I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Trong hành trình 40 năm trong hoang địa của dân Israel có một sự kiện rất quan trọng: Đó là câu chuyện ông Môsê đã gặp Thiên Chúa trên núi, mặt giáp mặt và đã được Người trao cho 2 bia đá trên đó ghi khắc Mười Giới Răn. Khi xuống núi trở lại với dân, ông đã tuyên đọc 10 điều răn ấy cho dân nghe và dân Israel đã xem đó là Hiến Chương của dân tộc mình. Trong giai đoạn đầu của sứ mạng loan báo Tin Mừng của Chúa Giêsu cũng có một sự kiện rất quan trọng: đó là sau khi chọn địa bàn họat động và tuyển mộ các môn đệ đầu tiên, Chúa Giêsu đã có Bài Giảng trên núi về Bát Phúc (Tám Mối Phúc thật) xác định đường lối chính sách của Đấng Mêsia. Bài Giảng trên núi ấy đã trở thành Hiến Chương Nước Trời cho các môn đệ của Chúa Giêsu. Vì sự việc này mà Chúa Giêsu được xem là Môsê Mới.
Nếu so sánh Hiến Chương Mười Giới Răn và Hiến Chương Bát Phúc thì chúng ta nhận ra ngay sự Trổi Vượt và Độc Đáo của Hiến Chương Bát Phúc. Chúng ta có thể nói rằng: Tư Tưởng và Lối Sống của Hiến Chương Bát Phúc không phải là tư tưởng và lối sống của người thường, mà là tư tưởng và lối sống của những người “cõi trên”, theo nghĩa là những kẻ tuy đầu đội trời chân đạp đất nhưng không sống theo lý luận và tiêu chuẩn của trần gian. Một trong các lý do khiến Hiến Chương Bát Phúc độc đáo như thế là vì Hiến Chương ấy đã đuợc chính Chúa Giêsu Kitô, Con Một Thiên Chúa, ban hành.
Vậy chúng ta hãy hết sức trân trọng khi đọc, suy niệm và cầu nguyện với 3 bài Thánh Kinh hôm nay.
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Xp 2,3; 3,12-13): “Ta sẽ để sống sót lại giữa ngươi, một dân tộc khiêm tốn và nghèo hèn” Hãy tìm Chúa, hỡi tất cả các người hiền lành trong nước, là những kẻ tuân giữ luật Chúa; hãy tìm công lý, hãy tìm sự khiêm nhường, nếu các ngươi muốn được che chở trong ngày thịnh nộ của Chúa. Ta sẽ để sống sót lại giữa ngươi một dân tộc khiêm tốn và nghèo hèn, biết tin tưởng vào thánh danh Chúa. Kẻ sống sót của Israel sẽ không làm điều bất công, sẽ không nói dối, miệng chúng sẽ không nói lời phỉnh gạt, vì chúng sẽ được chăn dắt và nằm ngủ không bị quấy rầy.
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (1 Cr 1, 26-31): “Thiên Chúa đã chọn những điều hèn hạ đối với thế gian” Anh em thân mến, anh em hãy xem ơn kêu gọi của anh em: Vì (trong anh em) không có mấy người khôn ngoan theo xác thịt, không có mấy người quyền thế, không có mấy người sang trọng. Nhưng điều mà thế gian cho là điên dại, thì Thiên Chúa đã chọn để làm cho những người khôn ngoan phải xấu hổ; điều mà thế gian cho là yếu hèn, thì Thiên Chúa đã chọn để làm cho những gì là mạnh mẽ phải hổ ngươi. Thiên Chúa đã chọn những điều hèn hạ đối với thế gian, những điều bị khinh chê, những điều không không, để phá huỷ những điều hiện hữu, hầu mọi xác thịt không thể vinh vang trước mặt Người. Chính do Người mà anh em ở trong Chúa Giêsu Kitô, Đấng do Thiên Chúa, đã trở nên sự khôn ngoan, sự công chính, sự thánh hoá và sự cứu rỗi cho chúng ta, ngõ hầu, như đã chép: “Ai tự phụ, thì hãy tự phụ trong Chúa”.
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Mt 5, 1-12a): “Phúc cho những ai có tinh thần khó nghèo” Khi ấy, Chúa Giêsu thấy đoàn lũ đông đảo, Người đi lên núi, và lúc Người ngồi xuống, các môn đệ đến gần Người. Bấy giờ Người mở miệng dạy họ rằng:
“Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó, vì Nước Trời là của họ. Phúc cho những ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Nước làm cơ nghiệp. Phúc cho những ai đau buồn, vì họ sẽ được ủi an. Phúc cho những ai đói khát điều công chính, vì họ sẽ được no thoả. Phúc cho những ai hay thương xót người, vì họ sẽ được xót thương. Phúc cho những ai có lòng trong sạch, vì họ sẽ được nhìn xem Thiên Chúa. Phúc cho những ai ăn ở thuận hoà, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa. Phúc cho những ai bị bách hại vì lẽ công chính, vì Nước Trời là của họ. Phúc cho các con khi người ta ghen ghét, bách hại các con, và bởi ghét Thầy, họ vu khống cho các con mọi điều gian ác. Các con hãy vui mừng hân hoan, vì phần thưởng của các con sẽ trọng đại ở trên trời”.
