I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Trong Tin Mừng Mát-thêu có tât cả 5 bài giảng: bài giảng trên núi (chương 5-7), bài giảng về sứ mạng truyền giáo (chương 10), bài giảng bằng các dụ ngôn (chương 13), bài giảng về Giáo hội (chương 18) và bài giảng về cánh chung (chương 24-25). Bài Phúc Âm Chúa Nhật XXIII Thường Niên Năm A là một phần của bải giảng về Giáo Hội. Lý do Chúa Giêsu quan tâm đến Giáo Hội là vì Giáo Hội là cộng đoàn những người theo Chúa, là Israel mới hay dân riêng mới của Thiên Chúa, là hình ảnh của Nước Trời nơi trần thế, là công cụ của Ơn Cứu Độ. Vì lý do đó mà một trong những trách nhiệm của các thành viên trong cộng đoàn Giáo Hội là nhắc nhở và xây dựng cho nhau sống đúng với tư cách và chức danh Ki-tô hữu là giáo dân hay là giáo sĩ.
Riêng trong Giáo Hội Công giáo Việt Nam, việc thi hành chị thị trên của Chúa Giêsu còn có thêm một khó khăn về mặt văn hóa: đó là “nền văn hóa nể trọng”, là tính cả nể sợ mất lòng người khác, nhất là những người có chức có quyền, khiến nhiều người không dám/muốn nói lời thật (lời thật mất lòng) với anh chị em mình lỡ sai phạm và trở thành đồng lõa với cái sai, cái xấu của những người ấy.
Vậy thì chúng ta rất cần nghe kỹ Lời Chúa mà suy gẫm và đem ra thực hành.
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI SÁCH THÁNH
2.1 Trong bài đọc 1 (Ed 33,7-9): “Nếu ngươi không chịu nói cho kẻ gian ác, thì Ta đòi máu nó bởi tay ngươi” Đây Chúa phán: “Hỡi con người, Ta đã làm cho ngươi trở nên người lính canh nhà Israel: vậy khi nghe lời miệng Ta nói, ngươi hãy loan báo cho chúng thay Ta. Khi Ta phán cùng kẻ gian ác rằng: ‘Hỡi kẻ gian ác, mi sẽ phải chết’; nếu ngươi không chịu nói để kẻ gian ác bỏ đường lối mình, thì chính kẻ gian ác sẽ chết trong sự gian ác của nó, nhưng Ta đòi máu nó bởi tay ngươi. Còn khi ngươi loan báo cho kẻ gian ác bỏ đường lối nó, nếu nó không chịu bỏ đường lối nó, thì nó sẽ chết trong sự gian ác của nó, nhưng ngươi cứu được mạng sống ngươi”.
2.2 Trong bài đọc 2 (Rm 13,8-10): “Yêu thương là chu toàn cả lề luật” Anh em thân mến, anh em chớ mắc nợ ai ngoài việc phải yêu mến nhau. Vì ai yêu người, thì đã giữ trọn lề luật. Đó là: “Chớ ngoại tình; chớ giết người; chớ trộm cắp; chớ làm chứng gian; chớ mê tham”, và nếu có điều luật nào khác, thì cũng tóm lại trong lời này là: “Ngươi hãy yêu mến kẻ khác như chính mình”. Lòng yêu thương không làm hại kẻ khác. Vậy yêu thương là chu toàn cả lề luật.
2.3 Trong bài Tin Mừng (Mt 18,15-20): “Nếu nó nghe ngươi, thì ngươi đã lợi được người anh em” Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Nếu anh em ngươi lỗi phạm, hãy đi sửa dạy nó, riêng ngươi và nó thôi. Nếu nó nghe ngươi, thì ngươi đã lợi được người anh em. Nếu nó không nghe lời ngươi, hãy đem theo một hoặc hai người nữa, để mọi việc được giải quyết nhờ lời hai hoặc ba nhân chứng. Nếu nó không nghe họ, hãy trình với cộng đoàn. Và nếu nó cũng không nghe cộng đoàn, ngươi hãy kể nó như người ngoại giáo và như người thu thuế.
“Thầy bảo thật các con, những gì các con cầm buộc dưới đất thì trên trời cũng cầm buộc, và những gì các con tháo gỡ dưới đất, thì trên trời cũng tháo gỡ.
“Thầy lại bảo các con, nếu hai người trong các con, ở dưới đất, mà hiệp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho họ điều đó. Vì ở đâu có hai hoặc ba người tụ họp nhân danh Thầy, thì Thầy ở giữa những người ấy”
III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP CỦA THIÊN CHÚA TRONG BA BÀI SÁCH THÁNH
3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Thiên Chúa là Đấng nào?): Trong ba bài Sách hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:
– là Đấng đã giao phó cho ngôn sứ Ê-dê-ki-en trọng trách lên tiếng cảnh cáo những người sống vô đạo, làm mất lòng Thiên Chúa. Thiên Chúa cột chặt số phận của ngôn sứ vào sự trở lại của những kẻ gian ác.
– là Chúa Giê-su, Đấng đã đưa ra quy luật sống cho các tín hữu. Trong cộng đoàn, các tín hữu có trách nhiệm phải giúp nhau sửa đổi cách sống cho mỗi ngày một hoàn thiện, vì họ thực sự là anh em của nhau, là chi thể của Thân Mình Chúa Ki-tô là Hội Thánh. Chúa Giê-su còn khẳng định sự kết liên chặt chẽ giữa cách hành xử của những người có trách nhiệm trong cộng đoàn và cách hành xử của chính Thiên Chúa. Chúa Giê-su cũng quả quyết sức mạnh của lời cấu nguyện tập thể của những kẻ tin hiệp thông với nhau trong một tâm tình cầu xin.
