I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
“Trong Sứ điệp Mùa Chay 2023, Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh mối quan hệ giữa hành trình Mùa Chay và hành trình hiệp hành, cả hai đều bắt nguồn từ truyền thống và mở ra cho những điều mới mẻ. Ngài mời gọi các tín hữu hãy lên đường theo Chúa Giêsu để đào sâu và đón nhận mầu nhiệm cứu độ của Người” (Lời giới thiệu Sứ điệp Mùa Chay 2023 của Đức Thánh Cha Phanxicô, của nữ tu Anna Ngọc Diệp, Dòng Đa Minh Thánh Tâm).
Vậy chúng ta hãy bước vào Mùa Chay 2023 và hãy đọc các bài Thánh Kinh của Phụng vụ Mùa Chay năm nay với định hướng của Đức Thánh Cha Phanxicô: hiệp hành với Chúa Giêsu Kitô để đón nhận được ơn cứu độ cho mình và cho những người chung quanh. Trong ngày Chúa Nhật thứ I Mùa Chay hôm nay chúng ta hãy suy gẫm về cuộc chiến đấu và chiến thắng mọi cám dỗ của satan của Con Một Thiên Chúa làm người là Chúa Giêsu Kitô.
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (St 2, 7-9; 3,1-7): “Nguyên tổ được tạo thành, và phạm tội” Thiên Chúa lấy bùn đất nắn thành con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở thành một vật sống.
Thiên Chúa lập một vườn tại Eđen về phía đông và đặt vào đó con người mà Ngài đã dựng nên. Thiên Chúa cho từ đất mọc lên mọi thứ cây trông đẹp, ăn ngon, với cây sự sống ở giữa vườn, và cây biết thiện ác.
Rắn là loài xảo quyệt nhất trong mọi dã thú mà Thiên Chúa tạo thành. Nó nói với người nữ rằng: “Có phải Thiên Chúa đã bảo: Các ngươi không được ăn mọi thứ cây trong vườn?” Người nữ nói với con rắn: “Chúng tôi được ăn trái cây trong vườn; nhưng trái cây ở giữa vườn thì Thiên Chúa bảo: ‘Các ngươi đừng ăn, đừng động tới nó, nếu không sẽ phải chết'”. Rắn bảo người nữ: “Không, các ngươi không chết đâu! Nhưng Thiên Chúa biết rằng ngày nào các ngươi ăn trái ấy, mắt các ngươi sẽ mở ra, và các ngươi sẽ biết thiện ác như thần thánh”. Người nữ thấy trái cây đẹp mắt, ngon lành và thèm ăn để nên thông minh. Bà hái trái cây ăn, rồi lại cho chồng, người chồng cũng ăn. Mắt họ liền mở ra và họ nhận biết mình trần truồng, nên kết lá vả che thân.
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (Rm 5,12-19): “Chỗ mà tội lỗi đã đầy tràn, thì ân sủng đã đầy dàn dụa” Anh em thân mến, cũng như do một người mà tội lỗi đã nhập vào thế gian, và do tội lỗi mà có sự chết, và thế là sự chết đã truyền tới mọi người, vì lẽ rằng mọi người đã phạm tội. Trước khi có lề luật, đã có tội ở trần gian. Nhưng nếu không có luật, thì tội không bị kể là tội. Thế mà, từ thời Ađam đến thời Môsê, sự chết đã thống trị cả những người đã không phạm tội bất tuân lệnh Thiên Chúa như Ađam đã phạm. Ađam là hình ảnh Đấng sẽ tới.
Nhưng sự sa ngã của Ađam không thể nào sánh được với ân huệ của Thiên Chúa. Thật vậy, nếu vì một người duy nhất đã sa ngã, mà muôn người phải chết, thì ân sủng của Thiên Chúa ban nhờ một người duy nhất là Đức Giêsu Kitô, còn dồi dào hơn biết mấy cho muôn người. Ơn Thiên Chúa ban cũng khác với hậu quả do một người phạm tội đã gây ra. Quả thế, vì một người duy nhất phạm tội, con người đã bị xét xử để phải mang án, còn sau nhiều lần sa ngã, thì lại được Thiên Chúa ban ơn cho trở nên công chính.
Vì nếu bởi tội của một người mà sự chết đã thống trị do một người đó, thì những người lãnh được ân sủng và ơn huệ dồi dào bởi đức công chính, càng được thống trị hơn nữa trong sự sống do một người là Đức Giêsu Kitô.
Do đó, tội của một người truyền đến mọi người đưa tới án phạt như thế nào, thì đức công chính của một người truyền sang mọi người đưa tới bậc công chính ban sự sống cũng như thế. Vì như bởi tội không vâng lời của một người mà muôn người trở thành những tội nhân thế nào, thì do đức vâng lời của một người mà muôn người trở thành kẻ công chính cũng như thế.
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Mt 4,1-11): “Chúa Giêsu nhịn ăn bốn mươi ngày đêm, và chịu cám dỗ” Khi ấy, Chúa Giêsu được Thánh Thần hướng dẫn vào hoang địa để chịu ma quỷ cám dỗ. Khi Người đã nhịn ăn bốn mươi đêm ngày, Người cảm thấy đói. Và tên cám dỗ đến gần, nói với Người rằng: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh”. Nhưng Chúa Giêsu đáp lại: “Có lời chép rằng: ‘Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra'”.
