tỉa, không vun xới; gai góc sẽ mọc lên, và ta sẽ khiến mây không mưa xuống trên nó. Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel, và người Giuđa là chồi cây Chúa vui thích. Ta trông mong nó thực hành điều chính trực, nhưng đây toàn sự gian ác. Ta trông mong nó thực hành đức công bình, nhưng đây toàn là tiếng kêu oan.
2.2 Trong bài đọc 2 (Pl 4,6-9): “ Thiên Chúa bình an sẽ ở cùng anh em” Anh em thân mến, anh em đừng lo lắng gì hết, nhưng trong khi cầu nguyện, anh em hãy trình bày những ước vọng lên cùng Chúa, bằng kinh nguyện và lời cầu xin đi đôi với lời cảm tạ. Và bình an của Thiên Chúa vượt mọi trí hiểu, sẽ giữ gìn lòng trí anh em trong Chúa Giêsu Kitô.
Vả lại, hỡi anh em, những gì là chân thật, trong sạch, công chính, là thánh thiện, đáng yêu chuộng, danh thơm tiếng tốt, là nhân đức, là luật pháp đáng khen, thì anh em hãy tưởng nghĩ những sự ấy. Những điều anh em đã học biết, đã lãnh nhận, đã nghe và đã thấy nơi tôi, anh em hãy đem những điều đó ra thực hành, thì Thiên Chúa bình an sẽ ở cùng anh em.
2.3 Trong bài Tin Mừng (Mt 21,33-43): “Ông sẽ cho người khác thuê vườn nho” Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các thượng tế và các kỳ lão trong dân rằng: “Các ông hãy nghe dụ ngôn này: Có ông chủ nhà kia trồng được một vườn nho. Ông rào dậu chung quanh, đào hầm ép rượu và xây tháp canh, đoạn ông cho tá điền thuê, rồi đi phương xa. Đến mùa nho, ông sai đầy tớ đến nhà tá điền để thu phần hoa lợi. Nhưng những người làm vườn nho bắt các đầy tớ ông: đánh đứa này, giết đứa kia và ném đá đứa khác. Chủ lại sai một số đầy tớ khác đông hơn trước, nhưng họ cũng xử với chúng như vậy. Sau cùng chủ sai chính con trai mình đến với họ, vì nghĩ rằng: Họ sẽ kính nể con trai mình. Nhưng bọn làm vườn vừa thấy con trai ông chủ liền bảo nhau: ‘Đứa con thừa tự kia rồi, nào anh em! Chúng ta hãy giết nó đi và chiếm lấy gia tài của nó’. Rồi họ bắt cậu, lôi ra khỏi vườn nho mà giết. Vậy khi chủ về, ông sẽ xử trí với bọn họ thế nào?” Các ông trả lời, “Ông sẽ tru diệt bọn hung ác đó, và sẽ cho người khác thuê vườn nho để cứ mùa nộp phần hoa lợi”.
Chúa Giêsu phán: “Các ông chưa bao giờ đọc thấy trong Kinh Thánh: ‘Chính viên đá bọn thợ loại ra, đã trở nên viên đá góc. Đó là việc Chúa làm và là việc lạ lùng trước mắt chúng ta!’ Bởi vậy, Tôi bảo các ông: Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ sinh hoa trái”..
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP CỦA THIÊN CHÚA TRONG BA BÀI SÁCH THÁNH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Thiên Chúa là Đấng nào?): Trong ba bài Sách hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:
– là Ông Chủ Vườn Nho, Người làm hết mọi cách cho Vườn Nho tốt tươi để vườn nho sinh trái ngọt. Nhưng vì Vườn Nho chỉ sinh toàn nho dại, phụ lòng mong đợi và sự chăm sóc của Chủ nên Chủ bỏ hoang vườn nho. Vườn Nho trước hết là Israel, dân riêng của Thiên Chúa, kế tiếp là mỗi cộng đoàn, mỗi cá nhân người tín hữu, thậm chí cũng có thể hiểu là mỗi một người, vì bất cứ người nào cũng đều được Thiên Chúa chăm lo vun đắp để sinh trái tốt (bài đọc 1).
– là Chúa Giêsu, Đấng đã dùng dụ ngôn “các tá điền sát nhân” để giúp những người đồng hương Israel thức tỉnh mà hiểu ra rằng Vườn Nho (là Nước Thiên Chúa) sẽ bị lấy đi không cho họ hưởng nữa, mà Thiên Chúa sẽ ban cho một dân biết làm cho Vườn Nho ấy sinh hoa lợi. Nguyên nhân là vì dân Israel chẳng những đã không đáp lại sự ưu ái đặc biệt của Thiên Chúa mà làm cho Vườn Nho sinh trái ngọt mà còn phạm những tội tầy trời là giết hại các ngôn sứ (đầy tớ) và cả chính Con Thiên Chúa là Chúa Giêsu Nadarét (bài Phúc âm).