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)
Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:
– là Đấng đã đặc biệt quan tâm đến những người nghèo hèn trong xã hội Israel của thời ngôn sứ Xôphônia mà kêu gọi họ tìm kiếm sự công chính và đức khiêm nhường, tìm kiếm chính Thiên Chúa để được Người đoái thương.
– là Đấng đã chọn những người nghèo hèn trong cộng đồng Côrintô của thời Thánh Phaolô làm các Kitô hữu.
– là chính Chúa Giêsu Kitô, Ngôi Lời Thiên Chúa, Đấng đã không chỉ long trọng công bố Hiến Chương Nước Trời với tám phương cách có được PHÚC TRỜI (Bát Phúc) mà còn mời gọi tất cả mọi người sống Tám Mối Phúc Thật ấy như chính Người đã sống và quảng bá Tám Mối Phúc Thật ấy là
(1o) sống khiêm nhường và khó nghèo,
(2o) sống hiền lành,
(3o) chấp nhận sầu khổ,
(4o) khao khát sự công chính,
(5o) thương xót người,
(6o) trong sạch,
(7o) kiến tạo hòa bình và
(8o) chịu bách hại, thiệt thòi vì Chúa và vì Tin Mừng.
3.2 Sứ điệp hay Giáo Huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)
Qua ba bài Sách Thánh hôm nay, giáo huấn hay sứ điệp của Lời Chúa là hãy sống Tám Mối Phúc Thật tức
(1o) sống khiêm nhường và khó nghèo,
(2o) sống hiền lành,
(3o) chấp nhận sầu khổ,
(4o) khao khát sự công chính,
(5o) thương xót người,
(6o) trong sạch,
(7o) kiến tạo hòa bình và
(8o) chịu bách hại, thiệt thòi vì Chúa và vì Tin Mừng.
Đó chính là căn tính và chân dung của những người muốn đi theo Chúa!
IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa là Chúa Cha quyền năng và yêu thương trong đường lối quan phòng khôn ngoan và kỳ diệu là chọn lựa những người nghèo hèn làm thành phần Dân Chúa.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Giê-su Ki-tô, Đấng đã công bố và sống Hiến Chương Nước Trời và mời gọi mọi người sống theo Người, để được hạnh phúc thật.
Sống với Thiên Chúa là Chúa Thánh Thần, Đấng luôn hiện diện và tác thành trong chọn lựa của Chúa Cha cũng như trong lời nói và việc làm của Chúa Con là Đức Giê-su Na-da-rét.
4.2 Thực thi Ý Chúa hay Giáo Huấn của Chúa, là Sống Tám Mối Phúc Thật hay Hiến Chương Nước Trời, tức:
* sống khiêm nhường và khó nghèo,
* sống hiền lành,
* chấp nhận sầu khổ,
* khao khát sự công chính,
* thương xót người,
* trong sạch,
* kiến tạo hòa bình và
* chịu bách hại, thiệt thòi vì Chúa và vì Tin Mừng.
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
[Ghi chú: Nên chọn 4 ý trong 8 ý cầu nguyện dưới đây làm lời cầu nguyện giáo dân]
5.1 “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cách đặc biệt cho Đức Thánh Cha Phanxicô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế và Tu Sĩ Nam Nữ để các vị ấy luôn cố gắng sống khiêm nhường và khó nghèo như Chúa Giêsu Kitô!
Xướng: Chúng con cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 “Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho toàn thể Dân Chúa, để mọi Kitô hữu sống hiền lành và khiêm nhường trước mặt Thiên Chúa cũng như trước mặt mọi người!
Xướng: Chúng con cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.3 “Phúc thay ai sầu khổ, vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho những người đang gặp gian nan khốn khó, để họ được Thiên Chúa là Tình Thương an ủi và nâng đỡ!
Xướng: Chúng con cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.4 “Phúc thay ai khát khao nên người công chính, vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thoả lòng” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho chính chúng ta và cho mọi người trong giáo xứ chúng ta, để ai nấy khát khao sự công chính và thánh thiện!
Xướng: Chúng con cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.5 “Phúc thay ai xót thương người, vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho những người giầu có và quyền thế trong xã hội, để họ nhạy bén trước nỗi khổ của tha nhân và tích cực cứu giúp những người túng thiếu!
Xướng: Chúng con cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.6 “Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cách riêng cho các bạn trẻ, để họ biết quý trọng và gìn giữ đức khiết tịnh!
Xướng: Chúng con cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.7 “Phúc thay ai xây dựng hòa bình, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các tổ chức và cá nhân đang nỗ lực xây dựng sự hiểu biết, tôn trọng và cảm thông lẫn nhau giữa các dân tộc, các quốc gia!
Xướng: Chúng con cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.8 “Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ. Phúc thay anh em khi vì Thầy mà bị người ta sỉ vả, bách hại và vu khống đủ điều xấu xa” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho những người đang bị bách hại vì công lý và sự thật, vì niềm tin và quyền con người để họ được Thiên Chúa nâng đỡ, chở che và bênh vực!
Xướng: Chúng con cầu xin Chúa! Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Sài-gòn ngày 25/1/2023
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