Bấy giờ ma quỷ đưa Người lên Thành thánh, và đặt Người trên góc tường Đền thờ, rồi nói với Người rằng: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy gieo mình xuống đi, vì có lời chép rằng: Ngài đã ra lệnh cho các Thiên Thần đến với ông, và chư vị đó sẽ nâng đỡ ông trên tay, để ông khỏi vấp chân vào đá”. Chúa Giêsu đáp: “Cũng có lời chép rằng: ‘Ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi'”.
Quỷ lại đưa Người lên núi rất cao, và chỉ cho Người xem thấy mọi nước thế gian và vinh quang của những nước đó, rồi nói với Người rằng: “Tôi sẽ cho ông tất cả những cái đó, nếu ông sấp mình xuống thờ lạy tôi”. Bấy giờ Chúa Giêsu bảo nó rằng: “Hãy lui đi, hỡi Satan! Vì có lời đã chép: ‘Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi, và chỉ phụng sự một mình Ngài'”. Bấy giờ ma quỷ bỏ Người. Và các thiên thần tiến lại, hầu hạ Người.
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)
Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:
– Là Đấng Tạo Dựng muôn vật, muôn loài và con người. Thiên Chúa đã thiết lập một kế hoạch cho ông bà nguyên tổ được hạnh phúc. Tiếc thay là ông bà nguyên tổ đã nghe theo lời dụ dỗ ngon ngọt nhưng quỉ quyệt của ma quỷ (con rắn) mà làm trái ý và chương trình của Thiên Chúa. Nhưng Thiên Chúa đã không bỏ rơi ông bà, chỉ trừng phạt họ rồi cứu vớt cả dòng giống loài người.
– Là Chúa Giêsu Nazarét, Con Thiên Chúa làm người, Đấng đã ăn chay, cầu nguyện và đã kiên cường chiến đấu với đủ loại cám dỗ của ma quỷ. Cụ thể là ba cám dỗ: một là ham ăn và cậy quyền, hai là háo danh và khoe khoang và ba là ham mê vinh hoa, phú quý và quyền lực thế gian. Nhờ chiến thắng mọi thứ cám dỗ của ma quỷ mà Chúa Giêsu đem lại sức mạnh chiến thắng sự dữ cho con người.
– Là Chúa Thánh Thần, Thiên Chúa Ngôi Ba, Đấng luôn có mặt và cùng hành động trong công trình tạo dựng của Chúa Cha và trong chiến thắng ma quỷ của Chúa Giêsu Kitô.
3.2 Sứ điệp hay Giáo Huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)
Qua ba bài Sách Thánh hôm nay, giáo huấn hay sứ điệp của Lời Chúa là vững tin vào quyền năng và tình thương của Thiên Chúa Cha, vào sự chiến thắng satan của Ngôi Lời Thiên Chúa (là Chúa Giêsu Kitô). Từ đó chúng ta hãy chiến đấu kiên cường và chiến thắng tất cả mọi cám dỗ của ma quỷ, thế gian và xác thịt nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần.
IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa là Chúa Cha quyền năng và yêu thương đã tạo dựng vũ trụ vạn vật và con người. Người đã vạch cho con người một phương thế đạt hạnh phúc: đó là sống theo đường lối, theo thánh ý Chúa.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã kiên cường chiến đấu với mọi cám dỗ của ma quỷ và đã chiến thắng hầu đem lại Ơn Cứu độ cho chúng sinh.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Thánh Thần, Đấng luôn hiện diện và tác thành trong công trình tạo dựng của Chúa Cha cũng như trong lời nói và việc làm của Chúa Con là Đức Giêsu Nazarét.
4.2 Thực thi Ý Chúa hay Giáo Huấn của Chúa là tin tưởng cậy trông vào Lòng Thương Xót của Thiên Chúa Cha, vào Ơn Công Chính mà Chúa Giêsu đem lại cho chúng ta [nhờ cái chết vâng phục trên thập giá của Người], mà kiên cường chiến đấu chống lại các loại cám dỗ đến từ bất cứ đâu: ma quỷ, thế gian hay xác thịt và khôn ngoan đề phòng trước các cơ hội dẫn chúng ta vào chước cám dỗ: ham mê của cải vật chất, chạy theo vinh hoa và quyền lực thế gian.
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý: ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một hạng người đặc biệt nào đó]
5.1 “Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các dân tộc trên thế giới, nhất là cho những người sống theo chủ nghĩa vô thần và bất tín, để họ sớm nhận biết và thờ phượng một mình Thiên Chúa là Chúa Tể vũ trụ vạn vật.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì giao mình xuống đi! Vì đã có lời chép rằng: Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cách đặc biệt cho Đức Thánh Cha Phanxicô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế và Tu Sĩ Nam Nữ, để các vị ấy luôn ý thức sự yếu đuối giới hạn của mình mà sống khiêm nhường và cậy dựa vào Thiên Chúa quyền năng.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các Kitô hữu thuộc giáo xứ chúng ta, để mọi người dành ưu tiên cho việc lắng nghe và thực thi Lời Chúa.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 “Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho những người cố tình chống lại Thiên Chúa và chà đạp quyền lợi chính đáng của con người để họ sớm tỉnh ngộ mà hoán cải.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sàigòn ngày 22/02/2023
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