– là Chúa Thánh Thần, Đấng hướng dẫn, giúp đỡ mọi tín hữu tiếp nhận Vườn Nho (là Nước Thiên Chúa) và đáp lại tấm lòng và sự chăm lo của Thiên Chúa để sinh trái ngọt cho Chủ Vườn Nho, là Thiên Chúa.
3.2 Sứ điệp của Lời Chúa (Thiên Chúa dậy gì hay muốn chúng ta làm gì?): ba bài Sách Thánh, chúng ta khám phá ra giáo huấn hay sứ điệp của Lời Chúa hôm nay là: “CHỚ SINH NHO DẠI MÀ HÃY SINH TRÁI NGỌT”
IV. SỐNG VỚI THIÊN CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa như con cái sống với cha mẹ, như kẻ thụ ơn đối với Đấng ban ơn, nhất là ơn được mời gọi thực thi thánh ý cũng là kế hoạch và chương trình yêu thương của Thiên Chúa.
4.2 Thực thi sứ điệp (hay giáo huấn) của Lời Chúa hôm nay là: “CHỚ SINH NHO DẠI MÀ HÃY SINH TRÁI NGỌT”, chúng ta cần làm những việc sau đây:
– Trước hết chúng ta phải hiểu ý nghĩa của Vườn Nho là Nước Thiên Chúa, là Vương Quốc của Tình Yêu thần linh,
– Kế đến chúng ta phải biết thế nào là sinh nho tốt và thế nào là sinh nho dại, và
– Sau cùng là biết mở lòng mở trí tiếp nhận Nước Trời là Mạc Khải Tình Yêu thần linh và vận dụng mọi ơn sủng của Thiên Chúa mà sinh trái ngọt.
Chúng ta có thể khẳng định rằng:
* những việc đạo đức được thực hiện với ý ngay lành là những trái ngọt;
* những hy sinh, quên mình vì người khác nhất là người nghèo là những trái ngọt;
* những đóng góp cho một xã hội công bằng và yêu thương là những trái ngọt;
* những nỗ lực bênh vực công lý và sự thật là trái ngọt;
* những đóng góp cho Giáo hội sống và loan báo Tin Mừng Cứu Độ là những trái ngọt.
Ngược lại nho dại là tội lỗi, là lối sống ích kỷ, nhỏ nhen, lười biếng, là việc đàn áp, ám hại người ngay lành vô tội, làm ngược ý Thiên Chúa. Nho dại còn có thể là cách sống dửng dưng, thụ động, nhát sợ và vô trách nhiệm trước đòi hỏi của công lý và hòa bình, của bác ái yêu thương tha thứ và hòa giải.
V. CẦU NGUYỆN CHO HỘI THÁNH VÀ THẾ GIỚI
[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý: ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một hạng người đặc biệt nào đó]
5.1 «Có gì làm hơn được cho vườn nho của tôi, mà tôi đã chẳng làm?” Chúng ta hãy cầu nguyện cho các dân các nước, để càng ngày càng có nhiều người nhận ra Tình Yêu của Thiên Chúa và những Kỳ Công mà Người đã thực hiện cho loài người.
X.- Chúng ta cùng cầu xin Chúa. Đ.- Xin Chúa nhận lời chúng con.
5.2 «Tôi những mong trái tốt, sao nó sinh nho dại?» Chúng ta hãy cầu nguyện cho Đức Thánh Cha, các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Tu Sĩ Nam Nữ và cho toàn thể các tín hữu, để mọi người biết đáp lại sự mong chờ của Thiên Chúa là sinh trái ngọt trong đời sống cá nhân và cộng đoàn.
X.- Chúng ta cùng cầu xin Chúa. Đ.- Xin Chúa nhận lời chúng con.
5.3 «Thưa anh em, anh em đừng lo lắng gì cả. Nhưng trong mọi hoàn cảnh, anh em cứ đem lời cầu khẩn, van xin và tạ ơn, mà giãi bày trước mặt Thiên Chúa những điều anh em thỉnh nguyện.» Chúng ta hãy cầu nguyện cho các tín hữu trong giáo xứ/cộng đoàn chúng ta, để mọi người biết sống phó thác, tin tưởng và kiên trì cầu nguyện.
X.- Chúng ta cùng cầu xin Chúa. Đ.- Xin Chúa nhận lời chúng con.
5.4 «Nước Thiên Chúa, Người sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi.» Chúng ta hãy cầu nguyện cách riêng cho tất cả các Kitô hữu Việt Nam để họ biết trân trọng Vườn Nho mà Thiên Chúa dã dành cho họ mà sinh hoa thơm trái ngọt cho Thiên Chúa là Chủ Vườn Nho.
X.- Chúng ta cùng cầu xin Chúa. Đ.- Xin Chúa nhận lời chúng con.
Sàigòn ngày 4/10/2023
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
