I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Những người Do-thái sống cùng thời với Chúa Giêsu đã gặp không ít khó khăn để phân biệt Luật Cũ và Luật Mới mà Thiên Chúa ban cho họ qua ông Môsê và Chúa Giêsu Nazareth. Vì thế trong đoạn Tin Mừng của Chúa Nhật VI Thường Niên Năm A hôm nay, chúng ta thấy Chúa Giêsu đã hết sức cố gắng giúp người đồng hương hiểu sự khác biệt và vượt trội của Luật Mới mà Người đem đến cho họ so với Luật Cũ mà Thiên Chúa đã ban cho ọ qua ông Môsê, để họ đón nhận và thực hành những đòi hỏi của Luật Mới cho phù hợp với hoàn cảnh mới và đẹp lòng Thiên Chúa hơn.
Chúa Giêsu cũng làm điều ấy cho chúng ta là các Ki-tô hữu của ngày hôm nay và Người cũng muốn chúng ta hiểu sự vượt trội của Luật Mới so với Luật Cũ mà chọn lựa.
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Hc 15,15-20): “Người không truyền dạy cho một ai làm điều gian ác” Nếu ngươi muốn tuân giữ các giới răn: việc trung thành giữ các giới răn là tuỳ ở ngươi. Người đặt trước mặt ngươi nước và lửa, ngươi muốn cái gì, thì giơ tay ra trên đó. Trước mặt con người là sự sống và sự chết, sự lành và sự dữ, họ thích thứ nào, thì được thứ ấy. Bởi chưng, Thiên Chúa đầy khôn ngoan, hùng dũng và toàn năng, Người luôn luôn nhìn thấy mọi loài. Chúa nhìn đến những kẻ kính sợ Người, và thấu suốt mọi hành động của con người. Người không truyền dạy cho một ai làm điều gian ác, và không cho phép một ai phạm tội.
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (1 Cr 2,6-10): “Thiên Chúa đã tiền định từ trước muôn thuở, để làm nên sự hiển vinh của chúng ta” Anh em thân mến, chúng tôi có bàn giải sự khôn ngoan với những người toàn thiện, mà đó không phải là sự khôn ngoan của thế gian, cũng không phải của những bậc vua chúa thế trần, hạng người đã bị dồn vào chỗ hư vong. Nhưng chúng tôi thuyết sự khôn ngoan đầy nhiệm mầu của Thiên Chúa vẫn được giấu kín, mà Thiên Chúa đã tiền định từ trước muôn thuở để làm nên sự hiển vinh của chúng tôi. Sự khôn ngoan đó, không một ai trong các vua chúa thế trần đã biết tới: vì giá thử nhận biết, hẳn họ đã không đóng đinh Chúa sự hiển vinh. Nhưng chúng tôi rao giảng như lời đã chép: “Sự mắt chưa từng thấy, tai chưa từng nghe, và lòng người cũng chưa từng mơ ước tới, đó là tất cả những điều Thiên Chúa đã làm cho những ai yêu mến Người”. Bởi chưng Thiên Chúa đã mạc khải điều đó cho chúng tôi do Thánh Thần của Người. Thật vậy, Thánh Thần thấu suốt mọi sự, cả những điều thâm sâu của Thiên Chúa.
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Mt 5,17-37): “Người xưa đã bảo như thế, còn Ta, Ta bảo các con thế này” Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Các con đừng tưởng Ta đến để huỷ bỏ lề luật hay các tiên tri; Ta không đến để huỷ bỏ, nhưng để kiện toàn. Vì Ta bảo thật các con: Cho dù trời đất có qua đi, thì một chấm, một phẩy trong bộ luật cũng không bỏ sót, cho đến khi mọi sự hoàn thành. Bởi vậy, ai huỷ bỏ một trong những điều luật nhỏ mọn nhất và dạy người khác làm như vậy, sẽ kể là người nhỏ nhất trong Nước Trời; trái lại, ai giữ và dạy người ta giữ những điều đó, sẽ được kể là người cao cả trong Nước Trời. Nếu các con không công chính hơn các luật sĩ và biệt phái, thì các con chẳng được vào Nước Trời đâu.
“Các con đã nghe dạy người xưa rằng: ‘Không được giết người.Ai giết người, sẽ bị luận phạt nơi toà án’. CònTa, Ta bảo các con: Bất cứ ai phẫn nộ với anh em mình, thì sẽ bị toà án luận phạt. Ai bảo anh em là ‘ngốc’,thì bị phạt trước công nghị.Ai rủa anh em là ‘khùng’,thì sẽ bị vạ lửa địa ngục.Nếu ngươi đang dâng của lễ nơi bàn thờ mà sực nhớ người anh em đang có điều bất bình với ngươi, thì ngươi hãy để của lễ lại trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh em ngươi trước đã,rồi hãy trở lại dâng của lễ. Hãy liệu làm hoà với kẻ thù ngay lúc còn đi dọc đường với nó, kẻo kẻ thù sẽ đưa ngươi ra trước mặt quan toà, quan toà lại trao ngươi cho tên lính canh và ngươi sẽ bị tống ngục. Ta bảo thật các ngươi biết: Ngươi sẽ không thoát khỏi nơi ấycho đến khi trả hết đồng bạc cuối cùng.
“Các con đã nghe nói với người xưa rằng: ‘Chớ ngoại tình’. Còn Ta, Ta bảo các con: Hễ ai nhìn xem phụ nữ mà ước ao phạm tội với họ, thì đã ngoại tình với họ trong lòng rồi. Nếu con mắt phải của con nên dịp tội cho con, thì hãy móc nó mà ném xa con; vì thà mất một chi thể còn lợi hơn là toàn thân bị ném vào hoả ngục. Và nếu tay phải con nên dịp tội cho con, thì hãy chặt mà ném nó xa con; vì thà mất một chi thể còn hơn là toàn thân bị ném vào hoả ngục.