– là Chúa Thánh Thần, Đấng hiện diện và cùng hành động với Chúa Cha khi Thiên Chúa giao sứ mạng nói lời Thiên Chúa cho ngôn sứ Ê-dê-ki-en. Chúa Thánh Thần cũng luôn ở bên Chúa Giê-su khi Người giáo huấn về cách sống trong cộng đoàn kẻ tin. Chúa Thánh Thần cũng hiện diện nơi Thánh Phao-lô khi ngài chỉ ra rằng chỉ vì thiếu yêu thương bác ái mà người ta phạm tội.
3.2 Sứ điệp của Lời Chúa (Thiên Chúa dậy gì hay muốn chúng ta làm gì?):
Qua ba bài Sách Thánh, chúng ta khám phá ra giáo huấn hay sứ điệp của Lời Chúa hôm nay là: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó.”
IV. SỐNG VỚI THIÊN CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI
4.1 Sống với Thiên Chúa như con cái sống với cha mẹ, như kẻ thụ ơn đối với Đấng ban ơn, như môn đệ sống với Thầy. Sống bằng cả một tấm lòng yêu thương, tôn kính và tuyệt đối tin cậy !
4.2 Thực thi sứ điệp (hay giáo huấn) của Lời Chúa liên quan tới việc sửa lỗi anh em, chúng ta phải trang bị cho mình một số điều kiện thiết yếu sau đây:
– Một là xác định và thể hiện động cơ của việc góp ý, sửa lỗi cho anh em là do tình tương thân tương ái đối với những người được góp ý, sửa lỗi. Thánh Phao-lô đã nói với giáo đoàn Rô-ma: “Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái… Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình.” Lời khuyên quí báu này càng phải được áp dụng trong trường hợp chúng ta muốn góp ý, sửa lỗi anh em.
– Hai là chúng ta phải cảnh giác đừng để mình rơi vào cảnh Chúa Giê-su đã cảnh cáo trong Phúc âm theo Thánh Mát-thêu: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới?” (Mt 7,3). Nói cách khác phải có sẵn một tinh thần khiêm hạ, đơn sơ, vô vị lợi khi thi hành trách nhiệm sửa lỗi anh em. “Tiên kỷ hậu nhân” phải là nguyên tắc hành xử trong lãnh vực tế nhị này, có nghĩa là trước khi sửa lỗi người khác, chúng ta phải sửa lỗi của bản thân mình đã.
– Ba là để có thể góp ý, sửa lỗi cho người khác, chúng ta cần phải có lòng kiên nhẫn và dũng cảm vì rất nhiều khi chúng ta sẽ chỉ nhận được một thái độ oán trách, giận dữ, bắt bẻ và tố cáo lại chúng ta mà thôi.
V. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý: ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một hạng người đặc biệt nào đó]
5.1 «Nếu Ta phán với kẻ gian ác rằng: “Hỡi tên gian ác, chắc chắn ngươi phải chết”, mà ngươi không chịu nói để cảnh cáo nó từ bỏ con đường xấu xa, thì chính kẻ gian ác ấy sẽ phải chết vì tội của nó, nhưng Ta sẽ đòi ngươi đền nợ máu nó.» Chúng ta hãy cầu nguyện cho các quốc gia dân tộc trên thế giới hôm nay, nhất là cho các nhà lãnh đạo các dân tộc ấy, để họ tránh gây tội ác và thực thi công lý cho cộng đồng xã hội.
X.- Chúng ta cùng cầu xin Chúa. Đ.- Xin Chúa nhận lời chúng con.
5.2 «Phần ngươi, hỡi con người, Ta đã đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Ít-ra-en. Ngươi sẽ nghe lời từ miệng Ta phán ra, rồi thay Ta báo cho chúng biết.» Chúng ta hãy cầu nguyện cho các vị lãnh đạo Giáo Hội, cách riêng cho Đức Thánh Cha, các Hồng Y, Giám Mục và Linh Mục để các ngài luôn luôn chu toàn sứ mạng nói Lời Chúa cho mọi người.
X.- Chúng ta cùng cầu xin Chúa. Đ.- Xin Chúa nhận lời chúng con.
5.3 «Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người, thì đã chu toàn Lề Luật.» Chúng ta hãy cầu nguyện cho các tín hữu trong giáo xứ/cộng đồng chúng ta, để mọi người biết sống yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau như những người con cùng một Cha, anh chị em cùng một nhà.
X.- Chúng ta cùng cầu xin Chúa. Đ.- Xin Chúa nhận lời chúng con.
5.4 «Thầy còn bảo thật anh em: nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho» Chúng ta hãy cầu nguyện cho chính chúng ta, để chúng ta tin tưởng vào sức mạnh của lời cầu nguyện “tập thể” mà hợp lòng hợp ý với nhau nài xin Thiên Chúa ban hòa bình và công lý cho những người chịu cảnh bất công và áp bức trong xã hội hôm nay.
X.- Chúng ta cùng cầu xin Chúa. Đ.- Xin Chúa nhận lời chúng con.
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
Saigon ngày 01/09/2020