“Cũng có lời dạy rằng: ‘Ai ly dị vợ mình, thì hãy trao cho vợ tờ ly dị’. Còn Ta, Ta bảo các con: Hễ ai ly dị vợ mình, trừ trường hợp tà dâm, thì làm cớ cho vợ ngoại tình; và ai cưới người vợ đã ly dị, cũng phạm tội ngoại tình.
“Các con cũng đã nghe có lời bảo người xưa rằng: ‘Chớ thề gian, nhưng hãy giữ trọn lời mình thề với Chúa’. Còn Ta, Ta bảo các con: Đừng thề chi cả; đừng lấy trời mà thề, vì trời là ngai Thiên Chúa; đừng lấy đất mà thề, vì đất là bệ chân Người; đừng lấy Giêrusalem mà thề, vì là thành của Vua cao cả. cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì ngươi không thể làm cho một sợi tóc ra trắng hay đen được. Nhưng lời nói của các con phải là: Có thì nói có, không thì nói không, thêm điều đặt chuyện là bởi ma quỷ mà ra”.
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)
Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:
– là Đấng đã cho Israel đã đặt Israel trước “lửa và nước”, trước “cửa sinh cửa tử” để Israel chọn lựa và bước tới.
– là Chúa Giêsu Kitô, Ngôi Lời Thiên Chúa, Đấng đã đến trần gian để mạc khải cho loài người biết Kế Hoạch của Chúa Cha và sự trổi vượt của Luật Mới so với Luật Cũ mà dân Israel đã tuân giữ trong thời Cựu Ước.
– là Chúa Thánh Thần, Đấng mở rộng tâm hồn con người, để họ đón nhận giáo huấn của Chúa Giêsu Kitô mà sống cho phù hợp với Giao Ước Mới trong Thời Đại Mới của Ơn Cứu Độ.
3.2 Sứ điệp hay Giáo Huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)
Sứ điệp hay Giáo huấn của Lời Chúa hôm nay là các môn đệ Chúa Giêsu Kitô phải “ăn ở công chính hơn các Kinh Sư và người Pharisêu.”
Các Kinh Sư và Pharisêu giữ luật theo chữ đen mà bỏ quên tinh thần, giữa luật hình thức bề ngoài mà không đi sâu vào nội dung và ý nghĩa đích thực của luật, giữ luật để được người đời khen ngợi chứ không phải để làm đẹp lòng Thiên Chúa.
“Ăn ở công chính hơn các Kinh Sư và Pharisêu” là ăn ở theo tinh thần của Phúc Âm để xứng đáng làm con cái hiếu thảo của Thiên Chúa.
IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa là Chúa Cha là Đấng đã mạc khải lẽ khôn ngoan nhiệm mầu của Người cho nhân loại và mời gọi mọi người chọn con đường sống (cửa sinh).
Sống với Thiên Chúa là Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã giáo dục các môn đệ về Luật Mới của Phúc Âm trổi vượt và hoàn hảo hơn Luật Cũ.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Thánh Thần là Đấng luôn hiện diện và hành động nơi các Kitô hữu, để giúp họ cảm nghiệm được lẽ khôn ngoan nhiệm mầu của Thiên Chúa và biết đi vào con đường sống (cửa sinh) mà Thiên Chúa đã mời gọi và mở ra cho chúng ta.
4.2 Thực thi Ý Chúa hay Giáo Huấn của Chúa
là “ăn ở công chính hơn các Kinh Sư và Pharisêu” tức ăn ở theo tinh thần của Phúc Âm để xứng đáng làm con cái hiếu thảo của Thiên Chúa. Cũng có nghĩa là thấm nhuần lẽ khôn ngoan nhiệm mầu của Thiên Chúa và chọn con đường sống (cửa sinh) mà Thiên Chúa đã mời gọi và mở ra cho chúng ta.
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý: ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một thành phần Dân Chúa hay một thành phần xã hội]
5.1 “Người không truyền cho ai ăn ở thất đức, cũng không cho phép ai phạm tội” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các dân tộc trên thế giới, nhất là cho dân tộc phải sống trong cảnh bất công áp bức để họ biết nghe theo tiếng lương tâm là tiếng nói của Thiên Chúa, tiếng nói ấy dậy ăn ngay ở lành và làm phúc cho những người khốn khổ.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 “Chúng tôi giảng dạy lẽ khôn ngoan nhiệm mầu của Thiên Chúa” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cách đặc biệt cho Đức Thánh Cha Phanxicô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế và Tu Sĩ Nam Nữ để các vị ấy không chỉ giảng dậy lẽ khôn ngoan của Thiên Chúa mà còn là những người nêu gương cho mọi người sống theo lẽ khôn ngoan nhiệm mầu ấy.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 “Thầy bảo cho anh em biết, nếu anh em không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pha-ri-sêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các Kitô hữu thuộc cộng đồng giáo xứ chúng ta, để mọi người tăng cường và phát triển đời sống đức tin, đức cậy và đức mến của các Kitô hữu trưởng thành.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 “Nhưng hễ “có” thì phải nói “có”, “không” thì phải nói “không” thêm thắt điều gì là do ác quỷ” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các cấp chính quyền, cho các người làm truyền thông và giáo dục, cho các bậc làm cha làm mẹ, để những người ấy biết sống trung thực với người dân, với thính độc giả, với học trò và với con cái của họ.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sài-gòn ngày 08/02/2023
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
